Middelburg Dronk

De Witte Zwaan

 

De Witte Zwaan

Sint Jooslandstraat
Nieuwland

twitter

Drinken, Eten, Slapen
Herberg

Nieuwland
Oudedorp,

 

Herberg aan de Sint Jooslandstraat Oudedorp of St. Joosland, later Nieuw- en St. Joosland.

Geschiedenis

1669
 Onbekend

Rond 1631 werden in het gehucht Oudedorp, net achter het huidige Nieuw en Sint Joosland de eerste huizen gebouwd. In 1730 wordt er al over De Zwaan geschreven, maar de herberg bestond al in 1669 en fungeerde toen als parochiehuis waar schout en schepenen vergaderden.Het Schuttersgilde Sint Joris had op het eilandje bij het riviertje de Lemmer een stelle, waaraan de latere naam van het dorp is ontleend: Sint Jorisland of op z'n Zeeuws Sint Joestland, later Joosland. De Witte Zwaan heette in de volksmond ook wel 'Het Zwaantje' en werd in 1747 ook omschreven als 'Het Landshuis'. In 1824 komt de herberg onder meer voor in een beschrijving van een vergadering van boeren en arbeidersjongens.

1905
 M. Kakebeeke

Het pand van Herberg de Witte Zwaan aan de Sint Jooslandstraat in Oudedorp deed van 1669 tot 1816 ook dienst als parochiehuis, daarna alleen nog als herberg. Er is vooralsnog weinig bekend over de eigenaren van de herberg die soms ook wel kortweg De Zwaan werd genoemd. De enige tot nu toe bekende eigenaar is M. Kakebeeke die volgens een advertentie in de Middelburgsche Courant van juli 1905 in de herberg op het Oude Dorp zit . De herberg wordt in 1918 gesloopt

1918
 M... Adriaanse

Adriaanse is de laatste uitbater van De Witte Zwaan. In het jaar dat hij de zaak overneemt van Kakebeke wordt het pand gesloopt of verbouwd, maar blijft het in ieder geval in gebruik als kruidenierswinkeltje annex herberg. In de voor- of achterkamer van de zaak werd volgens dorpsbewoners nog altijd drank verkocht en geschonken. Na het overlijden van de weduwe Adriaanse werd het pand verkocht en in gebruik genomen als woonhuis, door de familie De Klerk. De heer de Klerk was een klompenmaker. In 2012 is het pand geheel in oude stijl herbouwd.

Foto's

  • Herberg De Witte Zwaan op het Oudedorp

  • Verkoping in de herberg op het Oude-Dorp in St. Joosland, oktober 1816

  • Herberg Het Zwaantje op het oude dorp te koop De Zeeuw april 1892

  • Verkoping bij M. Kakebeeke in de herberg op het Oude Dorp, juli 1905

  • Een artikel over de geschiedenis van Nieuw en Sint Joosland in de Middelburgsche Courant van januari 1931. In het artikel wordt ook de Witte Zwaan omschreven.

  • Oudedorp door het oog van Wim Riemens, juni 1998


Naamgeving

Bijzonderheden

Mooie verhalen

De ketter van Sint Joosland

In het boek De ketter van Sint Joosland van L. Janse (Uitgeverij Van den Tol - Dordrecht, 1958) speelt ook zoetelkeet De Witte Zwaan" een rol. Het verhaal speelt zich af in 1566 en De Witte Zwaan was in de verre omtrek berucht en beroemd. "s Zondags kon men er vaak tierende Middelburgers aantreffen. Van die lui, die in de stad geen glaasje brandewijn meer konden krijgen, en het daarom hier maar eens probeerden." De hoofdpersoon, schaapherder Lein Delbeke, vertrekt op 30 juni naar Dishoek om een hagepreek (de eerste in Nederland trouwens) te horen van Geleyn Janz d' Hoorne. Wanneer in augustus van dat jaar de beeldenstorm uitbreekt wordt de jacht op ketters opgevoerd door Nicolaas de Castro, de abt van de Middelburgse abdij (zie ook Het Prinsenlogement). In De ketter van Sint Joosland belandt Geleyn d' Hoorne op zijn vlucht in Sint Joosland waar hij, samen met Lein Delbeke, wordt overmeesterd, maar later weer ontzet door een groepje gereformeerde Sint Jooslanders. Vooralsnog is onbekend of dit voorval plaatshad of uit de duim van L. Janse komt. Afijn, in 1567 vlucht Geleyn d' Hoorne naar Engeland om een aantal jaren later op Walcheren terug te keren. Hij overlijdt op 23 juli 1575 in Middelburg waar nog steeds een plein op 't Zand zijn naam draagt.

Het belangrijkste gebouw

Van de website Geschiedenis Zeeland: "Oudedorp of Sint-Joosland ligt in de Oud-Sint-Jooslandpolder die in 1631 droogviel. In de uiterste westhoek van die polder hadden de bedijkers voor het toekomstige dorp een lapje grond gereserveerd. Het was grond van minderwaardige kwaliteit, want een dorp bouw je natuurlijk niet op eersteklas landbouwgrond. De voorstraat werd hier Sint-Jooslandstraat genoemd. Volgens een vroegere beschrijving: 'eene dubbele rij van ongeveer 18 à 20 huizen, die eene blind loopende straat vormden'. Inderdaad liep het straatje blind, dood, op niets uit. Bij gebrek aan een kerk was het belangrijkste en waarschijnlijk oudste gebouw lange tijd herberg De Witte Zwaan."

  • Bewoners van Oudedorp poseren, anno 1930


Adres en contactgevens

Sint Jooslandstraat Oudedorp of St. Joosland, later Nieuw- en St. Joosland.

Externe links

Bronnen