| | ||||
|
Beschrijving
Een berucht jongerencentrum dat in 1969 werd geopend aan het Koorkerkhof in Middelburg, op de plaats waar nu kantoren van de Provincie Zeeland zijn gevestigd. In 1976 verhuisde het naar de Herengracht. Eerst heette het Provadija, dat was een landelijke keten van jongerencentra. Je had er een in Breda, Leeuwarden, Amsterdam, Nijmegen en in nog meer steden. In 1969 werd het omgedoopt tot De Beuk, (eigenlijk was het "Open de Beuk", wat weer sloeg op het boezemgedeelte van de boerinnendracht en niets met bomen te maken had). Mogelijk kwam de Provadija voort uit de "jongereninstuif" zoals dat toen genoemd werd, van de kerk, dat heette in 1967 Het Stuivertje en was gevestigd in de Korte Giststraat, waar eerder de bierhal van Van Aartsen zat.
Foto's
Meer afbeeldingen zijn te vinden op: De_Beuk/fotos.
De gevel van De Beuk aan het Koorkerkhof
Burny Bos in café Kanaalzicht
De linkeringang van de Beuk aan het Koorkerkhof
Geschiedenis
Enkele citaten van pagina 65 van het boek Brommers, Gitaren en Spandoeken(een aanrader!), van Jan Kuipers: "De eerste projectleider van Open de Beuk was Burney Bos, en man die het na een paar jaar voor gezien hield en televisieprogramma's voor kinderen ging maken. De Beuk beschikte over een zaal voor optredens, filmvoorstellingen en manifestaties, een bovenverdieping waar na verloop van tijd een theehuis annex macrobiotisch restaurant was gevestigd en daarboven nog een verdieping waar werd gezeefdrukt, gestencild, enz. De bar beneden was het centrale verzamelpunt, vooral in de begintijd. Boven de bar was een zoldertje aangebracht, met lage banken langs de muur, kussens en vage verlichting. Waar was dit zoldertje voor? Wat de theorieën in de richting van de gemeente en andere subsidiënten ook waren, in de praktijk diende het voor 1 doel: blowen en stoned zitten wezen. Een vrijetijdsbesteding die veel aanhang vond; soms was het zoldertje barstensvol en zat er bijna niemand aan de bar. Hoewel Burney Bos eigenhandig aan de constructie had meegetimmerd, rezen bij hem al vrij spoedig bezwaren tegen deze al snel uitsluitend recreatieve beleving van de subcultuur in De Beuk. In een uit 1970 daterend beleidsstuk spuwde hij zijn gal en schimpte op de 'rokende proleten' die zijn centrum voor een groot deel bevolkten."
In januari 1972 werd H. van Willemswaard, uit Domburg, projectleider, hij werd later vervangen door respectievelijk Kees Neeteson en Rinus Roepman. Nadat er in 1976 een brand was geweest in het pand (vermoedelijk aangestoken) besloot de Gemeente dat de Beuk moest verhuizen. Roepman onderhandelde en kreeg het uiteindelijk voor elkaar dat de Beuk naar de Herengracht 74 mocht vertrekken, de in 1908 gebouwde (voormalige) Christelijke school voor MULO; omstreeks 1932/1933 ingericht voor Gereformeerd lager onderwijs. Ed van Beijnum (voormalig barman van Tognog ) werd er projectleider. Het idee achter dit grote pand was dat veel ruimte voor muziek was en er mogelijk gefuseerd kon worden met Midgard, dat toen nog op het Damplein zat. Dat ging echter niet door en op de Herengracht ging het langzaam bergafwaarts met de Beuk. Er lag te veel nadruk op muziek, de formule was te onduidelijk. De locatie was uiteindelijk toch niet zo'n succes als men gehoopt had en in 1979, tenslotte, ging De Beuk failliet, mede door het wanbeheer van sommige projectleiders. (zie Provadya)
Naamgeving
"Open de Beuk" was op een gegeven moment een gevleugelde kreet onder Zeeuwse jongeren. Het was een knipoog naar mannen die een vrouw hadden veroverd...
Eigenaars
Bijzonderheden
Mooie verhalen
Meer mooie verhalen zijn te vinden op De_Beuk/Mooieverhalen.
- Gerard van de Hoeven schrijft:
"We zijn in Vlissingen trots dat we ooit Pink Floyd, The Simple Minds,The Cure, Bill Haley & His Comets en Dave Berry binnen onze stadsgrenzen mochten aanschouwen, maar Middelburg heeft ook een rijk verleden aan bekende popmusici binnen hun stadspoorten. Bijvoorbeeld in De Beuk, het jongerencentrum aan de Herengracht, gevestigd in een voormalig schoolgebouw.
Op 7 september 1978 zag ik daar The Boomtown Rats. Sterker nog, na het optreden heb ik zelfs nog gesproken met Bob Geldof, de zanger van het Ierse punkgezelschap en veel later organisator van Live Aid. In die dagen was de latere Sir Bob Geldof nog gewoon een straatschoffie van net iets in de twintig en had hij met zijn bandje redelijk wat succes in vooral het Verenigd Koninkrijk dat in die tijd overspoeld werd met punk. De groep had vier bescheiden hits gehad in Engeland en was in ons land niet of nauwelijks bekend. Saillant detail was dat ze een maand na het optreden in Middelburg hun eerste nummer één single in de UK zouden scoren met “Rat Trap” en weer een jaar later zou hun “II don’t Like Mondays” een wereldhit worden.
Het optreden in De Beuk verliep chaotisch. Dat kwam omdat er deining ontstond toen het voorprogramma, de punkgroep Monroe uit Oost-Souburg niet mochten spelen en de aanhang van die band uit woede het optreden van The Boomtown Rats wilden verstoren. Echt punk! Op een bepaald moment sprong Geldof zelfs van het podium om met de Monroe-achterban op de vuist te gaan. Het liep met een sisser af en The Boomtown Rats speelden hun set uit. Na afloop werd alles weer bijgelegd en heeft uw weblogger ook nog wat woorden gewisseld met de frontman die later zich zou ontpoppen als weldoener voor hongerend Afrika. Ach ja, dat waren nog eens tijden, een herinnering aan een heus punkconcert in een lang verdwenen jongerencentrum in het naburige Middelburg…"
- Bert Gerestein vertelt:
"Ik werkte zelf een tijdlang achter de bar in De Beuk aan het Koorkerkhof. Burny Bos was toen projectleider, later nog Hans van Willenswaard. Niek van Raaij (vandaag de dag Grandpa Nick) was Burny's rechterhand, vooral op het gebied van programmering, muziek en zo. Achter de bar werkte ik vaak samen met Yntze Zijlstra, Jaap Gesink, Jaap Gelok (nu burgemeester van Borsele) en Rinus Schuller, de befaamde streaker. Fred Ambachtsheer ('Fred Vlaflip') runde een tijdlang een soort milkbar op een zoldertje in De Beuk. Vanuit De Beuk werden in die jaren, 1970 tot medio 1972, deserteurs uit het Amerikaanse leger naar landen gesmokkeld die geen uitleveringsverdrag met de Verenigde Staten hadden. De oorlog in Vietnam woedde immers in alle hevigheid, en wij waren daar fel tegen. Er verbleven dus regelmatig Amerikanen in De Beuk. Die jongens waren vaak zeer opgefokt, en soms zelfs regelrecht gevaarlijk. Dat heeft een groep Molukkers eens ondervonden. Die kwamen naar De Beuk om verhaal te halen naar aanleiding van een onbenullig incident de dag daarvoor. Het was niet druk die avond. Aan de bar zat alleen de goedmoedig ogende Rick Arntz, die een paar dagen daarvoor was 'gevlucht' van de Amerikaanse luchtmachtbasis in Zaragoza. Hij zou met een paar dagen doorreizen naar Finland. Rick had een zware gevechtstraining achter de rug en was nog in puike conditie. Dat hebben die Molukkers geweten."
- Rinus Schuler
In de beginjaren van De Beuk werkte Rinus Schuler achter de bar, zoals hierboven al beschreven wordt, en stond hij bekend als Rinus de Streaker omdat hij dat als eerste in Middelburg deed - maar er is meer. Rinus had een enigszins uitheemse uitstraling; hij leek op Raspoetin (wat vertaalt als 'de losbandige') en ook een beetje op Ben Turpin (zeker zijn ogen) van Comedy Capers, de stomme filmserie. Het verhaal ging dat Rinus' vader commissaris van politie van Vlissingen was, doch dat kan ook bezijden de waarheid zijn, want Rinus was een erkend grappenmaker. Het streakverhaal is gevoegelijk bekend met de aantekening dat ik hem die donderdagmiddag voorbij zien rennen heb bij Seventy Seven waar ik toevallig moest zijn. Rinus had toen al geproefd van de verboden bron en haalde zijn neus niet op voor een lijntje. Dat ging van kwaad tot erger en soms gepaard met een inbraakje zo links of rechts om in de benodigde fondsen voor deze levensstijl te kunnen voorzien. Rinus is nog eens aangehouden voor een dergelijk strafbaar feit dat hij in de Middelburgse schouwburg had gepleegd. Men kon hem identificeren aan de hand van een gebitsafdruk in een homp kaas - je kon tijdens het werk natuurlijk weleens worden overvallen door een 'vreetkick'. Eind jaren 70, begin jaren 80 verdwenen de notoire junks steeds meer uit het Middelburgse straatbeeld. In die tijd werd in Vlissingen het Huiskamerproject voor Drugsgebruikers (HKPD) opgericht wat een ware migratie teweeg bracht - sindsdien zag ik Rinus nog maar sporadisch in Middelburg. Het HKPD maakte middels een overlijdensadvertentie in de PZC bekend dat Rinus Schuler op 1 april 1983 overleden was - het was helaas geen grap.
Afbeeldingen Rinus Schuler
Rinus Schuler streakt op de Burgpromenade in Middelburg, april 1974
Rinus Schuler in Het Hof van Zeeland , 1975
Rinus de streaker Schuler op de braderie van 1975, foto Jan Simonse
Adres en contactgevens
Koorkerkhof Middelburg, later Herengracht.
Externe links
Bronnen
Beeldbank Zeeland, (onder meer record 124468)
Documenten uit de collectie van het Zeeuws Archief
Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland
Mooi verhaal van oud-voorzitter Gerrit Schoenmakers: collectie Schoenmakers, gedeeltelijk eerder gepubliceerd in Zeeuws Tijdschrift, oktober 2008