Middelburg Dronk

Hard & Ziel

 

Hard & Ziel

Turfkaai 3
4331 JV Middelburg

0118-855107
info@hardenziel.nl
Website
Facebook
Twitter

Drinken, Slapen
Cafe, Bed & breakfast

Middelburg
Turfkaai

Angelo
Roos Espressobar

 

Een (eet) café met Bed & Breakfast, dat tussen 9 juni 2017 en april 2021 was geopend aan Turfkaai 3 in Middelburg . De zaak was een opvolger van Angelo, De Burght van Antwerpen, De Meerpael, Lubercquo, Trefpunt II en Bierhalle Turfkaai en een voorloper van Roos Espressobar.

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op Hard & Ziel/fotos.

  • De voorgevel van Café en B&B Hard & Ziel aan Turfkaai 3, 9 juni 2017

  • Naomi Harten en Mikkie van Ossenbruggen achter de bar tijdens de opening.

  • Het team van Hard en Ziel in Middelburg, oktober 2019


Geschiedenis

2017
 Bo Wesdorp

Na een verbouwing en renovatie van ruim anderhalf jaar opende Bo Wesdorp, die eerder eigenaar een mede-eigenaar was van de cafés Rock Desert en't Hof in juni 2017 zijn nieuwe zaak Hard & Ziel. De zaak startte aanvankelijk als een regulier café maar serveerde ook een aantal weken eten. De Bed & Breakfast besloeg de eerste en tweede verdieping van het pand. Op 7 oktober 2017 overleed eigenaar Bo, op 50-jarige leeftijd.

2018
 Paskal Jakobsen, Door Jakobsen, Edwin Vinke en Blanche Vinke

Paskal, bekend van Bløf, en Edwin Vinke, bekend van restaurant De Kromme Watergang openen een streetfoodrestaurant met selfservice. De basis, die Bo heeft gecreëerd, is prima en wordt alleen enigszins visueel aangepast. De Bed & Breakfast erboven verdwijnt naar een vaste huurder. Het restaurant wordt gerund door een manager, want Paskal en Edwin hebben hun eigen drukke bezigheden. Toch ligt hun hart in dit restaurant en zijn ze er met enige regelmaat te vinden. Op zaterdagmiddag zijn er live optredens door diverse muzikanten. In 2020 brengen Edwin en Paskal hun eigen kookboek uit: Ruige Kost en wordt het kleine terras, vanwege de Corona-maatregelen, uitgebreid met een grotere, boven het water aan de Turfkaai.

Naamgeving

Neen mensen, het was geen spelfout.

Bijzonderheden

Oude nummering: H185. Huis met gepleisterde lijstgevel. Winkelpui. XVIII-XIX.

Oorspronkelijke naam pand: De Hope. Later : Lubercquo.

1874 Mejuffrouw Timmerman, weduwe van C. Penny. (Adresboek Middelburg Zeeuws Archief)

1878 Dhr. J. P. Geldof, bediende. Na zijn dood de weduwe P. Geldof-Zeevaart, werkster. (Adresboek Middelburg Zeeuws Archief)

1881 A.J. Bos advertentie in de Middelburgsche Courant, met Amerikaansche voor- en achterhammen, gedroogde vis en zoute vis.
1886-1892 Bierhalle Turfkaai A.J. Bos
In 1886 vraagt A.J. Bos vergunning aan voor het pand Turfkaai H 185 te Middelburg. Een jaar later is de bierhalle te koop (advertentie op 3 maart 1887; Te huur of te koop. Een net Burgerhuis met Tuin). Op 9 april 1887 een advertentie; Te Koop of te Pachten: EENE WEIDE groot 3 gemeten, gelegen in de Pekelinge onder Aagtekerke. Op 5 juli nogmaals een advertentie over de Turfkaai; Uit de hand te koop: een nieuw gebouwd huis op goeden stand, ingericht tot Bierhall, met bovenwoning. Op 17 december 1887 een advertentie dat A.J. Bos tijdelijk is verhuisd naar Vlissingschestraat I 185. Een noodzakelijke verhuizing, want op 6 december is er brand uitgebroken in de bovenwoning*. In 1890 een advertentie; Terstond te koop voor geringen prijs: een goed onderhouden HUIS met flinken TUIN, op den Groote Abeele. In het Adresboek Middelburg 1889 en 1890 van het Zeeuws Archief staat A.J. Bos vermeld als koopman in kruidenierswaren en sterke dranken. Bos vertrekt in 1892 naar de Dwarskaai waar hij café Bos begint.

Verspreide Berichten 7 december 1887 Middelburgsche Courant Een vroolijke, prettige drukte heerschte gisteren avond vooral in onze schitterend verlichte winkelstraat, waar zich heel jong en een groot deel van ouder Middelburg op en neder bewoog of waardoor het, met grooter of kleiner pakjes beladen, huiswaarts toog, en passant nog eens een blik werpend op de tentoongestelde heerlijkheden.
 Ook wijl het weder uitstekend medewerkte was het een met een krijtje te merken Sint Nikolaas avond.
 Eensklaps werd die drukte en dat gejoel naar een ander deel der stad verplaatst, doordien de nachtwacht omstreeks kwart voor tien zijn klep in beweging bracht en dit door het akelige brandgeroep deed vergezeld gaan.
 Waar is de brand? Op de Turfkaai! Daarheen dus de stroom.


En ja, reeds van verre toonde een rossige gloed de plaats van den brand, terwijl, naderbij komende, bleek dat de bovenwoning van het huis H 185; bewoond door den winkelier en tapper A. J. B., in lichte laaie stond.
 Weldra kwamen de politie, de brandweer, de burgemeester en andere autoriteiten ter plaatse, ratelde spuit op spuit langs de straat, kwam het brandpiket onder de wapens en werd met het blusschingswerk een aanvang gemaakt, dat, dankzij de spoedige komst der spuiten en de gemakkelijkheid om water aan te voeren, in korten tijd het gevaar voor de belendende huizen keerde en den brand tot de bovenverdieping van het aangetaste perceel beperkte.
 De spuiten werden met zooveel ijver bediend dat aan de eerste verdieping, behalve dat enkele ramen zijn verbrijzeld, zeer weinig brandschade is toegebracht. Ook aan de belendende huizen is die schade gering.
 Toch heeft door het overhaast bergen der goederen, het verbranden van den inboedel op het bovenhuis, waar zeer belangrijke schrifturen van den eigenaar en bewoner zich bevonden, deze geen geringe schade geleden, wat ook bij sommige omwonenden, die uit vrees voor uitbreiding van den brand hunne have redden, het geval is geweest.
 Mag aan de brandweer de lof niet onthouden worden dat zij snel en krachtdadig optrad, ook vele ingezetenen verdienen hulde voor de pogingen, die zij tot redding aanwendden.
 De inboedel en de koopmanschap van den bewoner van het gedeeltelijk verbrande perceel zijn geassureerd bij de maatschappij De Amstel te Amsterdam, het huis bij de brandverzekeringsmaatschappij Holland te Dordrecht.
 Tot na middernacht bleef een deel der spuiten op het terrein; terwijl verder het bewaken van het gedeeltelijk uitgebrande perceel werd overgelaten aan eene met vrijwilligers bemande spuit en het personeel van den brandwagen.
 De oorzaak van den brand is tot op heden nog onbekend.

1892-1917 Café Het Roosje, Willem Steijn
Op 18 december 1897 een advertentie; Te koop: Een goed onderhouden BRICK. Adres Turfkaai H185. Er staat geen naam van de verkoper bij. In het adresboek 1897 van het Zeeuws Archief staat als bewoner W. Steijn genoemd, tapper en slijter. De verkoper is gevonden. Hij wordt overigens al in 1892 als dusdanig genoemd.
1903 in april en mei diverse advertenties; Te Koop: 6 Stoelen met Trype zittingen. Adres Turfkaai H185. 
1903 advertenties van W. Steijn; Verhuurder van Paard en Rijtuig, Turfkaai H185.
1911 advertentie: Provinciaal Biljart-Concours in het Café van den Heer W. Steijn, Turfkaai H 185, Middelburg. Van af 8 April tot en met 7 Mei 1911.
1912 in augustus en september wekelijks in het Domburchs Badnieuws een advertentie van W. Steijn, Turfkaai H185 te Middelburg: Te Koop; 250 m² bouwgrond, gelegen te Domburg in de Stationsstraat. Blijkbaar was de locatie niet zo in trek.

1917-1929 Café Het Roosje, Th. P. Bos
Advertentie op 25 april; Hiermede heb ik de eer, aan mijn geachte clientèle, zoowel in als buiten de stad, kennis te geven, dat ik mijn Café-Biljart met vergunning op 1 Mei a.s. zal overdoen aan den Heer Th. P. Bos en zeg ik hartelijk dank voor de goede gunst, reeds 25 jaar met wijlen mijn echtgenoot te mogen hebben genoten; ik beveel mijn opvolger in ieders gunst aan. Wed. W. Steijn. Middelburg, april 1917. -------- Ondergeteekende maakt bij deze aan zijn geachte begunstigers van Middelburg en Omstreken bekend, dat hij met ingang van 1 Mei as. ZIJN ZAAK VERPLAATST van STATIONSTRAAT No. P 44, naar de TURFKADE H 185, voorheen den heer W. Steijn. Hopende met hetzelfde bezoek te worden vereerd als voorheen, beveelt hij zich minzaam aan. P.S. Nette en vlugge bediening. Aanbevelend Th. P. Bos. Bergplaats voor 100 rijwielen. De geheele inventaris is tevens met goed loopend Biljard TE KOOP. Biljard kan ook verhuurd worden voor cantine of dergelijke.
Het café aan de Stationstraat heeft de Vlissingse Th.P. Bos op 1 mei 1913 van I. Paauwe overgenomen. Het heet Het Volks Koffiehuis (later Kanaalzicht). Hij heeft daar precies vier jaar in gezeten.
Elk jaar op 31 december staat er een nieuwjaarsadvertentie in de Middelburgsche Courant; De ondergeteekende wenscht stad- en landgenoten een GELUKKIG JAAR. Th. P. Bos v.h. W. Steijn, Caféhouder, Turfkade. Hij teerde nog steeds op de naam van zijn voorganger.


Op 31 juli een advertentie dat Th. P. Bos is verhuisd naar Nieuwe Haven I 102 (nu nr. 45).
Halverwege de jaren tachtig komt er weer een Café het Roosje van Ad Schout en Roswitha van Luijk, maar dan in het buurpand op nr. 1.

1929 Café Christiaan Johan Victor Biondina
Oostburg januari 1927, huwelijk C.J.V. Biondina 35 j. jm en S.J. Smoor 33 jr., gesch. echtgenoote van J. Weststrate. Het bevolkingsregister meldt dat in de tweede helft van de maand juli 1929 aan de Turfkaai H185 is komen wonen: CJV Biondina, caféhouder uit Brouwershaven. In 1936 meldt een advertentie in de Middelburgsche Courant dat er een wollen dameshandschoen is gevonden in het café van Biondina. In 1940 staat Christiaan Johan Victor Biondina bij de burgerlijke stand geregistreerd als caféhouder op het adres Turfkaai 3 te Middelburg. Hij blijft in de zaak tot hij in 1949 op 55-jarige leeftijd overlijdt (zeeuwengezocht [1]). Zijn vrouw Suzanna Johanna Smoor blijft er wonen, zij overlijdt op 27 november 1955.

1962 (?) -1977 Café Trefpunt, Cor van de Kraan
Op 16 maart 1962 viert mevr. A. Luitwieler-Meijer haar tachtigste verjaardag in Café Trefpunt. In 1968 houdt biljartvereniging ‘Eendracht’ Brugbiljarten op 12 en 13 april, waarbij men 25 eieren voor 75 cent kunt krijgen. Toegankelijk voor iedereen. Kennis van biljarten onnodig 😉 1979-1988 Taveerne Lubercquo, Will en Lizette Minnaar
Will & Lizette Minnaar exploiteerden Taveerne Lubercquo van 6 april 1979 t/ medio 1988. Will Minnaar was daarvoor jarenlang kelner bij Chinees-Indisch restaurant Kota Radja aan de Vlasmarkt. Korfbalvereniging ONDO uit Sint-Laurens kreeg in 1980 nieuwe trainingspakken gesponsord door Lubercquo.

Maart 1988 Café Eethuis De Meerpael, Paul van Hese en Stephan Strijd
In maart 1988 openen Paul van Hese (zoon van C.A.L. van Hese van De Schouwburg) en Stephan Strijd eethuis-cafe De Meerpael op het adres Turfkaai 3 in Middelburg. Strijd en van Hese namen enkele maanden later, in juli 1988, ook Sjénee in de nabijgelegen Sint Janstraat over van Ad van der Heijden. Hoewel Strijd in mei 1989 nog een hinderwetvergunning voor het pand aanvraagt, wordt later dat jaar tearoom De Burght van Antwerpen gevestigd in het pand.

1989-2002 De Burght van Antwerpen, Ellen van Dijk. Vanaf 1992 Ina Leegte.
Medio 1989 opent de familie Van Dijk tearoom annex restaurant De Burght van Antwerpen (met GH) op het adres Turfkaai 3 Middelburg. Niet te verwarren met café-biljart de Burcht van Antwerpen (met CH) op Turfkaai 1 in 1984-1985, met Cees Overkleeft en Joke Jongstra. Van Dijk doet per 15 juli 1992 de zaak over aan Ina Leegte.

April 2002 Grillrestaurant en pizzeria Angelo, Dafeer Sami
In april 2002 opent D. Sami grillrestaurant annex pizzeria Angelo op het adres Turfkaai 3 in Middelburg. De zaak heeft koud een jaar bestaan, want op 6 mei 2003 wordt het pand bij executie verkocht. Toch heeft Dafeer het pizzavak geleerd bij Elberto op de Nieuwedijk in Vlissingen, in 1997 een eigen zaak in Hoogvliet gehad en toen teruggekeerd naar Walcheren, dus aan ervaring geen gebrek.

2007-2013 (??) POCO LOCO baby- en kinderkleding
Er is weinig te vinden over dit bedrijf, op diverse websites spreken de data elkaar tegen. Zo staat er per 31-05-2008 dat op Turfkaai 3 is ingeschreven Novus Ventus Zeeland met de branche: Algemene burgerlijke en utiliteitsbouw. Maar een foto uit 2011 laat duidelijk de naam Poco Loco op de gevel zien.

2016 Per januari 2016 is Dit & Dat & Van Alles Wat in het pand gevestigd. Elina Poppe verkoopt er tweedehands spullen.

2017 Hard en Ziel (Eet-)Café, Bo Wesdorp
 Na een verbouwing en renovatie van ruim anderhalf jaar opende Bo Wesdorp, die eerder eigenaar en mede-eigenaar was van de cafés Rock Desert en't Hof in juni 2017 zijn nieuwe zaak Hard & Ziel. De zaak startte aanvankelijk als een regulier café maar serveerde ook een aantal weken eten. De Bed & Breakfast besloeg de eerste en tweede verdieping van het pand. Op 7 oktober 2017 overleed eigenaar Bo, op 50-jarige leeftijd.

2018 Hard en Ziel Restaurant, Paskal en Door Jakobsen & Edwin en Blanche Vinke 
Paskal, bekend van Bløf, en Edwin Vinke, bekend van restaurant De Kromme Watergang openen een streetfoodrestaurant met selfservice. De basis, die Bo heeft gecreëerd, is prima en wordt alleen enigszins visueel aangepast. De Bed & Breakfast erboven verdwijnt naar een vaste huurder. Het restaurant wordt gerund door een manager, want Paskal en Edwin hebben hun eigen drukke bezigheden. Toch ligt hun hart in dit restaurant en zijn ze er met enige regelmaat te vinden. Op zaterdagmiddag zijn er live optredens door diverse muzikanten. In 2020 brengen Edwin en Paskal hun eigen kookboek uit: Ruige Kost en wordt het kleine terras, vanwege de Corona-maatregelen, uitgebreid met een grotere, boven het water aan de Turfkaai.

Mooie verhalen

Bo is De Stad

Van de website Wij zijn De Stad:

"Jazeker, met Wij zijn De Stad – Middelburg proberen we ons enthousiasme over alles waar Middelburg trots op kan zijn vaak een soort van neutraal te houden maar dat lukt natuurlijk niet altijd. In dit geval is de disclaimer dat Bo Wesdorp een maatje is. En dat maatje heeft, na vele maanden keihard werken aan de renovatie van een prachtig pand aan de Turfkaai, vanmiddag zijn nieuwe zaak Hard & Ziel geopend.

We hebben uiteraard een biertje meegedronken maar waren ook best al snel weer weg, omdat het wel erg druk werd. Bo kent namelijk nogal veel mensen, uit alle rangen en standen. Dat komt omdat Bo de stad is. En dan niet zomaar een beetje: hij kent directeuren en tuig van de richel. Hij kent schone waardinnen en oud-boksers. Bo was overal. Als kind al en nu nog steeds. En die naam van de zaak? Dat is dus Bo. Of Bolkie, want zo kennen veel mensen hem ook nog altijd.

Ooit startte hij de Rockdesert op het Damplein, later bouwde hij met Hayo aan de basis van Kaffee ’t Hof, en nu is hij weer terug met Hard & Ziel. En we overdrijven niet mensen, als we zeggen dat hij er een prachtige tent heeft neergezet. En we overdrijven ook niet als we zeggen dat dit nog maar het begin is. Deze gozer heeft nog veel meer plannen, het is dan alleen nog maar de vraag welke daarvan hij wel of niet gaat uitvoeren. Dat is juist zo mooi. Geen mens dat ’t weet, misschien weet hij het zelf ook niet altijd. Alles maakt deel uit van een plan, maar voorspelbaar moet het niet worden eej?

Maar hoe je het ook wendt of keert: wij houden van deze man.

Veel succes met je nieuwe zaak, ouwe. Jij bent De Stad!"

Dag lieve Bo (Kroegpraat 17 oktober 2017)

Op 7 oktober 2017 overleed Bo Wesdorp, de eigenaar van het nieuwe café Hard & Ziel aan de Turfkaai in Middelburg. Dat bericht kwam snoeihard binnen bij heel veel mensen, ook bij mij. Bo was een stadsicoon waar iedereen zijn eigen relatie mee had. Voor mij was het een oud-werkgever, maar vooral ook een maatje. In de kroeg kon ik heerlijk met hem bomen over de mooie en rauwe kanten van het leven, over ondernemen en over de liefde. Bo kon een wilde man zijn, maar dat was hij nooit als wij samen zaten. Dan was hij warm en attent. Lief zelfs.

Het afscheid van hem was heftig, nam voor sommigen letterlijk de hele week in beslag, maar het ademde in alles de geest van Bo, of Bolkie, zoals velen hem altijd zijn blijven noemen. Alles kwam samen bij het afscheid, afgelopen vrijdag. Op dat moment zagen we nog eens wat we allemaal al heel lang wisten: de kennissen- en vriendenkring van Bo was groot en divers. Boksers en drinkebroers, directeuren en danseressen. Het was mooi, om al die mensen nu eens samen te zien, maar ook pijnlijk en verwarrend. Zo veel. Mensen. Karakters. Vragen.

Ik merkte dat mijn ogen vooral zochten naar mensen die in de jaren ‘90 veel in Bo’s café Rockdesert op het Damplein kwamen. Nu ik daar achteraf over nadenk begrijp ik wel waarom ik dat deed. In die periode leerde ik Bo pas een beetje kennen. Voor die periode was hij voor mij die jongen van de straat, die vriendelijke vechtjas, die ook wel eens als portier in het Middelburgse nachtleven werkte. Als klant, en later als medewerker van de Desert leerde ik dat hij veel meer in zijn mars had en dat wilde bewijzen. Hij nam de zaak over zonder al te veel kennis van ondernemen. Daardoor maakte hij soms fouten, maar dat gaf niet. Daar leerde hij dan weer van. Zulke dingen werden bovendien dik gecompenseerd door het succes van de zaak.

Het Lowlands-festival bestond nog maar net en Bo keek goed wat daar allemaal gebeurde en welke muziek aansloeg bij het publiek. Dat vertaalde hij geleidelijk naar zijn café. Een paar jaar lang kon je alles verwachten aan het Damplein. Blues en grunge, rock en punk, dance en hip-hop. Bo experimenteerde er op los. Hij waagde zich zelfs een paar jaar aan de organisatie van festivals (‘Ik zal ze eens wat laten zien daar op de Markt!’) of aan het gedogen van blowen in de zaak. Als iets niet bleek te werken, stopte hij er weer net zo makkelijk mee. ‘Die blowers zuipen niet genoeg, gozer!’

Tot 2016 was Bo aan het zoeken wat hij zou gaan doen. Hij twijfelde aan van alles en nog wat, maar koos uiteindelijk voor het verbouwen van een oud pand aan de Turfkaai. Een project waar hij zich met hart en ziel op stortte. Ooit bekeken we samen oude foto’s van een ‘bierhalle’, die daar al voor 1900 zat. Die gevel vond hij zo mooi. Uiteindelijk wist hij de sfeer van toen nog terug te halen ook. Maar hoe mooi zijn nieuwe zaak ook werd, er zat nog van alles dwars. Het experimenteren, zoals dat in de jaren ‘90 nog kon, was er niet meer bij. Regelgeving en paperassen, veranderd publiek en verstikkende voorschriften. Een van de laatste zinnen die hij me appte tijdens mijn vakantie luidde: ‘Het is niet meer zoals vroeger …’

Nu zeker niet meer. We gaan je missen, pik.

Externe links

Bronnen