k |
k |
||
| (10 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | <meta | |
| − | + | naam = "De Pool" | |
| − | + | sorteer = "Pool, De" | |
| − | + | afbeelding = "Langstraat_1900_1910.PNG" | |
| − | + | soort = "Herberg" | |
| − | + | straat = "Langstraat 45" | |
| − | + | postcode = "4341 EC " | |
| − | + | plaats = "Arnemuiden" | |
| − | + | gebied = "" | |
| − | + | telefoon = "" | |
| − | + | email = "" | |
| − | + | website = "" | |
| − | + | twitter = "" | |
| − | + | facebook = "" | |
| − | + | aanvang = "1530" | |
| − | | | + | gestopt = "1810" |
| − | | | + | voorganger = "" |
| − | | | + | opvolger = "" |
| + | /> | ||
| + | Een herberg die van ca. 1530 tot ca. 1810 gevestigd was aan de Langstraat 45A in Arnemuiden. | ||
| + | |||
| + | ==Geschiedenis== | ||
| + | {{eigenaar | ||
| + | | jaar=1540 | ||
| + | | naam=Herman van Campen | ||
| + | | tekst=Door de eeuwen heen werd herberg De Pool af en toe bewoond en uitgebaat door een zogenaamde ''chirurgijn'' - Herman van Campen was de eerst bekende tappende chirurgijn - zie ook bij Mooie verhalen. | ||
| + | |||
}} | }} | ||
| − | + | {{eigenaar | |
| + | | jaar=1581 | ||
| + | | naam=Bouwen Jans | ||
| + | | tekst=Inventarisnummer 333 1581/1582 meldt het volgende: ''Item betaelt Bouwen Jansz over tgene hij de burgers tot verlichtinghe vande forieringhe der Gouverneurs soldaten van de vier stuvers per weecklijcks daer toe geordineert meer betaelt dan hij vande soldaten of heure bevelhebbers ontfangen heeft volgende de rekeninghe daervan zynde ende overgelevert de somme van > 15 pond 1 schelling en 6 groten/''. Het kohier van de 100e penning van Arnemuiden over het jaar 1584 geeft aan dat Bouwen Jans(sen) in De Pool zit - Jans is naast herbergier tevens venduemeester. | ||
| + | |||
| + | }} | ||
| − | |||
{{eigenaar | {{eigenaar | ||
| jaar=1717 | | jaar=1717 | ||
| naam=Willem Gooijens | | naam=Willem Gooijens | ||
| − | | tekst=Herberg De Pool wordt | + | | tekst=Herberg De Pool wordt genoemd in notulen van de gemeenteraad uit 1717: ''De stadsbode Willem Gooijens krijgt toestemming om van het oude huis staande naast herberg de Pool (het Oude Stadhuis) een slachthuis te maken''. Willem Gooijens was als stadsbode dus ook herbergier, een combinatie die wel meer voorkwam; zie [[De Roode Leeuw]] |
}} | }} | ||
| Regel 32: | Regel 45: | ||
| jaar=1743 | | jaar=1743 | ||
| naam=Hermanus Harthoorn, Wed. Harthoorn | | naam=Hermanus Harthoorn, Wed. Harthoorn | ||
| − | | tekst=Notulen van de gemeenteraad uit 1743 melden het volgende: ''Hermanus Harthoorn, herbergier en beenhouwer. Afkomstig uit Cleverskerke. Legt in 1744 de poorterseed af'' - hij heeft dus op enig moment beide zaken van Gooijens overgenomen. De notulen van mei 1752 geven aan dat Harthoorn soms weleens burgerlijk ongehoorzaam is: ''Hermanis Harthoorn, herbergier in de Pool heeft op het pinksterfeest, tegen het verbod van de magistraat in, een speelman in zijn herberg toegelaten''. Wanneer Harthoorn in oktober 1760 overlijdt zet zijn weduwe de zaak tot 1763 voort. | + | | tekst=Notulen van de gemeenteraad uit 1743 melden het volgende: ''Hermanus Harthoorn, herbergier en beenhouwer. Afkomstig uit Cleverskerke. Legt in 1744 de poorterseed af'' - hij heeft dus op enig moment beide zaken van Gooijens overgenomen. De notulen van mei 1752 geven aan dat Harthoorn soms weleens burgerlijk ongehoorzaam is: ''Hermanis Harthoorn, herbergier in de Pool heeft op het pinksterfeest, tegen het verbod van de magistraat in, een speelman in zijn herberg toegelaten''. Wanneer Harthoorn in oktober 1760 overlijdt zet zijn weduwe Martha de Kam de zaak tot 1763 voort. |
}} | }} | ||
| Regel 39: | Regel 52: | ||
| jaar=1763 | | jaar=1763 | ||
| naam=Jan Harthoorn | | naam=Jan Harthoorn | ||
| − | | tekst=In 1763 neemt stadsbode Jan Harthoorn De Pool en Goude Hoop, weliicht de slagerij, over van zijn moeder - ''Jan Harthoorn bode dezer stad eigenaar van huis de Pool en Goude Hoop in de | + | | tekst=In 1763 neemt stadsbode Jan Harthoorn De Pool en Goude Hoop, weliicht de slagerij, over van zijn moeder - ''Jan Harthoorn bode dezer stad eigenaar van huis de Pool en Goude Hoop in de Langstraat; van moeder''. In 1774, zo blijkt uit notulen van de gemeenteraad, krijgt Jan behoorlijk van onder uit de zak: ''De stadsbode, herbergier en vleeshouwer Jan Harthoorn krijgt een reprimande. Hij moet er voor zorgen dat alle "passagiers" in zijn herberg behoorlijk worden bediend, gelogeerd en te slapen''. Herbergier Jan Harthoorn trouwt in 1787 met Ijlje Blom (zeeuwengezocht [http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?mivast=1539&miadt=239&mizig=862&miview=tbl&milang=nl&micols=1&mires=0&mip3=harthoorn&mip5=Arnemuiden&mizk_alle=blom&mibj=1787&miej=1787]). Jan Harthoorn overlijdt op 18 januari 1805 (zeeuwengezocht [http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?mivast=1539&miadt=239&mizig=862&miview=tbl&milang=nl&micols=1&mires=0&mip3=harthoorn&mip5=Arnemuiden&mizk_alle=blom&mibj=1805&miej=1805]) en wellicht ging echtgenote IJlje nog even door met de herberg, maar zeker is dat niet. |
}} | }} | ||
==Foto's== | ==Foto's== | ||
<gallery perrow="5"> | <gallery perrow="5"> | ||
| + | Bestand:Langstraat_1900_1910.PNG| De Langstraat in Arnemuiden, 1900-1910 | ||
| + | Bestand:De_Pool_juli_1759.PNG| Verkoping bakkerij de Zon in herberg de Pool, juli 1759 | ||
Bestand:Verkoping_in_herberg_De_Pool,_MCO_13-07-1762.JPG| Neringryke Bakkery onder de hamer in herberg De Pool, juli 1762 | Bestand:Verkoping_in_herberg_De_Pool,_MCO_13-07-1762.JPG| Neringryke Bakkery onder de hamer in herberg De Pool, juli 1762 | ||
Bestand:DDD_010202361_002_alto.jpg| Verkoping in herberg De Pool, september 1769 | Bestand:DDD_010202361_002_alto.jpg| Verkoping in herberg De Pool, september 1769 | ||
| − | + | Bestand:De_Pool_mei_1798.PNG| Verkoping in herberg de Pool Langstraat Arnemuiden van vijf sterke en welgebouwde huizen, mei 1798 | |
</gallery><br /> | </gallery><br /> | ||
==Naamgeving== | ==Naamgeving== | ||
| Regel 54: | Regel 69: | ||
* De combinatie van een horecabedrijf en een slagerij kwam later nog een keer voor, namelijk bij het [[Bierhuis Volderijlaagte]] - uitbater van deze zaak was J. Harthoorn; zou het een nazaat zijn? | * De combinatie van een horecabedrijf en een slagerij kwam later nog een keer voor, namelijk bij het [[Bierhuis Volderijlaagte]] - uitbater van deze zaak was J. Harthoorn; zou het een nazaat zijn? | ||
==Mooie verhalen== | ==Mooie verhalen== | ||
| + | ===Diversche ongesontheden van lichame=== | ||
| + | ''Op 27 december (derde kerstdag ll. zat suppliant in de herberg van Herman van Campen (mr. chirurgijn) toen Cornelis doensz. binnenkwam, al wel bij dranke. Suppliant bood hem nog een bier aan. Doens was daarmee niet tevreden, wilde een hele kan en daarna nog één. . Later vertrok hij zonder zijn eigen bier te betalen. Suppliant wilde de waardin helpen haar geld te krijgen en ging hem achterna. Doens was het er niet mee eens en begon naar suppliant te steken met een broodmes. Na enkele uithalen ontweken te hebben, gaf suppliant Doens ter zelfverdediging met zijn broodmes een steek in de schouder. Ene Robert Jacobsz. leerling of bediende van de suppliant kwam erbij en begreep niet helemaal wat er gebeurde en dacht dat zijn meester vermoord werd. Hij raakt in een worsteling met Doens, waarbij hij hem met een degen in het hoofd verwond. Aan deze wond en aan ‘andere diversche ongesontheden van lichame’ overleed hij.Suppliant werd verbannen waarvan copie (f. 171, halverwege): “Gheert van Maestricht is ter calainge ende maninghe van den balliu by den burchmeesters ende scepenen der stede van Midelburch in Zeelandt by contumatie gedaecht zynde ende een kennelycke wete hebbende gewoest ende gebannen uuyten lande volgende de kuere van Zeelandt ende dat van dootslage op den XVIIIen in meerte anno xvcneghen ende dertich naer Hollandt. (18 maart 1540)Suppliant voert aan dat hij en zijn vrouw (oud rond 60 jaar) tot gehele ‘destructie ende ruyne’ zullen komen als hij geen gratie etc. zou krijgen. zijn ‘scamelen staet’ wordt opgevoerd en dat het noodweer was. En ook dat de dodelijke wond niet door hem maar door R. Jacobs zonder suppliants hulp was toegebracht, het was de ‘periculooste’ en dat het slachtoffer al een zeer slechte gezondheid had.'' | ||
| + | |||
| + | NB De dader Geert Gerritsz. kreeg gratie van Karel V tijdens diens Triomftocht door de Nederlanden in 1540 n.a.v. de Vrede met Frankrijk en de overwinningen op de Turken (en Neerslaan van de Gentse Opstand). | ||
| + | |||
==Adres en contactgevens== | ==Adres en contactgevens== | ||
Langstraat 45A Arnemuiden<br /> | Langstraat 45A Arnemuiden<br /> | ||
==Externe links== | ==Externe links== | ||
==Bronnen== | ==Bronnen== | ||
| + | * Foto: [http://www.zeeuwsarchief.nl Beeldbank Zeeuws Archief] | ||
| + | * Krantenknipsels: [https://krantenbankzeeland.nl Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek] | ||
| + | * [http://www.gahetna.nl/en/collectie/index/nt00355/42deaf90-5661-102d-ada7-005056a23d00/view/NT00355_remissien_pardonnen/sort_column/prs_volledigenaam_daders/sort_type/asc/f/ove_tekst_soort_delict/doodslag%20(medeplichtigheid) website gahetna] | ||
* [http://www.arnehistorie.com/Straten-Arnemuiden/langstraat-zuidzijde.html website Arnehistorie] | * [http://www.arnehistorie.com/Straten-Arnemuiden/langstraat-zuidzijde.html website Arnehistorie] | ||
| − | + | * [http://www.arnehistorie.com/Artikelen-Belastingen-GA/het-kohier-van-de-100-e-penning-van-arnemuiden-over-het-jaar-1584.html kohier 100e penning 1584] | |
[[Category:Herberg]] | [[Category:Herberg]] | ||
[[Category:Voormalig]] | [[Category:Voormalig]] | ||
[[Category:Langstraat]] | [[Category:Langstraat]] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Arnemuiden]] |
| − | |||
| − | |||
Huidige versie van 23 jan 2017 om 10:36
Een herberg die van ca. 1530 tot ca. 1810 gevestigd was aan de Langstraat 45A in Arnemuiden.
Inhoud
Geschiedenis
| 1540
|
Herman van Campen Door de eeuwen heen werd herberg De Pool af en toe bewoond en uitgebaat door een zogenaamde chirurgijn - Herman van Campen was de eerst bekende tappende chirurgijn - zie ook bij Mooie verhalen. |
| 1581
|
Bouwen Jans Inventarisnummer 333 1581/1582 meldt het volgende: Item betaelt Bouwen Jansz over tgene hij de burgers tot verlichtinghe vande forieringhe der Gouverneurs soldaten van de vier stuvers per weecklijcks daer toe geordineert meer betaelt dan hij vande soldaten of heure bevelhebbers ontfangen heeft volgende de rekeninghe daervan zynde ende overgelevert de somme van > 15 pond 1 schelling en 6 groten/. Het kohier van de 100e penning van Arnemuiden over het jaar 1584 geeft aan dat Bouwen Jans(sen) in De Pool zit - Jans is naast herbergier tevens venduemeester. |
| 1717
|
Willem Gooijens Herberg De Pool wordt genoemd in notulen van de gemeenteraad uit 1717: De stadsbode Willem Gooijens krijgt toestemming om van het oude huis staande naast herberg de Pool (het Oude Stadhuis) een slachthuis te maken. Willem Gooijens was als stadsbode dus ook herbergier, een combinatie die wel meer voorkwam; zie De Roode Leeuw |
| 1743
|
Hermanus Harthoorn en Wed. Harthoorn Notulen van de gemeenteraad uit 1743 melden het volgende: Hermanus Harthoorn, herbergier en beenhouwer. Afkomstig uit Cleverskerke. Legt in 1744 de poorterseed af - hij heeft dus op enig moment beide zaken van Gooijens overgenomen. De notulen van mei 1752 geven aan dat Harthoorn soms weleens burgerlijk ongehoorzaam is: Hermanis Harthoorn, herbergier in de Pool heeft op het pinksterfeest, tegen het verbod van de magistraat in, een speelman in zijn herberg toegelaten. Wanneer Harthoorn in oktober 1760 overlijdt zet zijn weduwe Martha de Kam de zaak tot 1763 voort. |
| 1763
|
Jan Harthoorn In 1763 neemt stadsbode Jan Harthoorn De Pool en Goude Hoop, weliicht de slagerij, over van zijn moeder - Jan Harthoorn bode dezer stad eigenaar van huis de Pool en Goude Hoop in de Langstraat; van moeder. In 1774, zo blijkt uit notulen van de gemeenteraad, krijgt Jan behoorlijk van onder uit de zak: De stadsbode, herbergier en vleeshouwer Jan Harthoorn krijgt een reprimande. Hij moet er voor zorgen dat alle "passagiers" in zijn herberg behoorlijk worden bediend, gelogeerd en te slapen. Herbergier Jan Harthoorn trouwt in 1787 met Ijlje Blom (zeeuwengezocht [1]). Jan Harthoorn overlijdt op 18 januari 1805 (zeeuwengezocht [2]) en wellicht ging echtgenote IJlje nog even door met de herberg, maar zeker is dat niet. |
Foto's
De Langstraat in Arnemuiden, 1900-1910
Verkoping bakkerij de Zon in herberg de Pool, juli 1759
Neringryke Bakkery onder de hamer in herberg De Pool, juli 1762
Verkoping in herberg De Pool, september 1769
Verkoping in herberg de Pool Langstraat Arnemuiden van vijf sterke en welgebouwde huizen, mei 1798
Naamgeving
Werd ook wel De Oude Pool genoemd.
Bijzonderheden
- In het pand was eerder het stadhuis gevestigd - het draagt ook de naam Het Oude Stadhuis.
- De combinatie van een horecabedrijf en een slagerij kwam later nog een keer voor, namelijk bij het Bierhuis Volderijlaagte - uitbater van deze zaak was J. Harthoorn; zou het een nazaat zijn?
Mooie verhalen
Diversche ongesontheden van lichame
Op 27 december (derde kerstdag ll. zat suppliant in de herberg van Herman van Campen (mr. chirurgijn) toen Cornelis doensz. binnenkwam, al wel bij dranke. Suppliant bood hem nog een bier aan. Doens was daarmee niet tevreden, wilde een hele kan en daarna nog één. . Later vertrok hij zonder zijn eigen bier te betalen. Suppliant wilde de waardin helpen haar geld te krijgen en ging hem achterna. Doens was het er niet mee eens en begon naar suppliant te steken met een broodmes. Na enkele uithalen ontweken te hebben, gaf suppliant Doens ter zelfverdediging met zijn broodmes een steek in de schouder. Ene Robert Jacobsz. leerling of bediende van de suppliant kwam erbij en begreep niet helemaal wat er gebeurde en dacht dat zijn meester vermoord werd. Hij raakt in een worsteling met Doens, waarbij hij hem met een degen in het hoofd verwond. Aan deze wond en aan ‘andere diversche ongesontheden van lichame’ overleed hij.Suppliant werd verbannen waarvan copie (f. 171, halverwege): “Gheert van Maestricht is ter calainge ende maninghe van den balliu by den burchmeesters ende scepenen der stede van Midelburch in Zeelandt by contumatie gedaecht zynde ende een kennelycke wete hebbende gewoest ende gebannen uuyten lande volgende de kuere van Zeelandt ende dat van dootslage op den XVIIIen in meerte anno xvcneghen ende dertich naer Hollandt. (18 maart 1540)Suppliant voert aan dat hij en zijn vrouw (oud rond 60 jaar) tot gehele ‘destructie ende ruyne’ zullen komen als hij geen gratie etc. zou krijgen. zijn ‘scamelen staet’ wordt opgevoerd en dat het noodweer was. En ook dat de dodelijke wond niet door hem maar door R. Jacobs zonder suppliants hulp was toegebracht, het was de ‘periculooste’ en dat het slachtoffer al een zeer slechte gezondheid had.
NB De dader Geert Gerritsz. kreeg gratie van Karel V tijdens diens Triomftocht door de Nederlanden in 1540 n.a.v. de Vrede met Frankrijk en de overwinningen op de Turken (en Neerslaan van de Gentse Opstand).
Adres en contactgevens
Langstraat 45A Arnemuiden