Middelburg Dronk

Huidige versie van 23 aug 2015 om 18:20

Maastrichts Bierhuis

Dam 33
4331 GE Middelburg

Bierhuis dat van 1900 tot 1934 gevestigd was aan de Dam F 146 (later vernummerd tot 33) te Middelburg - voorloper van Damzicht en nog later in De Zwarte Ruiter, 't Witte Paart en De Zwarte Ruiter op 't Witte Paart. Het ging er regelmatig stevig aan toe in dit bierhuis. Afgebeten oren, dronken soldaten die met scherp op agenten schoten: het gebeurde allemaal, in die eerste decennia van de Middelburgse 20e eeuw.

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Foto's
3 Naamgeving
4 Bijzonderheden
5 Mooie verhalen
- 5.1 Over de gevelsteen van Dam 33 in Middelburg
6 Externe links
7 Bronnen

Geschiedenis

1900

J.F. Moeraert

Na de sluiting van Drankgroothandel J. Rekkers vraagt het bestuur van de Naamlooze Vennootschap de Ruttens Bierbrouwerij 'de Zwarte Ruiter' in 1900 vergunning aan voor het pand Dam F 146. Johannes Fransiscus Moeraert is de eerste exploitant namens de brouwerij (zeeuwengezocht [1]).

1901	M. Sanders Een jaar na de opening wordt Moeraert al opgevolgd door Martinus Mattheus Sanders, gehuwd met Antonetta van der Hurk (zeeuwengezocht [2]).

1907	G. Klootwijk Gijsbert Klootwijk is de nieuwe uitbater in 1907;, hij is gehuwd met Wilhelmina Vermeeren (zeeuwengezocht [3] - Klootwijk blijft in de zaak tot 1910.

1910	P. Hendrikse In 1910 komt Pieter Hendrikse in het Maastrichts Bierhuis (zeeuwengezocht [4]). Hij blijft 20 jaar in de zaak en vertrekt in 1930.

1930

J. Kerkhoven

J. Kerkhoven oftewel J. van Kerkhove exploiteert het bierhuis van 1930 tot 1934. In 1934 heft de Naamlooze Vennootschap de Ruttens Bierbrouwerij 'de Zwarte Ruiter' de exploitatie van het Maastrichts Bierhuis op en Kerkhoven wordt daadwerkelijk eigenaar van de zaak die van dan af Damzicht heet.

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op Maastrichts Bierhuis/fotos

Maastrichts Bierhuis Dam F 146 Middelburg, 1907
Het zijraam van het Maastrichts Bierhuis, ca. 1910
Hendrikse noemde zaak De Zwarte Ruiter, ca. 1910
Rechts in beeld het Maastrichts Bierhuis in 1905, links J. Heuker voor zijn zaak, bierhuis en melksalon De Beurs

Naamgeving

Vernoemd naar de eigenaar, de Maastrichtse brouwerij De Zwarte Ruyter. De veel latere opvolger werd juist De Zwarte Ruiter genoemd, ook naar de beroemde gevelsteen die het pand op de Dam siert.

Bijzonderheden

De zeldzame foto van Het Maastrichts Bierhuis rechts bovenaan de pagina werd genomen in 1907 - op de foto staat mogelijk Sanders of Klootwijk met zijn vrouw
Over Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter, van de website Bierbrouwerijen.org:

"Ruttens Bierbrouwerij de Zwarte Ruiter in Maastricht zou volgens sommige bronnen al direct bij de oprichting in 1871 ondergistend bier zijn gaan brouwen. Een biertype in die tijd erg in opkomst. Om te rijpen werd het bier van De Zwarte Ruiter naar Duits voorbeeld aanvankelijk ondergronds opgeslagen, namelijk in de grotten van de Sint Pietersberg. Maar al spoedig kocht de brouwerij een koelmachine van Amerikaanse makelij om technische en praktische overwegingen.
Deze Maastrichtse brouwerij was één van de eersten die trachtte zijn bier landelijk te verkopen. Het pand waarin sinds 1988 café restaurant De Zwarte Ruiter gevestigd is, is begin 20e eeuw gebouwd als "bestelkantoor der Rutten's bierbrouwerij De Zwarte Ruiter". Soortgelijke panden kwamen o.a. ook in Rotterdam (het huidige Rotown!). De drang om in het westen vaste voet aan de grond te krijgen, ging gekoppeld aan slecht management en gepaard met het aantrekken van veel vreemd kapitaal. Niet lang hierna is de brouwerij door Heineken ingelijfd die de brouwerij tot begin jaren 50 nog exploiteerde als de Sint-Servatius Brouwerij. De brouwerijgebouwen zijn later bij een brand verwoest."

Het volledige krantenartikel over de mishandeling is te vinden in de Middelburgsche Courantuit 1901
In Vlissingen was ook een Maastrichts Bierhuis/De Zwarte Ruiter gevestigd

Mooie verhalen

Over de gevelsteen van Dam 33 in Middelburg

Op Den Haag Direct een aardig verhaal over de gevelsteen van Dam 33 in Middelburg, die ook in andere steden werd gebruikt: "Bestelkantoor der Rutten’s bierbrouwerij « De Zwarte Ruiter » Maastricht. Het was de eerste brouwer die landelijke ambities had en in gezwinde draf uitbreidde via Eindhoven en Den Bosch naar het Westen. Al die nieuwe vestigingen leverden ook gevelversieringen op. De gipsen ruiter uit Eindhoven kreeg navolging in Middelburg en Leiden, met subtiele verschillen in de schildering. Utrecht en Den Haag waren een echt tableau waard van de Porceleyne Fles uit Delft die als enige rond 1900 die sectieltechniek beheerste.

Ruttens bierbrouwerij van de familie Rutten uit Maastricht hanteerde dus dezelfde tactiek van eigen ‘tappunten’ zoals we al beschreven bij de Haagse ZHB en hun Lokaal ‘t Loosje in Amsterdam. Ze werken voor de uitbreiding naar het Westen daartoe samen met een Rotterdamse likeurstoker Van der Wolk. Na de Eerste Wereldoorlog zijn de grondstoffen schaars, hebben de klanten minder te spenderen en drukken de lasten van de gefinancierde proeflokalen zwaar. De familie verkoopt de brouwerij aan Heineken. Wat gebeurde er nu met die bierhuizen en proeflokalen? Vaak waren die verpacht, maar de naam was nog familiebezit. De Zwarte Ruiter werd zo Het Witte Paard, The White Horse (Groningen, gay-bar, Eindhoven, drugshol), of volgden Utrecht. Daar was behalve een tableau van de ruiter, er ook een van het wapen van Maastricht, beide verlicht door bolvormige lantaarns. De nieuwe naam werd zo De Witte Ballons, en dat vond men in Vlissingen ook prima."

Externe links

Den Haag Direct

Bronnen

Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
Foto's: Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Zeeland in Beeld Zeeuws Archief

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{info
+<meta
-| soort = Cafe
+	naam = "Maastrichts Bierhuis"
-| actief =
+	afbeelding = "Maastrichts_Bierhuis_1907.PNG"
-| afbeelding = Maastrichts_Bierhuis_Dam_1901.jpg
+	soort = "Cafe"
-| locatie = Dam
+	straat = "Dam 33"
-| adres = Dam 33
+	postcode = "4331 GE "
-| telefoon =
+	plaats = "Middelburg"
-| email =
+	gebied = ""
-| website =
+	telefoon = ""
-| twitter =
+	email = ""
-| facebook =
+	website = ""
-| hyves =
+	twitter = ""
-| eigenaar = J.F. Moeraert
+	facebook = ""
-| periode = 1900-1910
+	aanvang = "1900"
-| voorganger =
+	gestopt = "1934"
-| opvolger = Damzicht
+	voorganger = ""
-| lat = 51.5007704
+	opvolger = "Damzicht"
-| long = 3.6190583
+/>
-}}
+Bierhuis dat van 1900 tot 1934 gevestigd was aan de Dam F 146 (later vernummerd tot 33) te Middelburg - voorloper van [[Damzicht]] en nog later in [[De Zwarte Ruiter]], [['t Witte Paart]] en [[De Zwarte Ruiter op 't Witte Paart]]. Het ging er regelmatig stevig aan toe in dit bierhuis. Afgebeten oren, dronken soldaten die met scherp op agenten schoten: het gebeurde allemaal, in die eerste decennia van de Middelburgse 20e eeuw.
-Bierhuis op de Dam F 146 (later vernummerd tot 33) te Middelburg - voorloper van [[Damzicht]] en nog later in [[De Zwarte Ruiter]], [['t Witte Paart]] en [[De Zwarte Ruiter op 't Witte Paart]]. Het ging er regelmatig stevig aan toe in dit bierhuis. Afgebeten oren, dronken soldaten die met scherp op agenten schoten: het gebeurde allemaal, in die eerste decennia van de Middelburgse 20e eeuw.
 ==Geschiedenis==
 {{eigenaar
@@ Regel 27: / Regel 23: @@
 | naam=J.F. Moeraert
 | tekst=Na de sluiting van Drankgroothandel J. Rekkers vraagt het bestuur van de Naamlooze Vennootschap de Ruttens Bierbrouwerij 'de Zwarte Ruiter' in 1900 vergunning aan voor het pand Dam F 146. Johannes Fransiscus Moeraert is de eerste exploitant namens de brouwerij (zeeuwengezocht [http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?miview=ldt&mivast=1539&mizig=862&miadt=239&miq=341373900&miaet=54&micode=1005-2&minr=11803038&milang=nl&misort=last_mod%7cdesc&mibj=1900&miej=1901&mip3=moeraert&mip5=middelburg]).
 }}
 {{eigenaar
 | jaar=1901
 | naam=M. Sanders
 | tekst=Een jaar na de opening wordt Moeraert al opgevolgd door Martinus Mattheus Sanders, gehuwd met Antonetta van der Hurk (zeeuwengezocht [http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?miview=ldt&mivast=1539&mizig=862&miadt=239&miq=341370647&miaet=54&micode=25.MDB-G-1901&minr=5528217&milang=nl&misort=last_mod%7cdesc&mibj=1900&miej=1910&mip3=sanders&mip5=middelburg]).
 }}
-}}
 {{eigenaar
 | jaar=1907
 | naam=G. Klootwijk
 | tekst=Gijsbert Klootwijk is de nieuwe uitbater in 1907;, hij is gehuwd met Wilhelmina Vermeeren (zeeuwengezocht [http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?miview=ldt&mivast=1539&mizig=862&miadt=239&miq=341372554&miaet=54&micode=25.MDB-G-1907&minr=5538395&milang=nl&misort=last_mod%7cdesc&mibj=1900&miej=1910&mip3=klootwijk&mip5=middelburg] - Klootwijk blijft in de zaak tot 1910.
-}}
 }}
 {{eigenaar
 | jaar=1910
 | naam=P. Hendrikse
-| tekst=In 1910 komt Pieter Hendrikse in het Maastrichts Bierhuis (zeeuwengezocht [http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?miview=ldt&mivast=1539&mizig=862&miadt=239&miq=341377297&miaet=54&micode=25.MDB-H-1924&minr=5742034&milang=nl&misort=last_mod%7cdesc&mibj=1921&miej=1930&mip3=hendrikse&mip5=middelburg]) - hij blijft 20 jaar in de zaak en vertrekt in 1930.
+| tekst=In 1910 komt Pieter Hendrikse in het Maastrichts Bierhuis (zeeuwengezocht [http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?miview=ldt&mivast=1539&mizig=862&miadt=239&miq=341377297&miaet=54&micode=25.MDB-H-1924&minr=5742034&milang=nl&misort=last_mod%7cdesc&mibj=1921&miej=1930&mip3=hendrikse&mip5=middelburg]). Hij blijft 20 jaar in de zaak en vertrekt in 1930.
 }}
-}}
 {{eigenaar
 | jaar=1930
 | naam=J. Kerkhoven
 | tekst=J. Kerkhoven oftewel J. van Kerkhove exploiteert het bierhuis van 1930 tot 1934. In 1934 heft de Naamlooze Vennootschap de Ruttens Bierbrouwerij 'de Zwarte Ruiter' de exploitatie van het Maastrichts Bierhuis op en Kerkhoven wordt daadwerkelijk eigenaar van de zaak die van dan af [[Damzicht]] heet.
 }}
@@ Regel 68: / Regel 48: @@
 Meer afbeeldingen zijn te vinden op [[Maastrichts Bierhuis/fotos]]
 <gallery perrow="5">
-Bestand:Maastrichts_Bierhuis_1907.PNG| Een zeldzame foto van Het Maastrichts Bierhuis, genomen in 1907. Op de foto staat mogelijk Sanders of Klootwijk met zijn vrouw
+Bestand:Maastrichts_Bierhuis_1907.PNG| Maastrichts Bierhuis Dam F 146 Middelburg, 1907
-Bestand:Mco-1900-04-26-003.jpg| Vergunningaanvraag J.F. Moeraert voor het pand Dam F 146 Middelburg, april 1900
+Bestand:Zijraam_Maastrichts_Bierhuis,_ca._1910.JPG| Het zijraam van het Maastrichts Bierhuis, ca. 1910
-bestand:Gco-1902-01-23-004.jpg| Personeelsadvertentie Dam 1902
+Bestand:Cafe_De_Zwarte_Ruiter,_ca._1910.JPG| Hendrikse noemde zaak De Zwarte Ruiter, ca. 1910
+Bestand:Maastrichts_Bierhuis_met_Heuker_en_Magazijn_De_Hoop_1905.PNG| Rechts in beeld het Maastrichts Bierhuis in 1905, links J. Heuker voor zijn zaak, bierhuis en melksalon [[De Beurs]]
 </gallery><br />
 ==Naamgeving==
 Vernoemd naar de eigenaar, de Maastrichtse brouwerij De Zwarte Ruyter. De veel latere opvolger werd juist De Zwarte Ruiter genoemd, ook naar de beroemde gevelsteen die het pand op de Dam siert.
-==Eigenaars==
-* J.F. Moeraert 1900-1901
-* M. Sanders 1901-1907
-* G. Klootwijk (1907-1910)
-* P. Hendrikse (1910-1930)
-* J. Kerkhoven oftewel J. van Kerkhove (1930-1934)
 ==Bijzonderheden==
+* De zeldzame foto van Het Maastrichts Bierhuis rechts bovenaan de pagina werd genomen in 1907 - op de foto staat mogelijk Sanders of Klootwijk met zijn vrouw
 * Over Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter, van de website [http://bierbrouwerijen.org/index.php?title=Zwarte_Ruiter_de%2C_Bierbrouwerij_-_Maastricht Bierbrouwerijen.org]:
 "Ruttens Bierbrouwerij de Zwarte Ruiter in Maastricht zou volgens sommige bronnen al direct bij de oprichting in 1871 ondergistend bier zijn gaan brouwen. Een biertype in die tijd erg in opkomst. Om te rijpen werd het bier van De Zwarte Ruiter naar Duits voorbeeld aanvankelijk ondergronds opgeslagen, namelijk in de grotten van de Sint Pietersberg. Maar al spoedig kocht de brouwerij een koelmachine van Amerikaanse makelij om technische en praktische overwegingen.
@@ Regel 86: / Regel 62: @@
 Deze Maastrichtse brouwerij was één van de eersten die trachtte zijn bier landelijk te verkopen. Het pand waarin sinds 1988 café restaurant De Zwarte Ruiter gevestigd is, is begin 20e eeuw gebouwd als "bestelkantoor der Rutten's bierbrouwerij De Zwarte Ruiter". Soortgelijke panden kwamen o.a. ook in Rotterdam (het huidige Rotown!). De drang om in het westen vaste voet aan de grond te krijgen, ging gekoppeld aan slecht management en gepaard met het aantrekken van veel vreemd kapitaal. Niet lang hierna is de brouwerij door Heineken ingelijfd die de brouwerij tot begin jaren 50 nog exploiteerde als de Sint-Servatius Brouwerij. De brouwerijgebouwen zijn later bij een brand verwoest."
 * Het volledige krantenartikel over de mishandeling is te vinden in de [http://zoeken.krantenbankzeeland.nl/index.php?page=1&mod=krantresultaat&q=bierhuis+middelburg&datering=&krant=&qt=paragraaf&pagina=&sort=score+desc&paragraaf=129&doc=5&p=1&paragraaf=124&y=402 Middelburgsche Courant]uit 1901
+* In Vlissingen was ook [http://vlissingendronk.nl/wiki/De_Zwarte_Ruiter een Maastrichts Bierhuis/De Zwarte Ruiter] gevestigd
 ==Mooie verhalen==
-==Adres en contactgevens==
+===Over de gevelsteen van Dam 33 in Middelburg===
-Dam F 146 (later vernummerd tot 33) Middelburg
+[[Bestand:Gevelsteen_Dam_33_Middelburg.PNG|miniatuur|rechts]]
+Op [http://www.denhaagdirect.nl/haagse-arabesken-nr-178-3/ Den Haag Direct] een aardig verhaal over de gevelsteen van Dam 33 in Middelburg, die ook in andere steden werd gebruikt:
+"Bestelkantoor der Rutten’s bierbrouwerij « De Zwarte Ruiter » Maastricht. Het was de eerste brouwer die landelijke ambities had en in gezwinde draf uitbreidde via Eindhoven en Den Bosch naar het Westen. Al die nieuwe vestigingen leverden ook gevelversieringen op. De gipsen ruiter uit Eindhoven kreeg navolging in Middelburg en Leiden, met subtiele verschillen in de schildering. Utrecht en Den Haag waren een echt tableau waard van de Porceleyne Fles uit Delft die als enige rond 1900 die sectieltechniek beheerste.
+Ruttens bierbrouwerij van de familie Rutten uit Maastricht hanteerde dus dezelfde tactiek van eigen ‘tappunten’ zoals we al beschreven bij de Haagse ZHB en hun Lokaal ‘t Loosje in Amsterdam. Ze werken voor de uitbreiding naar het Westen daartoe samen met een Rotterdamse likeurstoker Van der Wolk. Na de Eerste Wereldoorlog zijn de grondstoffen schaars, hebben de klanten minder te spenderen en drukken de lasten van de gefinancierde proeflokalen zwaar. De familie verkoopt de brouwerij aan Heineken. Wat gebeurde er nu met die bierhuizen en proeflokalen? Vaak waren die verpacht, maar de naam was nog familiebezit. De Zwarte Ruiter werd zo Het Witte Paard, The White Horse (Groningen, gay-bar, Eindhoven, drugshol), of volgden Utrecht. Daar was behalve een tableau van de ruiter, er ook een van het wapen van Maastricht, beide verlicht door bolvormige lantaarns. De nieuwe naam werd zo De Witte Ballons, en dat vond men [http://vlissingendronk.nl/wiki/De_Witte_Ballons in Vlissingen] ook prima."
 ==Externe links==
+* [http://www.denhaagdirect.nl/haagse-arabesken-nr-178-3/ Den Haag Direct]
 ==Bronnen==
-*Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
+*Krantenknipsels: [http://digitaal.zeeuwsebibliotheek.nl/ Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek]
-* Foto: Uitsnede Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
+* Foto's: [http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/ Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed] en [http://zeeuwsarchief.nl/zoeken/?tab=images Zeeland in Beeld Zeeuws Archief]
-[[Category: Cafe]]
-[[Category:Voormalig]]
-[[Category:Dam]]
-[[Category:J.F. Moeraert]]
-[[Category:M. Sanders]]
-[[Category:G. Klootwijk]]
-[[Category:P. Hendrikse]]
-[[Category:J. Kerkhoven]]
-[[Category:1910-1920]]
-[[Category:1920-1930]]
-[[Category:1930-1940]]