| | ||||||||
|
Beschrijving
Café aan de Markt 3, ca. 1880-1970, een opvolger van L'Union.
Geschiedenis
Dit café is stokoud. Het bestond sowieso al rond 1812 en is tot in de jaren 1970 in bedrijf geweest. Het bevolkingsregister geeft aan dat de heer H. Warnau op 4 februari 1812 vader werd van een zoon. Het adres dat wordt gegeven is: Wijk K, nummer 3 (Grande Place) ottewel Groote Markt K 3, De Eendracht dus. Warnau werd in 1820 de schoonvader van Johanna de Kat die Het Veersche Veerhuis aan de Balans uitbaatte. H. Warnau stierf in 1843 op 78-jarige leeftijd en het bevolkingsregister geeft bij beroep herbergier aan. Wellicht heeft H. Warnau dus van 1812 tot 1844 in het pand Markt K 3 (later vernummerd tot Markt 35) gezeten. In 1921 stort De Eendracht - althans volgens de Middelburgsche Courant - in, doch het pand wordt gerestaureerd.
Voor het bombardement van 1940 lag de bebouwing aan de zuidkant van de Markt ongeveer waar nu Plein 1940 is. De Markt was toen dus een stuk groter. De oude Eendracht lag ongeveer in het midden van die oude zuidkant van de Markt. In de oorlog verhuisde de Eendracht tijdelijk naar de Lange Giststraat. Na het bombardement kreeg de Markt z'n huidige vorm. De Eendracht kreeg het pand op de hoek waar nu Ritel zit. Het nieuwe pand werd opgeleverd in 1953. Het café kreeg vanaf dat jaar ook een restaurantfunctie.
De Eendracht (in de volksmond den ôôgen genoemd vanwege het hoge stoepje voor de ingang), werd uitgebaat door Adriaan Gabrielse, die samen met z`n vrouw Maatje Minderhoud vanuit Westkapelle in de zaak kwam. Hun oudste zoon van vier kinderen, Johannes, nam later de zaak van zijn ouders over. Hij bleef eigenaar tot zijn dood. Daarna kwam het in handen van de erven.
De heer H. Meeusen (zie ook Poelman en Juliana) pachtte de zaak tot begin jaren 70. Na Meeusen werd Daan van Hese pachter van dienst tot de verkoop midden jaren 70 aan de eigenaar van het Nederlands Koffiehuis op de Markt. Aangezien er in de akte geen goede afspraken waren gemaakt dat het een horecapand moest blijven, verkocht deze het pand meteen door aan de Westlandse Hypotheekbank, voor een aanzienlijk hoger bedrag.
De Gabrielse`s waren goed vertegenwoordigd in de horeca. De Mug is vernoemd naar een zekere Jaapje Gabrielse (in Westkapelle bekend onder de naam Jaapje Koekoek, omdat hij een meisje zwanger maakte en er niet mee trouwde). In de Nederstraat zat Dampoort, van Pieternella Gabrielse.
Uit het boek Dorp aan de Zeedijk: "Adriaan Gabriëlse (Arjôôn van Tesse) die getrouwd was met Maatje Minderhoud Wd (dochter van Willem van Noute). Deze 'Willem van Noute' stond nog in 'De Oranjeboom te Westkapelle vóór Adries van Rooijen (Riêsje van Roonéle) erin kwam. Het genoemde echtpaar kwam in 'De Eendracht' op de Markt te Middelburg. Een zuster van Maatje (Johanna Willemina) was gehuwd met Willem Roelse (opzichter Polder Walcheren, 'Schoone Waardin')."
Foto's
Meer afbeeldingen zijn te vinden op: De_Eendracht/fotos.
Boeren voor Koffiehuis De Eendracht aan de Middelburgse markt, omstreeks 1920
Vergadering in de Eendracht, januari 1941
Naamgeving
Het café heette, in de volksmond, ooit 'De Hooge', wat wellicht verwijst naar De Hoge Deur, een naam die de herberg in de 16de eeuw droeg.
Eigenaars
- H. Warnau 1812-1844
- A. Mes en later, in ieder geval in 1884, zijn weduwe.
- Adriaan Gabriëlse, die later werd opgevolgd door zijn zoon
- Johannes Gabriëlse. Toen het pand eigendom werd van de erven pachtte de heer
- H. Meeusen (de vader van wijlen Adje Meeusen, een bekende cafébezoeker) de zaak.
- D. van Hese
Bijzonderheden
Over A. Gabriële: Beroep : Koffiehuishouder koffiehuis "De Eendracht" en bestelkantoor van den stoomtram Middelburg-VlissingenAdres : Markt K 3
Mooie verhalen
De man die in het krantenknipsel Bas wordt genoemd - zie onder De Eendracht/fotos. - heette voluit Klaas Bastiaanse. Hij had een groentenzaakje aan het Seisplein waar hij de mensen voorkomend ontving. Klaas was, mede door zijn deftig voorkomen, een bekend figuur in de stad met een intrigerende bijnaam: veel Middelburgers kenden hem als Klaas-tik-op-de-schaal. Klaas had namelijk de gewoonte een tik op de weegschaal te geven wanneer hij groenten afwoog zodat het gewicht door die tik toenam - vandaar. Hij was ook volop actief in het vrijwilligerswerk. Wanneer de voetbalvereniging Middelburg een bazar organiseerde in de Vergenoeging kon je als kind bij ome Bas voor een stuiver je kans wagen in de grabbelton.
- Ad Meeusen
Ad (ook wel Adje genoemd) Meeusen was de buurjongen uit mijn kinderjaren ( geboren in 1953) - hij woonde in De Eendracht en ik boven café Juliana . Eind jaren 60 hadden we wilde, besloten feesten in De Eendracht. Wanneer Ad's ouders op vakantie waren ging de zaak dicht en heropende Ad hem 's nachts voor enkele intimi om te drinken en biefstukken te eten. Ad was zeer muzikaal, hij speelde piano en zat al vanaf zijn tienerjaren in bands als 'Highway 61' en 'Home of the Brew' - vlak voor Herman Brood zijn 'Wild Romance' oprichtte speelden sologitarist Danny Lademacher en drummer Cees Meerman bij Ad in de band. In het onvolprezen boek 'Brommers, gitaren en spandoeken' van Jan J.B. Kuipers valt hier veel over te lezen.
Wanneer je over Middelburg Dronk surft kom je Ad op foto's bij bijna iedere Middelburgse kroeg tegen. Op het terras, of piano spelend buiten of binnen een of ander café. Ik kan me nog herinneren dat Ad in De Klos speelde en dat de piano binnen een mum van tijd vol stond met glazen bier - men kon zijn muziek wel appreciëren. In de tijd dat Ad aan de Rouaansekaai woonde (het pand werd nog opgeschilderd door Louis Lebon (zie ook Seventy Seven ) schreven we samen liedjes, Ad de muziek en ik de tekst, zowel Nederlands- als Engelstalig. Ad zong die (onvergetelijke hits als 'De blues in Goes' en 'De flipperkast') in cafés, dorpshuizen en jeugdcentra, soms alleen, soms met een band.
Midden jaren 70 werd het plan opgevat om de kerstvakantie in Spanje door te brengen - Ad , die onderwijzer was, gaf bijles aan de zoon van Ko de Bruijn (toenmalig eigenaar Schuttershofcomplex) en we konden gratis in diens vakantiehuisje in San Feliu de Guixois logeren. We - Ad, Henk Grool, Jan-Willen Rouwendaal, Jan-Willem Antheunisse (van 'Terugkieke') en ik - vertrokken in een volkswagenbusje vanuit Seventy Seven en op het laatste moment kregen we van Cees Rijn nog een krat bier voor onderweg. Het werd een memorabele vakantie met bezoeken aan Barcelona en aan het huis van Salvador Dali in Port Ligat, en met vooral veel drank. Wellicht zijn er nu nog Spanjaarden op leeftijd uit de omstreken van San Feliu die met 'steek 'm der in' afscheid van Nederlanders nemen - in onze stamkroeg aldaar gaven we dat desgevraagd als de vertaling van 'adios'.
Een aanvulling van Dirk van der Plas: "Een mooie uitdrukking van Ad Meeusen: "Is er muziek in het dierenrijk?" "Nee, dat heeft geen enkele zin".
Adres en contactgevens
Markt (K) 3 Middelburg, later Markt 65.
Externe links
Bronnen
- Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
- Foto Daan van Hese: Collectie Jan Simonse
- Zeeuwen gezocht Zeeuws Archief
- Boek: Dorp aan de Zeedijk, van K.Faase