Middelburg Dronk

Versie van 29 aug 2015 om 11:34

Inhoud

1 Afbeeldingen
2 Oude en nieuwere kaarten van Middelburg
3 1200-1700
4 1700-1800
5 1800-1900
6 1900-1930
- 6.1 Spaanse toeristen op bezoek in Middelburg, in de jaren 20
7 1930-1940
8 1940-1950
9 1950-1960
10 1960-1970
11 1970-1980
12 1980-1990
13 1990-2000
14 2000-2010
15 2010-heden
16 Bronnen

Afbeeldingen

Deze afbeeldingen horen bij het artikel Achtergrondinformatie. Deze galerij bevat afbeelingen, prenten, foto's en teksten die horen bij alle artikelen op Middelburg Dronk in het algemeen. De documenten geven achtergrondinformatie over de geschiedenis van het drankgebruik in Middelburg en over de Middelburgse regelgeving met betrekking tot drank. In de galerij ook bestanden die elders geen plekje vonden maar die wel interessant zijn voor inzicht in de rijke alcholgeschiedenis van de Zeeuwse Hoofdstad.

Oude en nieuwere kaarten van Middelburg

Een plattegrond van de Stad Middelburg omstreeks 1560, ten tijde van Philips II, getekend door A. ter Meer-Derval. Op de plattegrond zijn goed de vele kloosters uit die periode te zien, en de oude vesten.
Een plattegrond van Middelburg, uit 1581
Kaart van Middelburg 1572 (Blaeu Atlas).
Een kaart van Middelburg uit 1572, uitgegeven in 1609: Middelburgum Selandiae opp. situ opere et mercimonijs florentiss
Middelburg in 1617 zoals weergegeven op een Figuratieve kaart van het graafschap Vlaanderen. Z.d.
Detail van een kaart van Walcheren van 1725. Het vergrootbare origineel staat op Old Maps Online
Een franstalige plattegrond van Middelburg, omstreeks 1730.
De uitbreidingen van het centrum van Middelburg per periode, vanaf de 9e eeuw
Kaart Middelburg 1873 (omgeving Nieuwe Haven)
Kaart Middelburg 1873 omgeving Rouaansekaai
Kaart Middelburg 1873 omgeving Blauwedijk
Middelburg 1873 omgeving Vlasmarkt
Middelburg 1873 omgeving Noordstraat
Kaart Middelburg 1873 Noord
Kaart Middelburg 1898 omgeving Abdij Noordwaarts
kaart Middelburg 1898
Een plattegrond van het centrum van Middelburg in 1898. De gehele kaart (inzoombaar) is te vinden in de Beeldbank van de TU Delft.
Kaartje wijk Winterstraat en Wagenplein
Kaartje wijk Winterstraat en Wagenplein
Een kaartje van Gahetna.nl van de plannen voor de wederopbouw van Middelburg, jaren 40]
Een fragment van een kaart met daarop de 9.866.539 gebouwen van Nederland, ingedeeld op leeftijd. Het vergrootbare origineel uit 2013 is te vinden op Waag.org

1200-1700

"Joris in der eeuwigheid", een oude uitdrukking voor een geldklopper, gebaseerd op een oude waard uit Middelburg
Mei 1355: Koning Willem verbiedt Middelburgse geestelijken handel in drank
Facsimile van een deel van een transportbrief van een huis en hofstede van de Augustijnen in de Gravenstraat te Middelburg aan Pieter Clarijsz., bierwerker, met het zegel van het Augustijnenklooster, en aantekeningen door mr J. Verheye van Citters (circa 1800).
Kaart van Middelburg 1572
Ingekleurde prent Smallegange 1696: "Middelburg aen de Landt Zyden".
1572: Kolone Beauvois laat twee wijnkelders openen voor Duitse en Belgische knechten, op de Dam en op De Markt in Middelburg
Van wijnazijn en troebelspons: het verhaal van de azijnfabriek in de Middelburgse Pijpstraat
Artikel PZC 1949: Zonderlinge figuren in het Middelburgse straatleven
De geschiedenis van de straten die op de Middelburgse Markt uitkomen
Een beschrijving van Middelburg in de 16e eeuw, met vermelding van twee logementen.
Bieracijns in Middelburg 1325
Middelburgse Wijnbelasting omstreeks 1540
Artikel: Werd Oranje gered door de drank?
De uitbreidingen van het centrum van Middelburg per periode, vanaf de 9e eeuw
De Vlissingsche Courant van 1922 over eten en drinken in herbergen en logementen van weleer, o.a. in Middelburg
Een Middelburgs verbod op de verkoop van bepaalde soorten wijn, in 1456
Geboden voor publieke vrouwen in Middelburg, 1460
Een artikel over het oude stadhuis (stedehuis) van Middelburg, dat voor 1500 wat te vinden in de Lange Delft. Het pand werd in 1541 nog 'Het Huis van Middelburg' genoemd en was al in 1477 een herberg, "waar de bierwerkers met het St. Jansgilde gelogeerd waren."

1700-1800

Sluitingstijden in Middelburg in 1754: in de winter voor negenen, in de zomer voor tienen
Drankverordening Middelburg uit 1785
Heil en Broederschap 1795
Heil en Broederschap II
Publicatie tegen het logeren of herbergen van zeevarenden en hier door trekkende vreemdelingen, by onvrye persoonen

1800-1900

Opsomming café's 1824
Schilderij: Gezicht op de Markt in Middelburg, van W. Pouwelsen, 1839. Met in beeld o.a. Sociëteit de Vergenoeging en herberg St. Joris.
Wijnbelasting Middelburg 1865
Verboden nodeloos te schreeuwen in Middelburg, omstreeks 1880
Jenever Smokkelen, 1888
Augustus 1832: i.v.m. de heersende Aziatische Braakloop (cholera) raadt de Gemeente Middelburg bewoners af sterke drank te nuttigen
Over bierhallen en -huizen in Middelburg 1893
kaart Middelburg 1898
Maar liefst 195 tapperijen in het Middelburg van 1880, net voor de nieuwe drankwet van 1881
Koffiehuishouder klaagt over gebrekkige naleving drankwet in Middelburg 1890
Verslag raadvergadering Middelburg 1892: over bordelen en sluitingstijden horeca
Een klacht over het schenken van sterke drank in bierhuizen, in 1896 (Zierikzeesche Nieuwsbode)
Een curieus bericht uit 1861: Een prostituée van de Slagterssingel in Middelburg, met de naam Naatje, lokt mannen naar 'haar tempel'
Oprichting vergunningsbond 1889 (beloningen van 5 en 10 gulden voor het aangeven van overtreders)
Een ingezonden brief uit 1880, tegen de zondige feesten tijdens en na de kermis in Middelburg, met name in 't Zand (toen nog Koudekerke)
De Middelburgse gemeenteraad over oprukkende sociëteiten en sluitingstijden 1892
De tram op de Markt in Middelburg in 1895, toen die nog op stoom reed
Middelburgse 'dienstmeisjes'op de Markt in Middelburg, in 1894 (bij een artikel over Walcheren in Elsevier uit dat jaar)
Cijfers en meningen over het Middelburgs Drankgebruik in 1896
Statistieken Drankverbruik Zeeland in 1880
De gevolgen van de drankwet voor winkeliers, in 1883
Stoeien in de Gravenstraat in 1893
Wat is een bierhal?
Zeeland en Middelburg drinken relatief weinig, in vergelijking met andere steden en provincies, in 1891
Een oproep tegen het uitbetalen van lonen in Middelburgse cafés in 1894
Overzicht van Logementen, koffiehuizen en restaurants in Middelburg in 1890
104 kroegen in Middelburg, in 1896
Met de Verewagen naar de Markt, door B.J. de Meij (niet lunchen in herbergen maar in achterkamers van winkels)
Publieke vrouwen rond de Markt in Middelburg, rond 1879
Over de schilder Jacob Bart
Vlissingse belhamels met ijzeren staven in de mouwen komen knokken in de Gravenstraat, 1892
In 1894 leverde Beiersch Bierbrouwerij speciaal Koninginnen Bier, in ijs.
Een lastige dronkaard in de Middelburgse Hoogstraat, juli 1889
Kaart Middelburg 1873 (omgeving Nieuwe Haven)
Kaart Middelburg 1873 omgeving Rouaansekaai
Kaart Middelburg 1873 omgeving Blauwedijk
Middelburg 1873 omgeving Vlasmarkt
Middelburg 1873 omgeving Noordstraat
Kaart Middelburg 1873 Noord
Kaart Middelburg 1898 omgeving Abdij Noordwaarts
Plattegrond centrum Middelburg omstreeks 1898
Maatregelen Souburgse Kermis, n.a.v. vechtpartijen tussen Vlissingers en Middelburger, Pinksteren 1890
Zeeland bij Gaslicht: een artikel in de PZC van 24-10-1964, over de Middelburgse kaaien voor 1900, met tekening van Jacques Prince

1900-1930

In de drank gestikt na de Middelburgse kermis van 1903
Vacature Gemeente Middelburg 1913: Controleur der belastingen en schatter der lokaliteiten waar sterken drank in het klein wordt verkocht. Jaarwedde 1500-1800 gulden.
Een touringcar voor het Stadhuis in Middelburg in de jaren 20.
Een van drank doordrenkte Kermispotpourie uit Middelburg, jaartal onbekend
De Lange Giststraat, de Korte Delft (nu Damplein) en de Dam vanaf de Lange Jan gezien in 1911
Verordening sluiting Koffiehuizen e.d., 1914
Verordening Drankwet Middelburg 1904
De pakhuizen in de Breestraat (behorend bij het Oostindisch Huis aan de Rotterdamsekaai) in 1918. Met wijnkelder.
Vechtpartij Teerpakhuizenstraat 1930
Een beschrijving van Salons en Koffiehuizen uit DBNL.org
17 overtreders van de Drankwet in Middelburg, in 1925
1927: "Wat voor zin heeft het toch dat zoovele jonge mannen en meisjes 's morgens sliertend en slungelend, 's avonds slepend en slingerend langs Middelburgse straten slampamperen en -kroeg in, kroeg uit-, in de stad blijven ommezwerven?"
Sfeerbeeld Middelburgse Kermis, jaartal onbekend
Humor 1924: men verzoekt de Vlissingsche Courant te melden dat een dronken koetsier van een trouwkoets in Vlissingen een Middelburger was
Een beschouwing op het eet-en drinkgedrag van onze voorouders, in de Goessche Courant van 1926. Bij de bruiloft van Willem van Oranje werden er 1600 vaten bier getapt.
Een vermelding van de verhoging van de consumptieprijzen van gedestilleerd in Middelburg, in Ons Belang van december 1915.

Spaanse toeristen op bezoek in Middelburg, in de jaren 20

In 2014 dook in Madrid een serie negatieven op uit de jaren 20 van de vorige eeuw, waaronder een aantal haarscherpe opnames uit Middelburg.

1930-1940

Verzoek sluitingstijden drankweercomite 1931
Slijterij Verdonk aan de Pottenmarkt, omstreeks 1935 (verwoest in de Tweede Wereldoorlog)
1930: een voorstel om de Vleeshal van het Middelburgse stadhuis om te toveren tot 'raadskelder' (café) oogst niet alleen bijval
Om den Middelburgschen Raadskelder, een pleidooi uit november 1930
Luchtfoto Middelburg Tweede Wereldoorlog, met goed zicht op de noodwinkels aan de Kaaien
Vechten Vlissings Wagenplein 1930
Muziekbelasting en Tapverbod in Middelburg 1931
Sfeerbeeld Nieuwe Burg Middelburg jaren '30, met recht tearoom Papegaaij
Feest op de markt 1924
Document Daan Hengst: De Stamboom van de familie Minderhoud uit Westkapelle, vanuit Herberg De Oranjeboom. Met vertakkingen naar café's in Middelburg
Krantenartikel verdwenen straatnamen 1936
De aanhouding van een Middelburgse spiritusdrinkster, in 1938
Tram 8 op een onbekende locatie in Middelburg, mogelijk de Loskade, jaartal onbekend
Luchtfoto Middelburg omstreeks 1950: de wederopbouw van de stad
Weekmarkt Middelburg, jaren '30
Luchtfoto van de compacte bebouwing rondom de Lange Jan voor de Tweede Wereldoorlog
"De Vrolike Drie, een Middelburgs Jazztrio uit de jaren '30. Wie het waren en waar ze zoal speelden is nog niet bekend
Ko de Voogd op de Markt in Middelburg in 1934. Ko was jarenlang een toeristische attractie, in zijn oud-Walchers kostuum met 'de hoge tunne' en de steenen 'pupe'
Een krantenartikel over Ko de Voogd, van juni 1934, het jaar waarin Ko 80 werd
Op het terras van een onbekende zaak in Middelburg, in 1934

1940-1950

Een tapverbod in Middelburg op 14 mei 1940
Boertjes praten bij op de Middelburgse Markt, jaren '40
Een plattegrond van Middelburg Centrum in 1940, met in rood gearceerd de door het bombardement weggevaagde gebieden
Luchtfoto van de wederopbouw van Middelburg Centrum, eind jaren '40
De eerste Middelburgse Kermis na de Tweede Wereldoorlog, zomer 1945
De Bodenplaats, Herengracht en beide Noordstraten vanuit de lucht gefotografeerd in de Tweede Wereldoorlog
Een limonadekar van DEKO Limonadefabriek, vol Dommelsch, in de Lange Viele 1949
Markt voor de oorlog
Herstel stadhuis na de oorlog
Achterzijde stadhuis met Markt
Segeerstraat vlak na de oorlog
Wederopbouw Markt

1950-1960

Artikel Middelburg wist sporen oorlog uit, 1950
Artikel augustus 1953: Middelburgse kern is herbouwd
Trekbiljart Middelburg 1956
Een advertentie in de PZC, van het Centraal gedestilleerd bureau in Schiedam, in 1954, tegen de accijnsverhoging op sterke drank. "Wees dus waakzaam"
Artikel Mina van 't urgel en andere straatfiguren, van Jacques Cats, in Mondvol Middelburg
Artikel Mina van 't urgel en andere straatfiguren, van Jacques Cats, in Mondvol Middelburg (deel 2)
Zicht op de Markt in Middelburg vanaf Plein 1940, in 1953. Zichtbaar is ook het molentje van de VVV, dat later dat jaar werd afgebroken en opgeslagen in de Stadsschuur
Heren van de P.Z.E.M. in overleg met een paar flessen rode wijn, op een onbekende locatie in 1953. Een violist kijkt toe.
Een artikel uit het Zeeuwsch Dagblad van maart 1959, over de afbraak van het arendshuisje, dat drie eeuwen voor het stadhuis van Middelburg had gestaan, net naast St. Joris. In het huisje werden levende arenden gehouden.
Toename aantal bars Middelburg jaren '60
Discriminatie Fransen in Middelburg 1970

1960-1970

De Vlieger Heineken's Bier Rotterdamsekaai jaren '60
Nieuwjaarsrellen Middelburgse binnenstad in 1962
29 april 1967: in de grote beurshal op Hof van Tange wordt een 'concours Hip-Piek' georganiseerd, met beatmuziek en mode voor jongeren
Kermis op de Martk in Middelburg, 1962
Dansen van ongeduld 1969
Een luchtfoto van de Markt, 1962
De Markt in de jaren '60
Horecaverordening Middelburg 1969
Kaartje wijk Winterstraat en Wagenplein
Kaartje wijk Winterstraat en Wagenplein
Luchtfoto wijk Winterstraat en Wagenplein

1970-1980

Nieuwe eisen aan toiletten in de Middelburgse horeca, februari 1970
1970: een dronken kelner wordt inbreker, komt tot bezinning en laat zich omscholen tot metaalbewerker
SGP: Wildgroei Bars en Cafés Middelburg, oktober 1973
een onbekend terras in Middelburg, in de zomer van 1975
Een dronken sinterklaas krijgt het aan de stok in de koffiebar 'Koffiehop' in de Vlasmarkt, 1971
Overlast in Middelburgse binnenstad 1977
De fiscale recherche slaat ook toe in de Middelburgse en Vlissingse horeca, in oktober 1979, onder codenaam 'Actie Schuimkraag'. Die actie bracht verschillende horecaondernemers in de financiële problemen

1980-1990

Verzoek verruiming openingstijden Horeca Middelburg 1982
Cafés Middelburg vroeger dicht wegens vandalisme, oudjaar 1987
Verdeeldheid sluitingstijden cafés nieuwjaarsviering 1987
Artikel over de sluitingstijden in Middelburg, 1988 (Barman is Hans de Graaf)
Bezoekers concert Daniel Sahuleka tijdens Hofpop 1989. Op de foto links: Don Ebing
Uitgaan in Middelburg en Zeeland: de drankmuntjes, van o.a. Stadsdanszaal, Misty, La Folie en Meccano
Het team van drankenhandel De Vlieger-Verdonk (hofleverancier in Middelburg) in 1983. Staand vlnr: Huib Geldof, Leo van Liere,Cor van de Kroon,Camiel de Graaf, Rob Agema, Rob Roosdorp, Ad Nellen, Francien van de Kroon, Adrie Versluis, Rinus Zwemer, Wil Barkey, Astrid Gilde, Piet Hoebeke, Anton Olree, Tony Verdonk en Rinus Roth.
Zittend vlnr: Karel van Dalen sr, Gilles Provoost, Jos van Loo, Jan Geldof, Wim Mesu, Piet Louws, Willem Pluymers, Karel van Dalen jr, Johan van Daele, Hans Tuinman, Pleun van Raan, Dirk Vos en Toon Verijzer.
Jazzfestival Middelburg 1986
Jazzfestival 1986 in de Lange Delft
Jazzfestival 1986, gesponsord door Heineken
Rob Roosdorp met oud-burgemeester Chris Rutten, bij de opening van het nieuwe pand van de Vlieger-Verdonk

1990-2000

De Markt/Tympaanplein moet uitgaanscentrum worden, januari 1993
Ben Witte over overlast in de Vlasmarkt, maart 1994
1995: een artikel in de krant over 75 jaar Loontjens, de bekende firma aan de Dam in Middelburg, nauw verbonden met de regionale horeca (gokautomaten, jukeboxen, biljarts en vastgoed)

2000-2010

Artikel over een horecanotitie van de Gemeente Middelburg in 2002: meer horeca op de Vlasmarkt
Middelburg kijkt naar goede plaats voor discotheek, januari 2002
Horeca Middelburg wil meer nachtzaken, mei 2003
Middelburg pakt uitgaansgeweld aan, oktober 2007
Onderzoek: Middelburg moet uitgaanscafés concentreren, maart 2001
Artikel PZC april 2009: Leg een hasjboot langs het mooiste terras van Middelburg
Een artikel van Theo Giele in de PZC van 2009, over limonadefabriek Dé-Ko in de Langeviele
Middelburg: grotere terrassen in de winter, artikel PZC oktober 2010
Rinus Souisa treedt op in een reclamespotje van Bokma Jenever, september 2003
2005. In het Gasthuis in Middelburg wordt een rookcafé geopend. De dan 107 jaar oude Ko Lavoir opent met een sigaartje. Hij rookte er toen nog 20 per dag. Hij zou vijf maanden later overlijden.

2010-heden

Een luchtfoto van Middelburg Centrum omstreeks 2011
Een luchtfoto van de Markt en omgeving ca. 2011
Een luchtfoto van het centrum van de stad Middelburg, na 2010
Horeca woedend op Raad Middelburg over precariorechten terrasverwarming in de winter
Sfeerbeeld: de IJsbaan van Vita Event op de Middelburgse Markt, 2011
Millstock Festival Middelburg 30 juni 2012: Kees Moerland, Gilbert Wevers, Okke ter Loo en Marian
Mosselfeesten Vlasmarkt Middelburg 28 juli 2012
PDF Tabula RASA: studenten van de Roosevelt Academy testen 9 Middelburgse cafés

Bronnen

Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
Foto's: Middelburg net voor en na Tweede Wereldoorlog: scans van historische kalender, samengesteld door Peter Sijnke (Zeeuws Archief), Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek, Zeeland in Beeld (Zeeuws Archief), Gahetna.nl, collecties Martin van Leuven, Jeroen Kruse, Nan Keulemans, Rob Roosdorp, Het Geheugen van Nederland, collectie Nous Davidse, Facebook, Instagram, Stichting Bier in Zeeland, collectie Corry de Buck, Burgemeester Harald Bergmann op Google+, Penny op Flickr, Erfgoedcollectie UvA
Kaarten: collectie Toon Franken en Wikipedia, Universiteit Bern
DVD Ons Zeeland
Teksten oude accijnzen: Uit boek Bronnen tot de geschiedenis van Middelburg in den landsheerlijken tijd
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Uitgave Mondvol Middelburg van Jacques Cats, maart 1993
Tweede eeuw-gedachtenis der Middelburgsche vryheid, zoo in den godsdienst als burgerstaat
Nehalennia: jaarboekje voor zeeuwsche geschiedenis en letteren, Volume 2

@@ Regel 8: / Regel 8: @@
 Bestand:Blaeu_1652_-_Middelburg.jpg| Kaart van Middelburg 1572 ([http://weblog.zeeuwsebibliotheek.nl/tag/atlas-blaeu Blaeu Atlas]).
 Bestand:Middelburgum_1609.PNG| [http://middelburgdronk.nl/wiki/Bestand:Middelburgum_1609.PNG Een kaart van Middelburg uit 1572, uitgegeven in 1609: Middelburgum Selandiae opp. situ opere et mercimonijs florentiss]
+Bestand:Overzichtelijk_Zeeland.PNG| [http://middelburgdronk.nl/wiki/Bestand:Overzichtelijk_Zeeland.PNG Middelburg in 1617 zoals weergegeven op een Figuratieve kaart van het graafschap Vlaanderen. Z.d.]
 Bestand:Middelburg_Walcheren_1725.JPG| Detail van een kaart van Walcheren van 1725. Het vergrootbare origineel staat op [http://imageserver.mzk.cz/mzk03/001/048/569/2619269653 Old Maps Online]
 Bestand:Plattegrond_Middelburg_omstreeks_1730.jpg| Een franstalige plattegrond van Middelburg, omstreeks 1730.