Middelburg Dronk

Versie van 4 okt 2011 om 19:53

Beschrijving

1934 Koorkerkhof

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op De_Lange_Jan/fotos

• 

  Piano-muziek in de Gorinchemsche Bierhal, 1893

• 
• 

  Torenzicht Koorkerkhof 1923

Geschiedenis

Op de hoek van het Koorkerkhof en de Reigerstraat (Koorkerkhof 14) ligt een bijzonder wederopbouwpand. Dit pand waarin nu een zaak in dameskleding en interieurartikelen is gevestigd, is strikt genomen namelijk geen wederopbouwpand, maar wél een pand in wederopbouwstijl. Een maand voor het bombardement van mei 1940 viel namelijk in de PZC te lezen dat dit hoekpand was verzakt en acuut gestut diende te worden. Bij het bombardement van mei 1940 (die eigenlijk een beschieting gevolgd door een stadsbrand was) bleef het pand gespaard. Bij de verregaande onteigeningsronde die daarop plaats vond om de wederopbouw van de stad mogelijk te maken, werd ook Koorkerkhof 14 onteigend, gesloopt en opnieuw opgebouwd. De caféfunctie die het voor de oorlog had, ging daarbij verloren.

Vanaf 1890: Het bierhuis van Karreman
Het pand op de hoek van het Koorkerkhof en de Reigerstraat heeft in elk geval een kleine drankvergunning in het jaar 1891. Dat is een jaar nadat het volgens een advertentie in de Middelburgsche Courant van 21 mei 1890 te huur stond. Wat er voor 1890 in het pand gevestigd was, is niet bekend. Op 6 maart 1891 opent de heer P. J. Karreman zijn Bier- en Koffiehuis op het adres - een jaar later adverteert hij met zijn zaak als de Gorinchemse Bierhal. Hij baat er tevens een bierhandel uit (in sommige van zijn advertenties uit die tijd noemt hij het zelf een ‘bierhall’). Hij verkoopt ‘Maastrichtsch’ en ‘Gorinchemsch’ bier in het groot, in het klein en voor consumptie ter plaatse. Dat Middelburgs eigen brouwerij De Vijfhoek tot 1917 een paar deuren verder zit, lijkt Karreman (zie ook Karreman en De Steenrotse ) niets uit te maken. Vlak voor de overname van de handel door William Seymour in november 1908 haalt het bierhuis van Karreman, dat dan nog geen handelsnaam lijkt te voeren, de krant: twee criminelen zaten in het bierhuis wat te drinken toen de politie hen kwam opzoeken. Toen die binnen kwamen, vluchtte het tweetal snel via de bovenwoning het dak op, smeten met dakpannen naar de agenten beneden op straat en probeerden te ontkomen door over omliggende daken te klimmen. Een van de twee werd in een naastgelegen tuin overmeesterd. De ander wist te ontkomen…

Vanaf 1908: Het bierhuis van Seymour
Op 5 november 1908 vraagt William Seymour een vergunning aan voor ‘den verkoop van sterken drank in het klein, voor gebruik ter plaatse van verkoop’. Die vergunning krijgt hij en daarmee is Seymour officieel van start als opvolger van Karreman. Seymour houdt het betrekkelijk lang vol als kastelein en hij introduceert blijkbaar ook de naam Torenzicht voor het bierhuis, dat zo ongeveer vanaf 1915 steeds vaker café wordt genoemd. Hij laat rond 1920 een biljart installeren en dan wordt de zaak in 1923 om gezondheidsredenen verkocht aan Johannes (‘Wannes’) Brandenburg.
Aanvullend, uit het Walchers Bierboek: "Vlak bij de Lange Jan had William Seymour zijn bierbottelarij, limonadefabriek en ijsfabriek"

Vanaf 1924: café Torenzicht van Brandenburg
Uit een advertentie in de Middelburgsche Courant van 31 december 1923 blijkt dat Johannes (‘Wannes’) Brandenburg het café-biljart op de hoek van het Koorkerkhof heeft overgenomen van J. A. J. Seymour. Deze J. A. J. Seymour zal waarschijnlijk de weduwe van William Seymour zijn. Wannes Brandenburg is een druk baasje. Naast kroegbaas van café Torenzicht wordt hij in 1929 ook uitbater van het Schuttershofcomplex, dat op dat moment fungeert als schouwburg, vergaderzaal en sociëteitszaal van het Schuttersgilde van Sint Sebastiaan. Waarschijnlijk krijgt Brandenburg het daar zo druk mee, dat hij na een paar jaar café Torenzicht besluit te verhuren. In oktober 1934 zet hij daar een advertentie voor in de PZC. Inmiddels heeft hij, waarschijnlijk met het oog op het toenemend toerisme, het café hernoemd in café De Lange Jan.

Vanaf 1935: café De Lange Jan
Eind 1934 tekent de heer Surendonk het huurcontract voor De Lange Jan. Na vijf rustige jaren begint voor Surendonk de ellende. In april 1940 verzakt zijn pand. Er ontstaan grote scheuren in de muren en het pand moet zowel binnen als aan de voorzijde gestut worden. In de krant staat dan al: ‘Naar wij vernemen zal herstel wel niet meer goed mogelijk zijn en zal wel tot algeheelen herbouw moeten worden besloten’. Het pand overleeft zoals gezegd wonderwel het bombardement van mei 1940. Toch wordt het voor wederopbouw onteigend zodat het gesloopt en opnieuw opgebouwd kan worden. In maart 1941 gaat het tegen de vlakte. Daarmee komt ook een einde aan de caféfunctie van het hoekhuis op de hoek van Koorkerkhof en Reigerstraat. Uitbater Surendonk laat de moed niet zakken en opent op vrijdag 14 juni 1940 vol goede moed de deuren van hotel café-restaurant Sonnevanck aan de Blauwedijk 41-43. Maar nog geen jaar later moet hij Sonnevanck om onduidelijke redenen alweer van de hand doen. De heer Ots neemt het hotel over en Surendonk keert Middelburg, ongetwijfeld gedesillusioneerd, de rug toe.
De geschiedenis in een PDF-bestand: Media:Café_de_Lange_Jan.pdf

Naamgeving

Vernoemd naar de toren, uiteraard.

Eigenaars

• P.J. Karreman
• William Seymour
• Johannes Brandenburg
• J. Th. Surendonk

Bijzonderheden

Mooie verhalen

Adres en contactgevens

Koorkerkhof 14 Middelburg

Externe links

Bronnen

• Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
• Foto's uit Het Walchers Bierboek. Bijschrift: "Zijn zoon Jan (Seymour) zit achter op de kar en hij is de grootvader van mevrouw Habets-Seymour van restaurant De Ploeg, die deze foto's welwillend ter beschikking heeft gesteld."