Middelburg Dronk

Huidige versie van 17 feb 2015 om 11:41

Een café-restaurant dat tussen 1788 en 2013 was gelegen aan de Veerstraat 26 in Nieuw- en St. Joosland. De zaak is voortgekomen uit een veerhuis dat hoorde bij het overzetveer tussen de oostelijke haven van Middelburg en Nieuw en St. Joosland. In 1671 verhuisde het veerhuis naar de huidige locatie. Vanaf 1788 kreeg het veerhuis ook een herbergfunctie. Toen kreeg het vermoedelijk de naam De Roode Leeuw. In mei 2014 maakte de huidige uitbater van de zaak, Jan Neuteboom, bekend dat hij per 14 juni 2014 stopt met de zaak, om gezondheidsredenen. De zaak stond al twee jaar te koop, maar er is nog geen opvolger gevonden.

Foto's

Meer foto's zijn te vinden op De Roode Leeuw (3)/fotos

• 

  De Roode Leeuw met de weduwe De Vos, ca. 1920

• 

  De zaak in 1965. Op de voorgrond wordt gewerkt aan de aanleg van de snelweg de A58, die ervoor zorgde dat de zaak meer het karakter van een chauffeurscafé kreeg

• 

  Eigenaar Jan Neuteboom van De Roode Leeuw, in een artikel van Theo Giele in de PZC, juli 2010

Geschiedenis

Naamgeving

Het is nog niet bekend wie de naam gaf aan de zaak, maar het was vermoedelijk Jacob Jeras, de eerste bewoner van de Herberg in 1788.

Van veer tot café-restaurant De Roode Leeuw

Het eerste veer van Nieuwland naar de Oosthavendam (hoek Nieuwlandseweg/Zaagmolendijk) van de Middelburgse haven is ontstaan in 1644-1645, op de plaats tussen de Roode Leeuw en het sluisje van de Waaienburgpolder (in de Kaaidijk bij de huidige begraafplaats van Nieuwland). Het veer werd in 1671 verplaatst naar de huidige locatie van het café-restaurant. Het veer kende de volgende veerschippers:

• Marcus Bouterse (1644-1657)
• Jan Leendertse (1657-1663). Hij woonde in de herberg Het Veerschip, op de hoek van de Walravenstraat en de Veerstraat.
• Corn. Blaas (1663-1690)
• Thomas Cornelissen (1690-1713)
• Dirk Jansen van Poortugaal (1713-1760). Hij woonde in 'sLandsherberg (Veerstraat, tegenover de Kerkstraat)
• Dirk Jeras (1760-1788). Hij woonde in het huis naast de Pastorie (dorpsuus)
• Jacob Jeras (1788-1806). Hij bewoonde als eerste het Veerhuis/ Herberg de Roode Leeuw.
• Matthewis Cornelisse van Biervliet (1806-1818). Van Biervliet was de laatste veerschipper.

Bijzonderheden

Nieuwland was in vroeger tijden evenals Walcheren een eiland - er voer dan ook een veer tussen de twee eilanden. Toen er in 1818 een dijk kwam, werd het veerhuis opgeheven en bleef alleen de functie van herberg over.

Mooie verhalen

De Speeldoos van de Roode Leeuw

Uit de PZC-rubriek Barcodes van 28 maart 2014:

Als redacteur van een historische website ben je uiteraard blij met alle wetenswaardigheden die je in de loop van de tijd verzamelt, maar er gaat toch niets boven de verhalen die worden verteld door mensen die er zelf bij waren, of die een geschiedenis door en door kennen. Zulke verhalen hebben meer kracht en zijn geloofwaardiger, niet in de laatste plaats omdat ze vaak worden aangevuld met documentatie die mensen zelf hebben verzameld. Dit ondervond ik ook een paar weken geleden, toen ik op bezoek was bij meneer Bliek uit Nieuw- en Sint Joosland. Zijn dochter had mij op Twitter toevertrouwd dat hij een aardige collectie historisch materiaal over het dorp had aangelegd. Ze zei dat ik hem maar eens moest bellen. Ik zou er vast geen spijt van krijgen, voegde ze er nog aan toe. Spijt was inderdaad wel het laatste waar ik aan dacht, toen ik eenmaal bij haar vader aan tafel zat. Ik zag al snel dat deze man zich al vele jaren had verdiept in zowel de dorps- als zijn familiegeschiedenis en daarbij ook nog de moeite had genomen alles keurig te bewaren in ordners en mappen. Tegenover mij zat een gelijkgestemde, zoveel was wel duidelijk.

Het eerste fotoalbum dat hij opensloeg was goed voor ruim een uur gespreksstof. Dat album was namelijk gevuld met afbeeldingen over de geschiedenis van café-restaurant De Roode Leeuw, dat ik zelf vooral kende als de pleisterplaats voor vrachtwagenchauffeurs die het tot een paar jaar geleden was. Nu weet ik dat het zoveel meer was dan dat. De geschiedenis van de zaak gaat terug tot het eerste veer van Nieuwland naar Middelburg, rond 1644. Al in 1788 kreeg het pand een herbergfunctie en in 1822 kwam de zaak in handen van de familie de Vos. Tot op de dag van vandaag zijn zij nog steeds de eigenaars, al verpachten zij het café al sinds de jaren 60. Meneer Bliek vertelde er in geuren en kleuren over. Over de vele vergaderingen van de zogenaamde Polders en over de feesten van de ringrijders. Over de eigen sigarenverpakkingen van de Vos, met daarop een rebus, en over de vele vergunningen die horecaondernemers ook in vroeger tijden al aan moesten vragen. Ik was maar wat blij dat hij een stapel kopieën van zijn documentatie voor me had klaargelegd, want het leek me onmogelijk alles te onthouden.

Het mooiste vond ik dat Bliek mij ook attributen uit de oude herberg liet zien. Een kleine spoelbak die ik nooit als zodanig zou hebben herkend en een oude koffiekan. Het pronkstuk was een antieke speeldoos, die rond 1900 fungeerde als voorloper van de jukebox. Je kon er voor een cent muziek mee afspelen, afkomstig van een collectie van 12 stalen platen. Zoiets had ik nog nooit gezien en gehoord (het apparaat bleek nog altijd te werken). “Luister maar even, mijn vrouw is toch niet thuis”. Ik moest lachen om die opmerking. Die hoorde je 114 jaar geleden vast ook wel eens, aan de toog van het voormalige veerhuis.

Externe links

• website De Roode Leeuw
• De Roode Leeuw in de rubriek Nieuwlandse Zaken, op de website van Dorpsvereniging Nieuwland
• kunstwerk bij De Roode Leeuw PZC 15-05-2011
• recensie De Roode Leeuw in PZC 15-01-2009
• Nieuwland ligt ‘uut’en lande’ op het weblog Monnikenwerk
• Video PZC: Enorme muurschildering Nieuw- en Sint Joosland
• De speeldoos van het café in Tussen Kunst en Kitsch in Middelburg, 2008 (vanaf de 40e minuut)
• Artikel PZC 29 mei 2014: De Roode Leeuw in Nieuw- en Sint Joosland gaat binnenkort dicht

Bronnen

• Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
• Foto's : Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek en collectie David Bliek
• Informatie: Familie-uitgave 'De Roode Leeuw 1671-2011', gemaakt door David Bliek