Middelburg Dronk

Versie van 12 jan 2013 om 03:34

Beschrijving

Café aan de Markt K 5 (later vernummerd tot 33 en na de oorlog tot 63) in Middelburg.

Geschiedenis

In mei 1914 vraagt de weduwe A. Verhage-Minderhoud in het kader van de drankwet om verlof tot den verkoop, voor gebruik ter plaatse, van alcoholhoudenden, anderen dan sterken drank in perceel K nr.5 aan de Markt - een jaar later zet ze tevens haar vergunning van de Herberg Bierkaai over op Café Juliana aan de Markt K 5. De weduwe Verhage blijft tot 1926 in het café - in dat jaar neemt haar zoon Leunis de zaak over. Het pand Markt 33 ging verloren tijdens het bombardement van mei 1940 en L. Verhage verhuisde toen tijdelijk naar Dam 17, om na de wederopbouw, in juni 1951, terug te keren op de Markt, deze keer op nummer 63. In maart 1953 doet Verhage café Juliana over aan A.J. van Hoeve. Uit een krantenknipsel uit het Zeeuws Dagblad van 15 september 1956 blijkt dat medewerkster mevr. Lieve-Teune in het zonnetje wordt gezet voor 30 jaar trouwe dienst in de zaak, als schoonmaakster. In 1965 zit H. Meeusen (ook eigenaar van het naastgelegen De Eendracht en daarvoor Poelman) in de zaak die dan meer het karakter van café-restaurant krijgt. H. Meeusen wordt in 1976 opgevolgd door zijn zoon Ger Meeusen, die nog meer nadruk op het eten legt en de zaak heet vanaf dan bistro Juliana. Ingrid Verheeke is in november 1981 de nieuwe eigenaar van Juliana en zij is tevens de chef-kok. Ingrid zoekt naar nieuwe uitdagingen en in december 1985 neemt ze het erf van de buurman over, snackbar Martin, dat ze omdoopt tot snackbar Inca - geen indianenverhaal doch een samentrekking van Ingrid en Carel (de naam van haar man). Ingrid en Carel doen bistro Juliana in september 1989 over aan Wim en Edith de Jong-Claas. Eind 1996 vertrekken Wim en Edith uit Juliana, dat in februari 1997 haar naam verliest, want dan vestigt eeterij Het Stadscafé zich in het pand.

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op Juliana/fotos

• 

  Juliana in 1982, rechts van snackbar Martin's Automatiek. Op de achtergrond St. Joris en Cleopatra.

• 

  De heropening van Juliana in juni 1951

• 

  Opening Noodcafé aan de Dam in augustus 1940

Naamgeving

Eigenaars

• A. Verhage-Minderhoud 1914-1926
• L. Verhage 1926-1953
• A.J van Hoeve 1953-1965
• H. Meeusen 1965-1976 - zie ook 't Eethuisje
• G.J.L. Meeusen 1976-1980
• I. Verheeke 1980-1989
• W. de Jong 1989-1997

Bijzonderheden

• Op de foto rechtsboven de gebroeders Meeusen: rechts oud-eigenaar Juliana Ger met tuba, links broer Ad op piano - de foto is genomen tijdens de Middelburgse braderie in 1975.
• In de periode dat Juliana tijdelijk aan de Dam was gevestigd, werd de zaak ook wel café Leunis genoemd, naar de voornaam van de eigenaar.

Mooie verhalen

Geboortehuis

Op 5 november 1953 werd ik geboren op het adres Markt 61 te Middelburg, boven café Juliana – mijn vader was eveneens boven een café op een markt geboren, doch dat was in Goes. Ik werd me al vroeg bewust van de sociale functie van een café en van de ontegenzeggelijk warmte die het bieden kan. Toenmalig eigenaar Van Hoeve en de kelners die er werkten (o.a. André van der Pitte van het latere bloemenkraam op de Markt) waren nooit te beroerd om me af en toe van een consumptie te voorzien. Wellicht is toen al de kiem gelegd voor mijn onweerstaanbare drang naar tamelijk frequent cafébezoek, een welhaast vanzelfsprekende gewoonte of sociale behoefte. Mijn buurman Lange Arie Neufeglise werkte ook in de horeca – hij was eigenaar van het friteskraam op de Markt; nu eigendom van Co Goossen van Zenc. Juliana was in mijn kinderjaren een typisch volks café waar weleens een klapje viel en waar de donderdag een hoogtijdag was. Op donderdag kwamen de boeren naar de stad en Juliana, want daar kon men terecht voor zijn natje in de meer bredere zin van het woord. Er zaten dan dames van twijfelachtig allooi in het café waarbij heren de puupe konden uutkloppen. Ik kan me nog goed een pronte Walcherse boerin herinneren – in klederdracht met alle bijbehorende parafernalia – die misschien een weemoedig thuisgevoel personifieerde, want ze was altijd ruim beklant. André de Boer (zie Kanaalzicht) zat vaak aan de bar en hield zo een oogje in het zeil met betrekking tot zijn werkneemsters in de liefde. Waar de daad zich afspeelde, is, hoewel ik wel geruchten daarover ken, enigszins diffuus; in ieder geval niet bij ons op de bovenverdieping. In 1964 speelde zich mijn eerste kinderdrama af; we moesten verhuizen want Hector Meeusen van het naburige De Eendracht (en eerder Poelman) nam Juliana over – ik heb het hem nog jaren nagedragen. Toen zijn zoon Ger in 1976 de zaak overnam, ging deze Bistro Juliana heten en verdween de caféfunctie nagenoeg, hoewel de bar in de late uren soms een andere indruk gaf. Daar – maar ach, waar eigenlijk niet in die tijd – kwam ik ook weleens een afzakkertje halen en op enig moment trof ik er de legendarische Louis Lebon (zie Seventy Seven). Louis had de zaak opgeschilderd en kwam die avond bij Ger zijn achterstallige loon incasseren. Hij was niet meer zo fris en stond druk gesticulerend – een onafscheidelijke fles Heineken in de ene en een even onafscheidelijke zware van de Weduwe in de ander hand – aan de bar een mop te vertellen. Louis verbouwde zijn moppen dusdanig tot ze toegesneden waren op zijn en onze Middelburgse habitat; doch dit terzijde. Enfin, toen hij aan de pointe van zijn verhaal was toegekomen, draaide hij zich half om naar een belendend tafeltje en maakte daar waar hij een asbak vermoedde een einde aan de Weduwe. Het was echter geen asbak, doch een schaaltje met groenten van een stel dat het souper gebruikte. Ger verschoot van kleur, bood met plaatsvervangende schaamte zijn verontschuldigingen aan en leidde Louis met zachte hand en enige bankbiljetten de zaak uit. Louis, die wel vaker last had van onlesbare dorst, toog welgemoed naar Seventy Seven - Brass in the pocket, I’m gonna use it zal hij wel hebben gedacht.

Straatmuzikanten

De eerste echte angst die ik als kind voelde, was de angst voor Koperen Ko. Koperen Ko was een soort Nikkelen Nelis avant la lettre - er wordt zelfs gezegd dat Wim Sonneveld zijn creatie op Ko heeft gebaseerd. In mijn kinderjaren liep Koperen Ko in een wit overall, accordeon op de borst, belletjes op het hoofd en een trommel op de rug die hij met zijn voet bespeelde d.m.v. een touw. Koperen Ko was Willem Leijendekker die al in de jaren '30 op straat actief was, maar ook vaak in café Zeelandia (2) in de Winterstraat speelde. Hij vertrok op enig moment naar Rotterdam en toen heeft zijn zoon Frits nog een tijdje de honneurs waargenomen. Willem Leijendekker overleed in april 1982 op 73-jarige leeftijd.

David Smolders bespeelde zijn banjo vaak om de hoek, aan de zijkant van De Eendracht oftewel De Hoge voor intimi. Hij was altijd vergezeld van een Sint Bernhard - zie de foto voor V & D - die aan zijn voeten lag. Op een gegeven moment was David wat moeilijk ter been en kwade tongen beweerden dat het allemaal show was om medelijden op te wekken en zodoende meer geld binnen te halen. Hij perfectioneerde zijn act nog verder door zijn Sint Bernhard te tooien met een leren rugband waaraan twee collectebussen waren bevestigd zodat men wist waar het geld in moest en tegelijkertijd de gedachte had bij te dragen aan een goed doel - David dus.

Een andere Middelburgse icoon uit mijn kinderjaren was Mina Flohil-Pluijmers, beter bekend onder haar bijnaam Mina van 't Urgel. echtgenoot Theo Flohil draaide aan het wiel en Mina liep al dansend en zingend op haar witte gymschoenen met een mansbakje voor het draaiorgel De Sater uit. Ze had en maakte veel praatjes en mansde zo haar boterham bij elkaar. In de jaren '60 was ze, als beeldbepalend figuur van de stad, nog eens een keer op tv - bij Willem Duys of Mies Bouwman - en bijna iedere vraag die haar gesteld werd beantwoorde ze met de tegenvraag wanneer ze nu haar beloofde geld zou krijgen. Mina is allang wijlen, maar ik kwam dochter Koosje Flohil tot voor kort weleens in de Stromenwijk tegen - dan zei ik steevast tegen mijn moeder dat de dochter van Mina van 't urgel mijn pad weer eens had gekruist; Koosje overleed in januari 2012.

Foto's straatmuzikanten

• 

  Koperen Ko aan het werk, nog niet in wit overall, ca. 1937

• 

  David Smolders met Sint Bernhard voor V & D, ca. 1964

• 

  V.l.n.r Theo Flohil, Mientje van 't urgel, Dankert de Vos en Manus de Rijke, ca. 1958

• 

  Mina van 't Urgel in de Middelburgse Bree, in 1958

• 

  Artikel Mina van 't urgel en andere straatfiguren, van Jacques Cats, in Mondvol Middelburg

• 

  Artikel Mina van 't urgel en andere straatfiguren, van Jacques Cats, in Mondvol Middelburg (deel 2)

• 

  Artikel PZC 1974: wil de echte Koperen Ko even opstaan? Over een namaak-Ko in Middelburg

Adres en contactgevens

Markt K 5 (later vernummerd tot 33 en na de oorlog tot 63) Middelburg. (eerder Markt 32)

Externe links

Bronnen

• Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
• Foto's Juliana, Koperen Ko en David Smolders: Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
• Foto draaiorgel: Kent u ze nog... de Middelburgers (Europese Bibliotheek - Zaltbommel 1972)
• Foto rechtsboven: Collectie Jan Simonse