Middelburg Dronk

Versie van 30 nov 2011 om 09:41

Beschrijving

Een legendarische naam in het Middelburgse uitgaansleven in de negentiende eeuw, maar tot wanneer deze herberg/dit koffiehuis precies bestond is vooralsnog onbekend. In ieder geval tot 1887. De foto toont Het Ossenhoofd, het is het derde pand van links op de hoek van de Rotterdamsekaai O 277/278 (later vernummerd tot 5) en de Brakstraat. Tegenover Het Ossenhoofd ligt de Dambrug, die de Dam met de Dwarskaai verbond. De brug is afgebroken en daarna teruggekeerd als de Bellinkbrug, die nog steeds de Rouaansekaai met de Kinderdijk verbindt.

Geschiedenis

Stephanus Florimond van Kakum staat in 1825 als herbergier geregistreerd op het adres Rotterdamsche Kaai O 278 - hij is gehuwd met Jacoba Merison. Zowel Van Kakum als Merison staan afwisselend op het adres geregistreerd als herbergier/herbergierster en tapper/tapster. Wanneer Florimond van Kakum in 1854 overlijdt, neemt zijn weduwe Jacoba Merison de zaak over. Aannemer Jacob Fourdraine uit Wissenkerke trekt na het overlijden van zijn vrouw Klasina van der Band (29 april 1855) naar Middelburg en trouwt aldaar op 23 januari 1857 (let niet op de leesfouten in zeeuwengezocht.nl, die worden binnenkort hersteld) met herbergierster Jacoba Merison. Uit de Middelburgsche Courant van 20 mei 1857 blijkt dat Fourdraine (er staat abusievelijk Flourdraine) in het Ossenhoofd zit. Jacob Fourdraine noemt zich bij het overlijden van zijn zoon uit zijn eerder huwelijk in juni 1860 herbergier. Als er in de Middelburgse Courant van 10 juli 1883 een advertentie verschijnt dat Het Ossenhoofd moet sluiten wegens vergevorderde leeftijd moet dat haast wel slaan op de leeftijd van Jacoba Merison (78 jaar) weduwe van Jacob Fourdraine, overleden op 20 oktober 1882), waarna zij de herberg nog even voortzet. Op 24 juli 1887 overlijdt Jacoba Merison.

Uit het boek "B IJ D R A G E TOT DE KENNIS DER GESCHIEDENIS van het ONTSTAAN en den verderen AANWAS DER STAD MIDDELBURG" (linkGoogle Books) "Als ik zoo in gedachten mij 400 jaren terug verplaats, en ik wandel in verbeelding buiten de Noord-Dampoort, dan meen ik altijdeene herberg te zien met een uithangbord, waar op to lezen staat: In de Herberg het Ooster Hoofd, goed Logies. Misschien is die herberg tot heden nog wel in wezen , of ten minste door eene diergelijke onafgebroken vertegenwoordigd, maar het uithangbord zal, na dat de beteekende zaak voor dio plaats verloren was , het zij üit onkunde of met inzigt, bij de verschildering , veranderd zijn .in Ossen-Hoofd, want ik denk niet, dat onze Voorvaders, de wellevendheid tot die hoogte zullen hebben opgevoerd, dat, wanneer er bij hen sprake was van eenen wezenlijken vierpootigen Os, zij het woord Kop niet in het publiek zouden hebben durven gebruiken. Liever denk ik hierbij aan de menigvuldige verbastering van woorden , die, op verwijderden tijd, da kennis van vele zaken voor ons zoo moeijelijk maken."

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op Het Ossenhoofd/fotos

• 

  Diligence bij Ossenhoofd van Foudraine, 1861

• 

  Ossenhoofd te huur, 1883

• 

  Uitkoop tollen Ossenhoofd, 1879

Naamgeving

Mogelijk heette de zaak mogelijk eerst het Oosterhoofd maar de naam verwijst vermoedelijk naar de benaming Okshoofd: "Een okshoofd is een wijnvat, aanvankelijk met een ossenkopembleem gebrandmerkt. Fonetisch verwante termen zijn het Engelse 'hogshead' en het Franse 'hogue'; zij betekenen resp. zwijnskop en wijnvat. De inhoud van een okshoofd varieert per regio van 220 tot 232 liter. Een okshoofd is te verdelen in zes ankers. Een anker komt overeen met ongeveer 38 liter ofwel 45 a 46 wijnflessen"

Eigenaars

• S.F. van Kakum (1825-1854)
• J. Merison (1854-1857)
• J. Fourdraine (1857-1882)
• J. Merison (1882-1883)

Bijzonderheden

Mooie verhalen

Adres en contactgevens

Rotterdamschekaai O 277/278 (later vernummerd tot 5) zoals blijkt uit de Middelburgse adresboekjes van 1869-1874 (zie zeeuwengezocht.nl). In de Middelburgsche Courant van 30 april 1863 volgt een nadere plaatsbepaling: Ossenhoofd bij de Dambrug. De Dambrug verbond de Dwarskaai met de Dam en stond bijna loodrecht op de Schuitvlotstraat.

Externe links

Bronnen

• Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
• Tekst naamgeving: D' Guld Waerrelt : de wondere huisnaamwereld van Middelburg