| | ||||||||
|
Beschrijving
Het café-restaurant dat vanaf 1940, maar mogelijk al eerder, hoorde bij de Stadsschouwburg van Middelburg, aan het Molenwater 99. De ruimte van het café werd tijdens voorstellingen benut als foyer, maar de zaak opereerde ook autonoom, los van voorstellingen die in de schouwburg werden gegeven. In het café-restaurant zoals het in gebruik was in de jaren '50 was ook een biljart aanwezig.
Geschiedenis
De schouwburg werd, op die locatie aan het Molenwater, gebouwd in 1810 - de herberg Het Koningsplein werd hiertoe afgebroken - Daniel Rudell was de eerste kastelein. De vroegste melding van een café-restaurant die we tot op heden hebben gevonden dateert van 1940, net voor de oorlog. Tijdens de oorlog bleef de Schouwburg in gebruik (zie de afbeelding van de Nazi's in de schouwburg in 1941). De Schouwburg wordt in de twintigste eeuw meerdere malen verbouwd. Het oude klassieke gebouw naast de Koepoort is in ieder geval in gebruik tot 1925. In dat jaar staat het in de steigers. Ergens tussen 1925 en 1950, wordt het vervangen door een wit gebouw. Begin jaren '60 geeft de Middelburgse gemeenteraad toestemming voor een dure verbouwing (toen al!) van het bestaande complex. Daar wordt in 1964 een begin mee gemaakt. Het café-restaurant veranderde waarschijnlijk gewoon mee met het gebouw. Na 1964 beschikte de zaak in ieder geval ook over een bovenzaal. Net na de oorlog, maar mogelijk ook al daarvoor, werd de schouwburg ook gebruikt voor het vertonen van films. De zaak was vanaf juni 1948 nog korte tijd in handen van H.G. Wöhler, zoon van H.H.A. Wöhler van het latere café-restaurant Wöhler aan de Lange Delft, en van de bioscopen Electro en Flora.
In 1975 besloot de gemeenteraad de stichting ´De Middelburgse Schouwburg´ (de toenmalige bedrijfsvorm) op te heffen en onder te brengen bij 3 gemeentelijke diensten: de dienst wijkcentra, de culturele dienst en de dienst beheer, exploitatie en onderhoud van accommodaties voor sport, jeugd en recreatie - 'publiekisering' noemde men dat in die tijd. Toen pachter P. Haak in 1982 financieel in zwaar weer terecht kwam besloot de gemeente tot een andere constructie. Met ingang van 1 januari 1983 werd de heer Haak voor een deel pachter (dus ondernemer) en voor een deel beheerder c.q. conciërge (dus ambtenaar). Haak's opvolger Zuidam werkte ook conform deze constructie, doch toen Zuidam in 1993 vertrok en Peijs aantrad als directeur werd de constructie losgelaten en de´Stichting Stadsschouwburg en Concertzalen Middelburg´ opgericht - men ging terug naar de situatie voor 1975. In die zin was Zuidam dus de laatste eigenaar en zette de gemeente zich weer op afstand - Peijs was in dienst van voornoemde stichting als directeur die voornamelijk het schouwburgaanbod programmeerde - het horecagedeelte leidde geen eigen leven meer.
Foto's
Meer afbeeldingen zijn te vinden op De_Schouwburg/fotos.
D. Rudell kastelein Schouwburg Middelburg, augustus 1822
De schouwburg (achter de Middelburgs Gasfabriek) rond 1900
De oude schouwburg voor de verbouwing van 1964
Naamgeving
In de oorlog werd de zaak nog aangeduid als Café Schouwburg. Het lidwoord werd later pas toegevoegd.
Eigenaars
- D. Rudell (1810-1822) - zie zeeuwengezocht [1].
- C.L. van Wezel (1940-1948)
- H.G. Wöhler (1948-1951)
- C.F. Elslander (vanaf 1951)
- C.A.L. van Hese (1960-1963) neemt de zaak over van mevrouw Elslander-van Son, mogelijk weduwe - C.A.L. van Hese is de vader van Paul van Hese, (S)Tapperij De Harlekijn en De Meerpael.
- D. Rademaker (1967-1974)
- P.A.F. Haak (1974-1985)
- R. Zuidam (1985-1993)
Bijzonderheden
In wezen was het systeem van ondernemer en conciërge een voortzetting van het oude dat werkte met kastelein en conciërge - eigenlijk het sociëteitmodel zoals dat bijvoorbeeld door De Vergenoeging werd gehanteerd.
Mooie verhalen
- Wim van Iren herinnert zich hoe hij en zijn vriendjes vroeger gratis naar de film konden, in de oude Schouwburg. Slechts één van de belhamels kocht een kaartje. Hij deed vervolgens de nooduitgang even open voor zijn makkers. Geen suppoost die het zag!
- Die truc haalden wij later ook uit bij popconcerten. Eerst probeerde er een van ons als roady met de band mee te glippen om dan de nooduitgang open te zetten en wanneer dat niet lukte werd er 1 kaartje gekocht. Jeugd en Muziek organiseerde er toen vaak concerten en had er ook een zogenaamde filmliga met alternatieve films die later naar de Kuiperspoort verhuisde - een filmhuis dus. Toen we op een keer een ruimte waar drank werd opgeslagen niet afgesloten ontdekten was het feest helemaal compleet. In de tijd dat Rademakers (voorganger Piet Haak) in de Schouwburg zat werden de grote feesten van de HBS daar gevierd. Aangezien de prijzen van het bier (in die tijd van het niet zo geliefde merk Skol) nog al hoog lagen, kochten we altijd flesjes Heineken bij de fritestent tegenover de Schouwburg. Eigenaar Nederhand (bijgenaamd Neus Narre) werd tevoren ingeseind en bleef speciaal de hele avond open.
Adres en contactgevens
Molenwater 99 Middelburg
Externe links
Website horeca Schouwburg 2011
Bronnen
- Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
- Foto's: Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek en Zeeland in Beeld Zeeuws Archief