Middelburg Dronk

De Roode Leeuw

De arenden van Middelburg en opsmuk in De Roode Leeuw.jpg
Algemeen
Soort Herberg
Adres Lange Noordstraat
Links
Tijdlijn
Periode 1560-1570
1780-1790
Voorganger(s) De Liebaard
Gebied
Zie ook Lange Noordstraat

Een stadsherberg in de (Lange) Noordstraat die al bestond in de 16e eeuw. In 1562 kocht de Gemeente Middelburg dit pand om het later in gebruik te nemen als woonhuis voor de 'stadskamerbode' (de conciërge van het Stadhuis). Uit een artikel uit de Middelburgsche Courant: "Zes jaar later (1570)kocht de stad het huis De Roode Leeuw dat door een straatje van het stadhuis met zijn twee aangrenzende woningen was gescheiden maar er misschien door een bovengang toch gemeenschap mee kreeg. Later werd het bewoond door den Stadskamerbode" - opvolger van De Liebaard.


Geschiedenis

1567
 Dierick Woutersz

In het boek Beeldenstorm in Middelburg (zie bronnen) over die roerige periode in Middelburg in 1567 wordt op pagina 36 Dierick Woutersz opgevoerd als herbergier in De Roode Leeuw.

1576
 Cornelis Jansz.

In het Kohier 100ste penning huizen en erven Middelburg van 1576 meldt dat De Roo Leeuw wordt bewoont als huerder door Cornelis Jansz. - hij moet 7 pond Vlaams betalen.

1670
 Servaes van de Groenewal

De stadsrekening van 1670 geeft aan dat Servaas van de Groenewalle conciërge van De Roode Leeuw is - de stad betaalt hem hiervoor een bedrag van 50 pond Vlaams. In de stadsrekening van 1673 wordt hij, naast conciërge van De Roode Leeuw, tevens opgevoerd als kamerbode van de Thesauriers en dat voor het zelfde loon van 50 pond Vlaams. Wanneer Servaes van de Groenewal in 1694 overlijdt staat hij geregistreerd op het adres lange Noordstraat (zeeuwengezocht [1]).

1673
 Josephus Nevejans en Abraham Geleynsz.

In de stadsrekening van 1673 staan Josephus Nevejans, Abraham Geleynsz. te boek als conciërge van De Roode Leeuw - zij ontvangen ieder een loon van 50 pond Vlaams.

1693
 Jan van de Groenewal

Met ingang van 4 november 1693 wordt Jan van Groenewal conciërge van De Roode Leeuw en ook belast met het onderhoud er arenden.

1705
 Jacobus Drabbe

De stadsrekening van 1705 meld dat Jacobus Drabbe Jr. stadsbode werd en hiervoor 100 pond Vlaams in geld als recognitie betaalde. In december 1704 was trouwde hij met Aduwyna Pothol (zeeuwengezocht [2])

1744
 Dirk Luijmes

In de Verzameling Handschriften 849-7, gedateerd 16 mei 1744, wordt Dirk Luijmes opgevoerd als conciërge in De Roode Leeuw. Hij overlijdt op 22 december 1766 (zeeuwengezocht [3]).

1765
 Louis Coine

Louis Coine is stadsbode in 1765, maar overlijdt een jaar later (zeeuwengezocht [4]).

1766
 Adriaan van Heusden en Jozua Nevejans

Adriaan van Heusden volgt Louis Coine in 1766 op - hij bleef in de herberg tot zijn overlijden in 1782 (zeeuwengezocht [5]). In 1767 is ook Jozua Nevejans, zo geeft een advertentie uit de Middelburgsche Courant van 12 november 1767 aan, stadsbode - er waren wellich meer kapiteis op het schip nodig. Nevejans overlijdt op 17 januari 1772 ([6]) en wordt opgevolgd door G.M. Kock.

1772
 G.M. Kock

In 1774 zwaait G.C. Kock nog steeds de scepter in De Roode Leeuw - hij wordt op enig moment opgevolgd door Cornelis van Eeuwigh.

1783
 Cornelis van Eeuwigh

Een advertentie uit de Middelburgsche Courant van 1 maart 1783 geeft aan dat Cornelis van Eeuwigh stadsbode is - het is niet bekend wanneer hij voorganger G.C. Kock opvolgde. Van Eeuwigh is de laatste stadsbode annex exploitant van De Roode Leeuw, aangezien de herberg tussen 1780 en 1784 wordt afgebroken - Cornelis van Eeuwigh overlijdt op 21 januari 1811 (zeeuwengezocht [7]).

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op De_Roode_Leeuw/fotos.

  • De aankoop van de Roode Leeuw in 1570

  • Aanbesteding in De Roode Leeuw in Middelburg, januari 1693

  • G.M. Kock in De Roode Leeuw, 1774


Naamgeving

Wellicht is De Roode Leeuw vernoemd naar voorganger De Liebaard, dat in heraldieke zin Leeuw betekent. Later kregen nog veel meer Zeeuwse horecagelegenheden deze naam, zoals b.v. de Roode Leeuw (2) en herbergen in Nieuw en St.Joosland, Domburg en Sluis. In Sluis lag deze herberg ook direct achter het stadhuis.

Bijzonderheden

  • In 1562 kocht de stad het huis naast de weeskamer uit de nalatenschap van mr. Pieter Jan Thorensz voor 82 pond Vlaams en 10 groten
  • Wellicht bestond er een familierelatie tussen zowel Servaes en Jan van de Groenewal alsook Josephus en Jozua Nevejans.
  • De stad Middelburg hield arenden (zie de tekst uit de stadsrekeningen rechtsboven en ook het mooie verhaal Wapendier hieronder) en niet alleen omdat die in het stadswapen voorkomen. De arenden werden vooral ingezet bij de bestrijding van de duivenplaag die toen ook al woedde.
  • Men hanteerde dezelfde formule die bij sociëteiten werd gebruikt - de stadsbode was conciërge annex exploitant van de herberg.
  • Uit een boekje over het Theatrum Anatomicum in Middelburg:
    "Vanaf 1632 is er sprake van echte anatomische ontledingen, die toen plaatsvonden in een van de bovenkamers van he t Gasthuis. Vergaderen deden de chirurgijns daar niet. Dat deden ze ofwel bij de deken aan huis, of in een herberg meestal in De Roode Leeuw op de Markt waar de 'teerkosten' soms hoog opliepen. De bewuste kamer in het Gasthuis, de 'capelle-kamer', was echter moeilijk bereikbaar, omdat de lijken van beneden naar boven moesten worden getransporteerd. Door 'die meerdere roeringen' werd 'stank en puttersvactie' veroorzaakt, ' tot misnoegen van diegeene die over de proeven inclineeren te staan'"
  • In het boek Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige Staat van Volkeren, XIXde deel, vervolgende de Beschryving der Vereenigde Nederlanden, En wel in 't byzonder handelende van Zeeland - Isaak Tirion, 1751 - staat het volgende: " Beneden aan de Westzyde van 't Stadhuis is een schoone overwelfde Vleeschhal; en agter het zelve in de Noordstraat een huis genaamd de Roode Leeuw, de Stad toebehorende, 't geen door een Koncierge bewoond wordt en tot verscheidene gebruiken dient"'
  • Uit een artikel uit de PZC van 1941 blijkt dat het stadhuis van Middelburg tussen 1780 en 1784 werd uitgebreid aan de zijde van de Noordstraat. Herberg De Roode Leeuw werd toen afgebroken/bij het stadhuis getrokken. In het artikel wordt gemeld dat De Roode Leeuw inderdaad was verbonden met het stadhuis, door middel van een galerij die over de Noordstraat liep. Het artikel vermeldt ook dat de herberg onder meer gebruikt werd voor de verkiezing van kiesmannen en de maaltijden van de stadsregenten.

Mooie verhalen

Wapendier

Johan Francke schreef in De Wete van januari 2014 een prachtig verhaal dat de titel Wapendier. De Middelburgse arend gekooid, 1590-1858 draagt. Het verhaal gaat in op de Middelburgse arend in al zijn facetten en de relatie met herberg De Roode Leeuw en is te mooi om te hooi en te gras uit te citeren, daarom onderstaand het hele verhaal.

        • verhaal volgt******

Loterij schutterij


Adres en contactgevens

Externe links

Bronnen