Middelburg Dronk

Versie van 17 jan 2023 om 00:49

Een Chinees-Indisch restaurant dat tussen 1972 en begin jaren 90 was gevestigd aan de Pottenmarkt 13-15 te Middelburg.

Geschiedenis

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op Au Paradis Chinois/foto's.

• 

  Een paginagrote advertentie in de PZC voor de opening van Au Paradis Chinois in Middelburg, door mevrouw Yip-Chan Pui Ching en dhr. Ng-Y-N.

• 

  Vooral naar boven kijken in Au Paradis Chinois, mei 1972

• 

  Jaarwisseling met Chinees vuurwerk, januari 1973

• 

  Au Paradis Chinois in 1972

• 

  King Long Wu adverteert voor het 12,5-jarig bestaan van het restaurant, september 1982

Naamgeving

De Nedelandse vertaling van het Franse Au Paradis Chinois luidt: in het Chinese paradijs. Wellicht waren de eigenaren Vietnamees aangezien men - eufemistisch gesproken - in Vietnam een behoorlijk lange periode onvrijwillig met de Franse taal geconfronteerd werd. Het echtpaar had ook enige tijd een zusterrestaurant in Vlissingen, China Garden genaamd - misschien verwijst dit naar de relatie die Vietnam, ook een behoorlijk lange periode, had met de Engelse taal.

Bijzonderheden

• Sau Ming Yip was ook eigenaar van het Chinees-Indisch restaurant China Garden in Vlissingen.
• Dochter Kewa was een bekende verschijning in het Middelburgse. Veel jongemannen waren in de jaren 80 gecharmeerd van haar schoonheid.

Mooie verhalen

In vloeiend Wenzhouhua riep ik ’twee rijstepap en één nasi!’

Een prachtig verhaal van Pete Wu, over de ondernemer Jan Meulenberg, die als enige Nederlander vloeiend Wenzhouhua spreekt, moeilijkste variant op het Chinees. Meulenberg begon de taal te leren in Au Paradis Chinois. Een passage:

"Zijn obsessie voor de taal en de cultuur van mijn ouders begon in Middelburg in 1976, in de keuken van het Chinese restaurant Au Paradis Chinois aan de Pottenmarkt, dat gerund werd door een echtpaar uit Wenzhou. Het was puur toeval dat hij juist bij Wenzhou-Chinezen terechtkwam: toen een broer van Jan in dat restaurant stopte als afwasser, werd Jan naar voren geschoven, als 12-jarig jochie. Hij had meteen een goede klik met zijn collega’s uit Wenzhou. Hij vond in de Chinese keuken wat hij thuis miste: zijn ouders hadden het niet breed en hadden weinig aandacht voor hun kinderen. Ze lieten Jan, zijn twee broers en zus hun gang gaan. Ze maakten hun eigen speelgoed, en als Jan jarig was, kreeg hij de oude voetbalschoenen van een oom of zijn oudste broer. Doordeweeks ging Jan naar de mavo en in het weekend stond hij tot zijn 19de, elk weekend, in verschillende Chinese keukens. Jan: ‘Die mensen daar spraken met me en begrepen me, mijn ouders niet.’

Zijn collega’s waren vaak illegalen, koks die hun enige vrije dag in de week besteedden in het casino of in gokhallen. In weekenden bleef Jan met regelmaat logeren bij deze Chinese collega’s. Ze aten samen, keken Kantonese video’s of gingen samen naar Amsterdam, waar destijds nog weleens Chinese films in de bioscoop draaiden. De vriendschappen die Jan als puber sloot met de Wenzhounese koks begonnen ietwat stroef: ze spraken elkaars taal niet. Daar besloot Jan wat aan te doen. ‘In het begin verstond ik de gesprekken niet, maar ik beloofde mezelf: ik ga goed luisteren en dingen opschrijven. Na een tijdje begon ik steeds meer woorden te herkennen. Ik werd helemaal hoteldebotel van de Chinese taal.’ Het leren begon met het in schriftjes opschrijven van de Chinese karakters die hij in het restaurant had geleerd. Dat waren niet eens echte karakters, maar afkortingen voor bestellingen als ‘nasi speciaal’, ‘babi pangang’ en ‘loempia’. Daarna volgden simpele woorden als slapen, eten, lekker, niet lekker en – zoals het gaat met nieuwe talen – scheldwoorden als stommerik. Vervolgens leerde Jan volledige zinnen. ‘Op een gegeven moment sprak ik het zo goed, dat ik bij het luikje in het restaurant mocht staan om de bestellingen door te schreeuwen, in vloeiend Wenzhouhua: Twee rijstepap, één nasi!’

Buitenbeentje Zo werkte Jan zich op van afwasser tot kok en niet veel later tot ober. Meer en meer leefde hij toe naar het weekend, naar de momenten in de warme keuken waar hij de taal kon oefenen op zijn collega’s. ‘Een normaal kind gaat in het weekend buitenspelen en heeft familiaire verplichtingen, maar ik wilde altijd werken.’ Eigenlijk wilde hij niet meer naar school, waar hij vanwege zijn obsessie voor het Wenzhouhua een vreemde eend in de bijt werd gevonden. Jan: ‘Ik werd wel geaccepteerd op school, ook met sporten en zo, maar ik was anders. Ik was altijd met China en werken bezig en sloeg daarin totaal door. Ik was een buitenbeentje. Mensen vonden het overdreven. Sommige Nederlanders dacht in die tijd dat China nog een land was waar ze achter de koeien aanliepen. Het was geen leuke periode.’ En dus ging hij, na het behalen van zijn mavo-diploma, meteen terug de Chinese restaurants in. Tegelijkertijd groeide ook zijn wens om naar het land te gaan waarvan hij de taal en cultuur steeds beter begreep. Die wens kwam uit in 1984, op zijn 19de: een collega en inmiddels goede vriend vroeg hem mee naar zijn familie in China. Ze reisden via Shanghai naar Wenzhou, de stad waar ze ‘zijn’ taal spraken."

Externe links

• Het pand van drankenhandel Verdonk op de Pottenmarkt in de jaren 60, in een aflevering van Trugkieke van Jan-Willem Antheunisse, van 11 juli 2014

Bronnen

• Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek