Middelburg Dronk

De Beuk

k
(Mooie verhalen)
 
(44 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{CafeMeta
+
<meta
| naam = De Beuk
+
naam = "De Beuk"
| locatie = Koorkerkhof
+
sorteer = "Beuk, De"
| periode = 1970-1980
+
afbeelding = "BeukBB.jpg"
| eigenaar =  
+
soort = "Cafe"
| voor =  
+
straat = "Koorkerkhof"
| na =  
+
postcode = ""
| afbeelding = BeukBB.jpg
+
plaats = "Middelburg"
}}
+
gebied = "Herengracht"
==Beschrijving==
+
telefoon = ""
Een berucht jongerencentrum dat in 1969 werd geopend aan het Koorkerkhof in Middelburg, op de plaats waar nu kantoren van de Provincie Zeeland zijn gevestigd. In 1976 verhuisde het naar de Herengracht. Eerst heette het Provadija, dat was een landelijke keten van jongerencentra. Je had er een in Breda, Leeuwarden, Amsterdam, Nijmegen en in nog meer steden. In 1969 werd het omgedoopt tot De Beuk, (eigenlijk was het "Open de Beuk", wat weer sloeg op het boezemgedeelte van de boerinnendracht en niets met bomen te maken had). Mogelijk kwam de Provadija voort uit de "jongereninstuif" zoals dat toen genoemd werd, van de kerk, dat heette in 1967 Het Stuivertje en was gevestigd in de Korte Giststraat, waar eerder de bierhal van [[ Van Aartsen ]] zat.
+
email = ""
 +
website = ""
 +
twitter = ""
 +
facebook = ""
 +
aanvang = "1969"
 +
gestopt = "1979"
 +
voorganger = "De Konijnenburg"
 +
opvolger = "Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen "
 +
/>
 +
Een berucht jongerencentrum dat in 1969 werd geopend aan het Koorkerkhof in Middelburg, op de plaats waar nu kantoren van de Provincie Zeeland zijn gevestigd. In 1976 verhuisde het, na een brand, naar het gebouw van de voormalige Christelijke Kweekschool aan de Herengracht 52 in Middelburg. De Beuk werd in 1968 opgericht onder de naam Provadya, dat was een landelijke keten van jongerencentra. Je had er een in Breda, Leeuwarden, Amsterdam, Nijmegen en in nog meer steden. In 1969 werd het omgedoopt tot De Beuk, (eigenlijk was het "Open de Beuk", wat weer sloeg op het boezemgedeelte van de boerinnendracht en niets met bomen te maken had). Mogelijk kwam de Provadya voort uit de "jongereninstuif" zoals dat toen genoemd werd, van de kerk, dat heette in 1967 [['t Stuivertje]] en was gevestigd in de Korte Giststraat, waar eerder de bierhal van [[Van Aartsen]] zat. Op de plaats van de De Beuk stond vroeger herberg [[De Konijnenburg]].
 
==Foto's==
 
==Foto's==
 
Meer afbeeldingen zijn te vinden op: [[De_Beuk/fotos]].
 
Meer afbeeldingen zijn te vinden op: [[De_Beuk/fotos]].
 
<gallery perrow="5">
 
<gallery perrow="5">
Bestand:BeukBB.jpg|
+
Bestand:Rinus_de_streaker_schuler.jpg| Rinus ''de streaker'' Schuler op visite, ca. 1972
Bestand:Burny_Bos_Beuk_in_Reutel_1975.jpg|
+
Bestand:Burny_Bos_Beuk_in_Reutel_1975.jpg| Burny Bos in café [[Kanaalzicht]]
Bestand:Beuk3.jpeg|
+
Bestand:Beuk3.jpeg| De linkeringang van de Beuk aan het Koorkerkhof
 
</gallery><br />
 
</gallery><br />
 +
 
==Geschiedenis==
 
==Geschiedenis==
 
Enkele citaten van pagina 65 van het boek [http://books.google.nl/books?id=v51SPQAACAAJ&dq=brommers+gitaren+spandoeken&hl=nl&ei=AI4WTYH-EM7sOY-_-JwJ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDQQ6AEwAA Brommers, Gitaren en Spandoeken](een aanrader!), van Jan Kuipers:
 
Enkele citaten van pagina 65 van het boek [http://books.google.nl/books?id=v51SPQAACAAJ&dq=brommers+gitaren+spandoeken&hl=nl&ei=AI4WTYH-EM7sOY-_-JwJ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDQQ6AEwAA Brommers, Gitaren en Spandoeken](een aanrader!), van Jan Kuipers:
"De eerste projectleider van Open de Beuk was Burney Bos, en man die het na een paar jaar voor gezien hield en televisieprogramma's voor kinderen ging maken. De Beuk beschikte over een zaal voor optredens, filmvoorstellingen en manifestaties, een bovenverdieping waar na verloop van tijd een theehuis annex macrobiotisch restaurant was gevestigd en daarboven nog een verdieping waar werd gezeefdrukt, gestencild, enz. De bar beneden was het centrale verzamelpunt, vooral in de begintijd. Boven de bar was een zoldertje aangebracht, met lage banken langs de muur, kussens en vage verlichting.  
+
"De eerste projectleider van Open de Beuk was Burny Bos, en man die het na een paar jaar voor gezien hield en televisieprogramma's voor kinderen ging maken. De Beuk beschikte over een zaal voor optredens, filmvoorstellingen en manifestaties, een bovenverdieping waar na verloop van tijd een theehuis annex macrobiotisch restaurant was gevestigd en daarboven nog een verdieping waar werd gezeefdrukt, gestencild, enz. De bar beneden was het centrale verzamelpunt, vooral in de begintijd. Boven de bar was een zoldertje aangebracht, met lage banken langs de muur, kussens en vage verlichting.  
Waar was dit zoldertje voor? Wat de theorieën in de richting van de gemeente en andere subsidiënten ook waren, in de praktijk diende het voor 1 doel: blowen en stoned zitten wezen. Een vrijetijdsbesteding die veel aanhang vond; soms was het zoldertje barstensvol en zat er bijna niemand aan de bar. Hoewel Burney Bos eigenhandig aan de constructie had meegetimmerd, rezen bij hem al vrij spoedig bezwaren tegen deze al snel uitsluitend recreatieve beleving van de subcultuur in De Beuk. In een uit 1970 daterend beleidsstuk spuwde hij zijn gal en schimpte op de 'rokende proleten' die zijn centrum voor een groot deel bevolkten."
+
Waar was dit zoldertje voor? Wat de theorieën in de richting van de gemeente en andere subsidiënten ook waren, in de praktijk diende het voor 1 doel: blowen en stoned zitten wezen. Een vrijetijdsbesteding die veel aanhang vond; soms was het zoldertje barstensvol en zat er bijna niemand aan de bar. Hoewel Burny Bos eigenhandig aan de constructie had meegetimmerd, rezen bij hem al vrij spoedig bezwaren tegen deze al snel uitsluitend recreatieve beleving van de subcultuur in De Beuk. In een uit 1970 daterend beleidsstuk spuwde hij zijn gal en schimpte op de 'rokende proleten' die zijn centrum voor een groot deel bevolkten."
  
In januari 1972 werd H. van Willemswaard, uit Domburg, projectleider, hij werd later vervangen door respectievelijk Kees Neeteson en Rinus Roepman. Nadat er in 1976 een brand was geweest in het pand (vermoedelijk aangestoken) besloot de Gemeente dat de Beuk moest verhuizen. Roepman onderhandelde en kreeg het uiteindelijk voor elkaar dat de Beuk naar de Herengracht 74 mocht vertrekken, de in 1908 gebouwde (voormalige) Christelijke school voor MULO; omstreeks 1932/1933 ingericht voor Gereformeerd lager onderwijs. Ed van Beijnum (voormalig barman van [[ Tognog ]]) werd er projectleider. Het idee achter dit grote pand was dat veel ruimte voor muziek was en er mogelijk gefuseerd kon worden met [[Midgard]], dat toen nog op het Damplein zat. Dat ging echter niet door en op de Herengracht ging het langzaam bergafwaarts met de Beuk. Er lag te veel nadruk op muziek, de formule was te onduidelijk. De locatie was uiteindelijk toch niet zo'n succes als men gehoopt had en in 1979, tenslotte, ging De Beuk failliet, mede door het wanbeheer van sommige projectleiders. (zie ProvadyA)
+
In januari 1972 werd H. van Willenswaard, uit Domburg, projectleider, hij werd later vervangen door respectievelijk Kees Neeteson en Rinus Roepman. Nadat er in 1976 een brand was geweest in het pand (vermoedelijk aangestoken) besloot de Gemeente dat de Beuk moest verhuizen. Roepman onderhandelde en kreeg het uiteindelijk voor elkaar dat de Beuk naar de Herengracht 74 mocht vertrekken, de in 1908 gebouwde (voormalige) Christelijke school voor MULO; omstreeks 1932/1933 ingericht voor Gereformeerd lager onderwijs. Ed van Beijnum (voormalig barman van [[ Tognog ]]) werd er barman. Na Rinus Roepman kwam er een gedeeld projectleiderschap, dat werd vervuld door Willem de Kramer, die uit de Vlissingse scene van De Piek kwam en Raymond Jacobs, die uit het jongerenwerk in Breda kwam en al in de Beuk werkte en samen met Rinus het project leidde. Het idee achter dit grote pand was dat veel ruimte voor muziek was en er mogelijk gefuseerd kon worden met [[Midgard]], dat toen nog op het Damplein zat. Dat ging echter niet door en op de Herengracht ging het langzaam bergafwaarts met de Beuk. Er lag te veel nadruk op muziek, de formule was te onduidelijk. De locatie was uiteindelijk toch niet zo'n succes als men gehoopt had en in 1979, tenslotte, ging De Beuk failliet. Het einde van De Beuk is tijdens het “bewind” van Willem en Raymond gekomen. Dit wegens belastingschulden die waren opgebouwd in voorgaande jaren, doordat er nooit voor groepen e.d. sociale premies waren betaald. Dit was meer onwetendheid dan wanbeheer door projectleiders. Het harde werken van goed bedoelende projectleiders wanbeheer noemen doet hen tekort. Een jaar later betrok [[Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen]] het pand, samen met Youth for Christ die er de koffiebar [[Shelter]] begon.
  
 
==Naamgeving==
 
==Naamgeving==
"Open de Beuk" was op een gegeven moment een gevleugelde kreet onder Zeeuwse jongeren. Het was een knipoog naar mannen die een vrouw hadden veroverd...
+
"Open de Beuk" was op een gegeven moment een gevleugelde kreet onder Zeeuwse jongeren. Het was een knipoog naar mannen die een vrouw hadden veroverd, want geklederdrachte dames droegen een beuk oftewel een lijfje onder de omslagdoek.
 +
 
 
==Eigenaars==
 
==Eigenaars==
 +
* Gemeente Middelburg (panden)
 +
 
==Bijzonderheden==
 
==Bijzonderheden==
 
==Mooie verhalen==
 
==Mooie verhalen==
* Bert Gerestein vertelt: " Ik werkte zelf een tijdlang achter de bar in De Beuk aan het Koorkerkhof. Burny Bos was toen projectleider, later nog Hans van Willenswaard. Niek van Raaij (vandaag de dag Grandpa Nick) was Burny's rechterhand, vooral op het gebied van programmering, muziek en zo. Achter de bar werkte ik vaak samen met Yntze Zijlstra, Jaap Gesink, Jaap Gelok (nu burgemeester van Borsele) en Rinus Schuller, de befaamde streaker. Fred Ambachtsheer ('Fred Vlaflip') runde een tijdlang een soort milkbar op een zoldertje in De Beuk. Vanuit De Beuk werden in die jaren, 1970 tot medio 1972, deserteurs uit het Amerikaanse leger naar landen gesmokkeld die geen uitleveringsverdrag met de Verenigde Staten hadden. De oorlog in Vietnam woedde immers in alle hevigheid, en wij waren daar fel tegen. Er verbleven dus regelmatig Amerikanen in De Beuk. Die jongens waren vaak zeer opgefokt, en soms zelfs regelrecht gevaarlijk. Dat heeft een groep Molukkers eens ondervonden. Die kwamen naar De Beuk om verhaal te halen naar aanleiding van een onbenullig incident de dag daarvoor. Het was niet druk die avond. Aan de bar zat alleen de goedmoedig ogende Rick Arntz, die een paar dagen daarvoor was 'gevlucht' van de Amerikaanse luchtmachtbasis in Zaragoza. Hij zou met een paar dagen doorreizen naar Finland. Rick had een zware gevechtstraining achter de rug en was nog in puike conditie. Dat hebben die Molukkers geweten."
+
Meer mooie verhalen zijn te vinden op [[De_Beuk/Mooieverhalen]].
* '''Rinus Schuler'''
+
===Open de Beuk: tien zwaarden en een nieuwe wereld - Het verhaal van oud-projectleider Hans van Willenswaard===
In de beginjaren van De Beuk werkte Rinus Schuler achter de bar, zoals hierboven al beschreven wordt, en stond hij bekend als Rinus de Streaker omdat hij dat als eerste in Middelburg deed - maar er is meer. Rinus had een enigszins uitheemse uitstraling; hij leek op Raspoetin (wat vertaalt als 'de losbandige') en ook een beetje op Ben Turpin (zeker zijn ogen) van Comedy Capers, de stomme filmserie. Het verhaal ging dat Rinus' vader commissaris van politie van Vlissingen was, doch dat kan ook bezijden de waarheid zijn, want Rinus was een erkend grappenmaker.
+
In mei 2024 mailde oud-projectleider zijn verhaal, [https://middelburgdronk.nl/wiki/images/2/24/Open_de_Beuk_Middelburg.pdf Open de Beuk: tien zwaarden en een nieuwe wereld]. Het is een prachtige longread over Hans' tijd in Middelburg in het algemeen en bij de Beuk in het bijzonder. In het artikel legt Hans ook mooie dwarsverbanden tussen de idealistische aspecten van het jongerencentrum van toen en, bijvoorbeeld, het onderwijs en de milieubeweging in het Zeeland van nu. Van Willenswaard haalt de Beuk ook aan [https://boeddhistischdagblad.nl/achtergronden/214142-hans-van-willenswaard-het-mysterie-van-de-zwarte-tulp-8-de-boeddhistische-kloosterling-3-2/ in een artikelenreeks voor Het Boeddhistisch Dagblad], getiteld 'Het Mysterie van de Zwarte Tulp'.
Het streakverhaal is gevoegelijk bekend met de aantekening dat ik hem die donderdagmiddag voorbij zien rennen heb bij [[ Seventy Seven ]] waar ik toevallig moest zijn. Rinus had toen al geproefd van de verboden bron en haalde zijn neus niet op voor een lijntje. Dat ging van kwaad tot erger en soms gepaard met een inbraakje zo links of rechts om in de benodigde fondsen voor deze levensstijl te kunnen voorzien. Rinus is nog eens aangehouden voor een dergelijk strafbaar feit dat hij in de Middelburgse schouwburg had gepleegd. Men kon hem identificeren aan de hand van een gebitsafdruk in een homp kaas - je kon tijdens het werk natuurlijk weleens worden overvallen door een 'vreetkick'.
+
<gallery perrow="6">
Eind jaren 70, begin jaren 80 verdwenen de notoire junks steeds meer uit het Middelburgse straatbeeld. In die tijd werd in Vlissingen het Huiskamerproject voor Drugsgebruikers (HKPD) opgericht wat een ware migratie teweeg bracht - sindsdien zag ik Rinus nog maar sporadisch in Middelburg. Het HKPD maakte middels een overlijdensadvertentie in de PZC bekend dat Rinus Schuler op 1 april 1983 overleden was - het was helaas geen grap.
+
Bestand:Hans_van_Willensbaard_boekenkast.jpg| Hans van Willenswaard recent
==Afbeeldingen Rinus Schuler==
+
Bestand:Videostill_Willenswaard.jpg| Een still uit de video [https://www.youtube.com/watch?v=2IQhprV51_k Food as a Commons with Hans and Wallapa van Willenswaard]
<gallery perrow="5">
+
Bestand:Hans_van_Willenswaard_recenter.jpg| Een recente foto van Hans van Willenwaard
Bestand:Rinus_de_Streaker_april_1974.jpg| Rinus Schuler streakt op de Burgpromenade in Middelburg, april 1974
 
Bestand:Img606.jpg| Rinus ''de streaker'' Schuler op de braderie van 1975, foto Jan Simonse
 
 
 
 
</gallery><br />
 
</gallery><br />
* '''Strubbelingen'''<br>
+
===Aan de ether in De Beuk===
Uit het beleidsplan van de Beuk, uit 1971 (in te zien bij het Zeeuws Archief, fragment onderste afbeelding) blijkt dat er veel strubbelingen waren in de Beuk, rondom drank- en drugsgebruik. Dit was van grote invloed op het latere beleid. De latere teamleider Rinus Roepman bevestigt dit desgevraagd: "Ik volgde Kees Neeteson op die zich na twee slopende jaren De Beuk ging richten op ander jeugdwerk. Als teamleider kreeg je de leiding over een groep van 7 WSW'ers, waar je handen in principer voller aan had dan aan de klanten. De Beuk was een vrijplaats voor vrijzinnigen en non-conformisten; de vrijwilligers waren daar zeker geen uitzondering op."<br />
+
Theo Richel vertelt:
  
Dat er alleen op het zoldertje geblowed zou worden is een misverstand. In het hele pand werd veel geblowed...en gedronken. Er kwamen ook regelmatig bezoekers die bekend stonden als gebruiker van harddrugs. De sfeer was doorgaans echter gemoedelijk. ''Als'' er al een keer geknokt werd had dat meestal met drank te maken. Muziek speelde een hoofdrol. De voorloper van Stichting Nieuwe Muziek zat ook in het pand (voormalig eigendom van de kerk). Daarom traden er veel avantgarde-bands op in de Beuk, en had de Beuk ook een eigen huisband. Maar zo goed als muziek in het Koorkerkhof van de grond kwam, zo slecht ging dat met de workshops die er georganiseerd werden.
+
"In de Beuk mocht ik meehelpen met de lichtshow. Met een gemodificeerde diaprojector projecteerde ik beelden van kokende vloeistoffen over de optredende artiesten. Dat was erg psychedelisch en ook ontzettend smerig. Ik kocht setjes kleurenbalpennen bij V&D, blies de inhoud van de vullingen leeg op een diaglaasje, spoot er wat haarlak overheen, een ander glaasje er overheen en in de diaprojector. Daar werd de substantie verhit en vormde allerlei kleurrijke bellen. Met ecoline en zeepsop zag het er weer wat anders uit. Ook met Ether en Trichloorethyleen  kon je mooie dingen maken, en in die tijd kon je als 15-jarige nog gewoon bij de apotheek nog gewoon een liter van die spullen meekrijgen. Maar het duurde niet lang of het publiek begreep dat deze middelen ook bellen konden veroorzaken onder je hersenpan. Op een dag lagen mijn flessen tri en ether in de zaal en lag er een stel jongeren omheen te snurken.
  
* '''Drugs'''<br />
+
De Beuk had ook een condoomautomaat, althans dat was de bedoeling. Hij hing er, maar was leeg, want in de gemeenteraad had ik neem aan de SGP vragen gesteld en gedreigd de subsidie in te trekken als dat ding niet verdween. Ze wonnen en toen moest de automaat weer verwijderd worden. Toen dat gebeurde rolden de guldens over de vloer, allemaal van jongens die een condoom hadden willen kopen maar merkten dat het apparaat wel nam maar niet gaf en durfden daar blijkbaar verder niet over te klagen.
De Beuk had voor veel mensen een slechte naam vanwege het drugsgebruik. Het was zo'n zaak waarvan ouders soms zeiden: "je mag overal naartoe, maar niet naar De Beuk." Dan ging je dus juist wel. Maar het is waar dat er ook een groep gebruikers kwam, van Rinus 'de streaker' Schuler (die liep ooit in zijn blootje over de Middelburgse Markt) tot Abje van Schelven. Met een groot deel van die mensen is het niet goed afgelopen. Ze verloren de strijd met de zelfkant helaas. Een enkeling was ook echt crimineel. De Beuk was dan eigenlijk de enige plek waar men terecht kon
+
Hasj hoorde er ook bij. Ik ben destijds gaan roken om hasj te kunnen gebruiken. Ik vond er niet veel aan, maar het kan goed zijn dat de hoeveelheden die we opstookten te miniem waren, een half vingerhoedje in een groep van tien. Dan werd er wel hevig gegrinnikt en zuchtte iemand, ‘jee, bloemen, wauw’, maar erg diep zal die roes niet geweest zijn."
  
* '''Steun'''<br/>
+
===De Boomtown Rats in Middelburg===
De steun vanuit de politiek in die tijd is opmerkelijk te noemen. Mensen als Gerrit Schoenmakers zaten in het bestuur, maar ook de gedeputeerde Paul Boersma. Die laatste droeg het project zo'n warm hart toe dat hij de medewerkers regelmatig uitnodigde op de abdij, opdat daar in alle rust en luxe vergaderd kon worden. Kom daar anno 2011 nog maar eens om.
+
Gerard van der Hoeven schrijft:
  
* '''Chaos'''<br/>
+
"We zijn in Vlissingen trots dat we ooit Pink Floyd, The Simple Minds,The Cure,  Bill Haley & His Comets en Dave Berry binnen onze stadsgrenzen mochten aanschouwen, maar Middelburg heeft ook een rijk verleden aan bekende popmusici binnen hun stadspoorten. Bijvoorbeeld in De Beuk, het jongerencentrum aan de Herengracht, gevestigd in een voormalig schoolgebouw.
Roepman herinnert zich nog een mooie filmavond in de Beuk, die vooral bijzonder was omdat alles fout ging. Een volle zaal zat knetterstoned klaar voor de film Junglebook, totdat Harald Overwijk van 'de Beukband' besloot zijn gitaar aan te sluiten op de boxen van de oude 16 mm-projector. Die ging stuk uiteraard: er moest een vervangend onderdeel worden gezocht. Even later begaf ook de projectielamp het, waarna het nog eens een half uur langer zou duren. De avond mondde uit in een gezellige chaos.
 
  
'''Zeepje'''<br />
+
Op 7 september 1978 zag ik daar [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Boomtown_Rats The Boomtown Rats]. Sterker nog, na het optreden heb ik zelfs nog gesproken met Bob Geldof, de zanger van het Ierse punkgezelschap en veel later organisator van Live Aid. In die dagen was de latere Sir Bob Geldof nog gewoon een straatschoffie van net iets in de twintig en had hij met zijn bandje redelijk wat succes in vooral het Verenigd Koninkrijk dat in die tijd overspoeld werd met punk. De groep had vier bescheiden hits gehad in Engeland  en was in ons land niet of nauwelijks bekend. Saillant detail was dat ze een maand na het optreden in Middelburg hun eerste nummer één single in de UK zouden scoren met “Rat Trap” en weer een jaar later zou hun “II don’t Like Mondays” een wereldhit worden.
Over een van de gewezen teamleiders zingt nog altijd het mooie verhaal rond dat hij op de vloer van zijn badkamer een stuk zeep had vastgespijkerd. Als bezoekende dames hem dan vroegen waar de zeep lag, wees hij naar de grond, die sluwe vos.
 
  
* '''Waardoor Middelburg Mekka werd, het verhaal van Oud bestuurslid / voorzitter Gerrit Schoenmakers '''<br> 
+
Het optreden in De Beuk verliep chaotisch. Dat kwam omdat er deining ontstond toen het voorprogramma, de punkgroep Monroe uit Oost-Souburg niet mochten spelen en de aanhang van die band uit woede het optreden van The Boomtown Rats wilden verstoren. Echt punk! Op een bepaald moment sprong Geldof zelfs van het podium om met de Monroe-achterban op de vuist te gaan. Het liep met een sisser af en The Boomtown Rats speelden hun set uit. Na afloop werd alles weer bijgelegd en heeft uw weblogger ook nog wat woorden gewisseld met de frontman die later zich zou ontpoppen als weldoener voor hongerend Afrika. Ach ja, dat waren nog eens tijden, een herinnering aan een heus punkconcert in een lang verdwenen jongerencentrum in het naburige Middelburg…"
De vaart der volkeren kent verschillende snelheden. Althans dat werd beweerd door jongelui die in het begin van de zestiger jaren de jachtige randstad verlieten om zich in het kalme Middelburg onledig te houden met een soort min of meer kunstzinnige activiteiten. Zij bleken vooral afkomstig uit de zône Utrecht, Zeist met uitlopers richting Haarlem. Amsterdammers zaten er niet tussen. Daar werd door Damslapers geslapen op het Nationale Monument en later in het Vondelpark. Politiek liep dat uit op de Kabouterpartij die de Oranje Vrijstaat nastreefde geconstitueerd op anarchistische beginselen.<br /><br />
+
===Deserteurs in De Beuk===
Het waren roerige tijden aldaar, met de provocatie als strijdmiddel tegen het autoritaire gezag van allerlei slag regenten, en tegen hun handlangers’’de misselijk makende middenstand”. Geliefde provocaties waren de “happenings”rond het standbeeldje “Het Lieverdje”. Rellen met de politie waren het door het provotariaat beoogde resultaat. Gezelligheid kent geen tijd. Een groep mariniers besloot het “langharig werkschuw tuig” te verwijderen van het Nationaal Monument. In een hardhandige actie werd de Dam schoongeveegd, waarna ze ‘Piet Hein” zingend in gesloten colonne afmarcheerden naar de kazerne. Uiteraard was sprake van insubordinatie in zuivere vorm, maar burgelijk en gezagsgetrouw Nederland genoot in het geniep,en fêteerde de manschappen met veel dankbetuigingen op versnaperingen en slagroomtaart.<br />
+
Bert Gerestein vertelt:
Nederland werd toen gepolariseerd en dat nog wel met voorbedachten rade. Er moest gebroken worden met de heersende mentaliteit. Weg met de burgerlijkheid en de jacht op voortdurend materiëel gewin. Niet het alsmaar meer en groter is”beautifull”, maar juist het kleine en meditatieve. Ook nostalgie gaf ruimte aan de verlangens naar vroeger. In de damesmode werd de moeder van Ot en Sien trendsetter in het alternatieve circuit. Zelfs het spinnewiel beleefde een come-back en de bijpassende alternatieve heer des huizes stopte weer een kalkenpijpje met tabak als hij even moest uitblazen van zijn blokfluitstudie. Alles werd te baat genomen als het maar voldeed aan de afkeer van de moraal van de gezagstrouwe burger. Ongeknipt lang haar, wilde baard-en snorgroei golden zowel als bewijs van verlangen naar vroeger en betere tijden, alsook van bereidheid tot revolutionaire stellingname in het heden.
 
Het spijkerpak met het altijd aanwezige pakje shag in de borstzak werd het uitdagende alternatief voor de ordentelijke confectiekleding. Het kappersbedrijf raakte erdoor in malaise. Zo ook de dansschool, waar onderwezen werd in stijldansen. De moderne mens danste vrijelijk rond de partner ongeacht het resultaat, op muziek soorten met veel elektronische versterking. De leden van de band waren niet meer uniform gekleed, maar pluriform uitgedost. <br /><br />
 
Moderne ouders verontschuldigden zich tegenover hun tienerkinderen voor hun opvoeding. Zij verklaarden met schaamte overladen, dat zij zich nu lieten heropvoeden door hun kinderen. Om te laten zien dat ze het meenden, lieten vaders zich een spijkerbroek aansjorren. Zeker voor de vrije-tijd, iets gewaagder ook naar het werk, ongeacht de pasvorm. Progressieve dominee’s, die in gesprek wilden blijven met hun mondig geworden kerkvolk spraken openlijk over ook hun twijfel aan het bestaan van God. Geheel uitzichtloos werd de toestand als God zelf werd dood verklaard. Later ontstond ook daaraan weer twijfel.<br /><br />
 
De instroom van nieuwe Middelburgers aktiveerde de maatschappelijke debatten, die via de televisie bekendheid kregen. Het café-bedrijf mocht zich plotseling verheugen in een nieuwe interesse. Wat tot dan een duistere kroeg was met vooral kansen op alcoholische verderfelijkheden, werd ineens gezien als bruincafé met een brede maatschappelijke functie en vele mogelijkheden voor de uitwisseling van creatieve gedachten. Café Kanaalzicht ( de Reutel) verkreeg een zeker chique doordat een selectieve groep uit de betere Middelburgse kringen het kozen als plek voor hun reguliere ontmoetingen. Het Hof van Zeeland was een geheel nieuw bruincafé aan de Vlasmarkt, opgestart door Maarten F., en geheel gemeubileerd met een heftig doorleefde inboedel. Succes verzekerd.<br /><br />
 
Een geheel nieuw fenomeen was verschenen aan de overzijde van de straat, waar Hans en Gerda J., de eerste koffieshop in Middelburg openden. In dat stadium was een koffieshop echt een handel in kopjes koffie en nog lang geen verstrekkingspunt voor de zogenaamde “stuff”. Door ongelukkige kwesties ging deze succesvolle nering na enkele jaren reeds teloor. Gelukkiger lot was er voor St.John aan de Vischmarkt. Opgestart door Hans en Ria van de E. en in zijn oorspronkelijk concept florerend tot de dag van heden.
 
Studie in de astrologie werd weer een serieus te nemen activiteit en transcedentemeditatie moest de schellen van de ogen doen vallen en leiden tot dieper inzicht en hogere gedachten. Aandacht voor de dynamiek van het kosmisch gebeuren versterkte de aandacht voor de pedagogie van Rudolf Steiner. De oprichting van de Vrije School was een rechtstreeks gevolg. 
 
Zen-Boeddhisme, een tocht naar India, urenlang luisteren in hurkhouding of in een of andere beenverstrengeling naar raga’s voor avond- en ochtendschemering, en de tussenliggende tijd, zouden de vercommercialiseerde mens bevrijden van materiele begeerte en jachtigheid, en voeren naar hoger geluk.<br /><br />
 
Geestverruiming was een hoog doel waar bovenal het nieuwe genotmiddel hasjiesj toe bijdroeg. Het zogenaamde stickje met stuff begon in die dagen zijn zegetocht. Met L.S.D. werd geëxpirimenteerd, maar kende een “bad trip”. Dus oppassen. Psychêdelische ervaringen schiepen dieper inzicht, en kansen op gelukzaligheid en creatieve invallen. Illustratief is de schedelboring van de enigzins medisch onderlegde student Bart H. in Utrecht. Zijn theorie was dat zich in de schedelpan te veel spanning ophoopte, die je kon verminderen door een gaatje in je voorhoofd te boren. Hij deed dat bij zichzelf met een min of meer afgeplatte tandartsboor om geen onnodige schade aan te richten. Met minder spanning in de schedel kon de geest zich vrijelijk verruimen. Dat is logisch.
 
Zover kwam de “scène” in Middelburg niet. Maar geheel onberoerd ging al dit gedoe niet voorbij. Het magisch centrum Provadya in Amsterdam kreeg zijn equivalent in het Open Jongerencentrum ”Open de Beuk” op de hoek van het Koorkerkhof en Korte Giststraat. Een oud schoolgebouw dus geschikt, zoals gebruikelijk, voor de jeugd en de jeugdige ouderen op zoek naar de nieuwe vrijheid. Er was een theehuis in met vele soorten thee, en de stick circuleerde dat het een lieve lust was. Vanuit dit gebouw vertrok de enige “streaker”die Middelburg heeft gekend. Een streaker is een naakt persoon – altijd een man – die hardlopend zijn weg zoekt in de openbare ruimte. Liefst op drukke momenten, dus met optimale mogelijkheden voor schrik en provocatie. Het was winterdag, maar een kniesoor die daarop let, want je kunt je warm lopen. Zo vertrok de streaker via Koorkerkstraat, Lange Delft, Nieuwe Burg, Onder de Toren en zo terug naar “de Beuk”. Die was intussen verlaten en op slot, want iedereen wilde de streaker zien op zijn circuit door het stadscentrum.<br /><br />
 
Daar stond hij dus onthand voor een gesloten deur te kleumen en had de gealarmeerde politie hem wel in de kraag kunnen vatten. Gelukkig passeerde Titia W., die een kort bontjasje droeg. Dat stond zij meelevend af, zodat de streaker voor even uit de ergste problemen was. Het commentaar van de mensen op straat was wel gedenkwaardig. Want die zeiden vergoelijkend, daar hij niks aan zijn gedrag kon doen, omdat hij een gaatje in zijn hoofd had. <br /><br />
 
Projectleider in “De Beuk” was Burny B. die er lustig op los organiseerde tot in de muziektent van Jan Morks, en tot in het openluchttheater en park Toorenvliedt. Geld speelde een ambivalente rol wat veel slorigheid opleverde en spanning in de organisatie en ergernis bij notabelen ten stadhuize. Vaak bracht Harold O. de oplossing. Anders wel zijn maatje Appie v S. 
 
In het theaterzaaltje van “De Beuk” vonden allerlei optredens plaats waarvoor in Schouwburg of Concertzaal nog geen ruimte voor kon worden gevonden. Deze bolwerken van de gevestigde orde moesten nog eerst worden geslecht. De Stichting Jeugd en Muziek, geleid door Ad van ’t V., daarbij bestuurlijk en ideologisch gesteund door Nico vd B. en Willem B.- maar die kwamen dan ook van de kanten van Leerdam- vond daar zijn eerste podium voor de geïmproviseerde jazz en nieuwe gecomponeerde muziek.<br />
 
Een muziekcultuur, die zich vooral thuisvoelde bij de serieus te nemen maatschappelijke provocateurs van toen en ze zich daarmee solidariseerde. “De Beuk” was geen lang leven beschoren, maar het muziekpodium waaierde uit naar de zaaltjes van de  Kuiperspoort. ’s Zomers werden pleinen en straten benut voor optredens wat in die dagen tot stevige verkeersopstoppingen leidde in het centrum van de stad. Naast de moderne muziek kregen moderne dans en toneel een belangrijke plek in het repertoire. Evenals de experimentele film. Zo groeide het idee voor het eerste Festival Nieuwe Muziek in de Vleeshal. Dat vond plaats in 1976 rondom de componist en architect Xannis Xenakis.<br /><br />
 
Dit evenement zette Jeugd en Muziek de komende jaren als uniek cultuur centrum op de nationale en internationale kaart. Hier was een epicentrum ontstaan voor vernieuwing van de muziek en de concertcultuur. De strakke codes die daarbij hoorden werden terzijde gesteld. Zeker ook de autoritaire dirigent. Minutenlang durend applaus was strijdig met het gelijkheidsbeginsel tussen publiek en kunstenaar. Naast het Ot en Sien gedoe van de vrouw, was de zeer nauwsluitende mode van de man vooral wit gekleurd. Toch was het publiek sterk gemêleerd en zeer tolerant en studieus. De achterklap dacht daar anders over en sprak over onbegrijpelijke en elitaire gebeurtenissen. Maar de nationale pers was enthousiast en bombardeerde Middelburg tot het Mekka van de moderne muziek. <br /><br />
 
Gerrit (S).
 
Oud bestuurslid / voorzitter
 
Stichting Jongerencentrum “Open de Beuk”.
 
  
*'''Het verhaal van Bert Gerestein'''<br>
+
"Ik werkte zelf een tijdlang achter de bar in De Beuk aan het Koorkerkhof. Burny Bos was toen projectleider, later nog Hans van Willenswaard. Niek van Raaij (vandaag de dag Grandpa Nick) was Burny's rechterhand, vooral op het gebied van programmering, muziek en zo. Achter de bar werkte ik vaak samen met Yntze Zijlstra, Jaap Gesink, Jaap Gelok (nu burgemeester van Borsele) en Rinus Schuller, de befaamde streaker. Fred Ambachtsheer ('Fred Vlaflip') runde een tijdlang een soort milkbar op een zoldertje in De Beuk. Vanuit De Beuk werden in die jaren, 1970 tot medio 1972, deserteurs uit het Amerikaanse leger naar landen gesmokkeld die geen uitleveringsverdrag met de Verenigde Staten hadden. De oorlog in Vietnam woedde immers in alle hevigheid, en wij waren daar fel tegen. Er verbleven dus regelmatig Amerikanen in De Beuk. Die jongens waren vaak zeer opgefokt, en soms zelfs regelrecht gevaarlijk. Dat heeft een groep Molukkers eens ondervonden. Die kwamen naar De Beuk om verhaal te halen naar aanleiding van een onbenullig incident de dag daarvoor. Het was niet druk die avond. Aan de bar zat alleen de goedmoedig ogende Rick Arntz, die een paar dagen daarvoor was 'gevlucht' van de Amerikaanse luchtmachtbasis in Zaragoza. Hij zou met een paar dagen doorreizen naar Finland. Rick had een zware gevechtstraining achter de rug en was nog in puike conditie. Dat hebben die Molukkers geweten."
 +
===Rinus Schuler===
 +
In de beginjaren van De Beuk werkte Rinus Schuler achter de bar, zoals hierboven al beschreven wordt, en stond hij bekend als Rinus de Streaker omdat hij dat als eerste in Middelburg deed - maar er is meer. Rinus had een enigszins uitheemse uitstraling; hij leek op Raspoetin (wat vertaalt als 'de losbandige') en ook een beetje op Ben Turpin (zeker zijn ogen) van Comedy Capers, de stomme filmserie. Het verhaal ging dat Rinus' vader commissaris van politie van Vlissingen was, doch dat kan ook bezijden de waarheid zijn, want Rinus was een erkend grappenmaker.
 +
Het streakverhaal is gevoegelijk bekend met de aantekening dat ik hem die donderdagmiddag voorbij zien rennen heb bij [[ Seventy Seven ]] waar ik toevallig moest zijn. Rinus had toen al geproefd van de verboden bron en haalde zijn neus niet op voor een lijntje. Dat ging van kwaad tot erger en soms gepaard met een inbraakje zo links of rechts om in de benodigde fondsen voor deze levensstijl te kunnen voorzien. Rinus is nog eens aangehouden voor een dergelijk strafbaar feit dat hij in de Middelburgse schouwburg had gepleegd. Men kon hem identificeren aan de hand van een gebitsafdruk in een homp kaas - je kon tijdens het werk natuurlijk weleens worden overvallen door een 'vreetkick'.
 +
Eind jaren 70, begin jaren 80 verdwenen de notoire junks steeds meer uit het Middelburgse straatbeeld. In die tijd werd in Vlissingen het Huiskamerproject voor Drugsgebruikers (HKPD) opgericht wat een ware migratie teweeg bracht - sindsdien zag ik Rinus nog maar sporadisch in Middelburg. Het HKPD maakte middels een overlijdensadvertentie in de PZC bekend dat Rinus Schuler op 1 april 1983 overleden was - het was helaas geen grap.
  
"Ik frequenteerde De Beuk intensief vanaf augustus 1970, toen ik vanuit Zeist in Middelburg kwam wonen, tot medio 1972 toen ik definitief afknapte op het geweld en het toenemende gebruik van harddrugs in die tent. Ik werkte er achter de bar, samen met de veelvuldig aangehaalde streaker Rinus Schuller, maar ook met Yntze Zijlstra en Jaap Gelok, nu burgemeester van Borsele.
+
==Afbeeldingen Rinus Schuler==
Yntze en Jaap waren vertegenwoordigers van een grote groep Pabo-leerlingen die tot de vaste klanten van De Beuk behoorden. Andere bekende personen uit die groep waren Annie Deurloo, Jaap Geesink en Jan-Kees Dommisse.<br /><br />
+
<gallery perrow="5">
+
Bestand:Rinus_de_Streaker_april_1974.jpg| Rinus Schuler streakt op de Burgpromenade in Middelburg, april 1974
De ruimte boven in De Beuk was inderdaad lange tijd een blowruimte, maar er was ook een soort theetuin/lunchroom gevestigd. Fred Ambachtsheer (Fred Vlaflip) runde die hoek lange tijd.<br /><br />
+
Bestand:Onbekende_Hof_1975.jpg| Rinus Schuler in [[Het Hof van Zeeland]] , 1975
+
Bestand:Img606.jpg| Rinus ''de streaker'' Schuler op de braderie van 1975, foto Jan Simonse
De Beuk had een 'huisband', die onder verschillende namen heeft gefungeerd. Nou ja, gefungeerd is een geflatteerde typering. De meest bekende naam is De Pletters. Naast de al genoemde Harold Overwijk, een schat van een ventje maar een drummer van niks, speelden er onder anderen Willem Jacobs, Ad Hoekman en Rini 'Sax' Heijmans in.
+
</gallery><br />
Maar de echte Beukband was natuurlijk die van assistent-projectleider Niek van Raaij. Beautifull Idaho, heette die band. Maar ze heeft heel veel verschillende namen gehad. Musici die erin speelden, hadden over het algemeen wat meer in hun mars: Dies Leduc, Rob Maaskant, Henk Don.<br /><br />
 
 
Na Burney Bos was Hans van Willenswaard een langere periode projectleider bij De Beuk. Hij was degene die ervoor zorgde dat zeven of acht vaste medewerkers een SW-dienstverband kregen. Bij de onderhandelingen daarover met de Sociale Dienst, het Arbeidsbureau en nog een stuk of wat andere instanties (o.a. Bureau voor Alcohol en Drugs, Sociaal-Psychologische Dienst of wat voor namen ze ook hadden) zat ik ook een aantal keren aan tafel, als vervanger van Hans van Willenswaard.
 
Bij De Piek in Vlissingen speelde hetzelfde. Begin 1973 werden in totaal vijftien Beuk- en Piekmedewerkers in SW-dienst aangenomen. ADZ in Vlissingen was het moederbedrijf. Joop Abma was de personeelsman van ADZ die de Beuk- en Piek-SW'ers begeleidde. Joop was een heroïneverslaafde.
 
De Beuk werd in 1975 of 1976 opgeheven. De meeste medewerkers werden toen tewerkgesteld bij ADZ. Onder hen Bram Geene en Ad Hoekman. In 1980 werd De Piek opgeheven als SW-project. Ook daarvandaan werden de meeste medewerkers bij ADZ ondergebracht, een enkeling bij Werkplaatsen Walcheren.<br /><br />
 
 
Er kwamen inderdaad grote groepen 'immigranten' in De Beuk. De groep was groter en diverser dan Gerrit Schoenmakers aangeeft.
 
Uit Utrecht waren er onder anderen Willem Jacobs, Willem Nell, Eric Kettmann, Jaap en Dick Roskam. Uit Den Haag o.a. Ferry Zeelenberg, Ben van Vliet, Ruurd Hoftijzer. Uit Rotterdam o.a. Fred Ambachtsheer, Roel Kuipers. Uit Amsterdam o.a. Ronny Vasseur
 
Uit Zeist kwam de grootste groep. Die bestond rond 1972 uit 35 mannen en vrouwen. Een paar namen: George ter Horst, Hans de Gier, Frits Salomons, Peter Blom, Ton Vonk, Lies van Mierlo, Fred van Dregt, Ria van Beek, Ria Brink, Schalk van Dam, Michel Tribouillard, Rudy Schimmel, Martin Simmers, Riet Steijnen, Thorre Wegener, Liesbeth Steijnen, Heleen Polderman, Marja Mulder, Babs Mulder, Karin Wegener, Willem Timmermans, Henk Klabbers, Edo Douma, Simon de Jager.<br> <br>
 
Een aantal Zeistenaren en Utrechters vertrok later naar Vlissingen. Ook met Groningen was een intensieve uitwisseling.
 
Jan Kuipers geeft in zijn boek Brommers, gitaren en spandoeken een aardig overzicht van dat Zeister fenomeen. In Zeist was van 1966 tot 1970 een Provadya, eerst met de naam Oidiepoes, later Lambiek. In de zomer van 1970 werd deze koffiebar annex vestzaktheater gesloten na een vechtpartij met kampbewoners. Maar eerder al, in 1968, waren de eerste Zeister 'kwartiermakers' naar Middelburg vertrokken. Dat waren George ter Horst (geb. 1944) en Hans de Gier (geb. 1942). Pas in 1969 werd Provadya Open de Beuk in Middelburg geopend. De alternatievelingen, toen nog gewoon langharig werkschuw tuig genoemd, vonden tot op dat moment onderdak in de [[Zanzibar_(2)]] in het Kerspel (eigenaar Paul Scholten, uit Utrecht).<br><br>
 
 
 
Er waren in de 'toptijd' dertien Provadya's in Nederland. De bekendste waren Doornroosje in Nijmegen, Utopia in Hilversum en De Trapkes in Breda. In Enkhuizen was er een waarvan de naam me ontschoten is. En behoorde Fantasio in Amsterdam er ook niet bij? Nou ja, 't zal wel ergens op te zoeken zijn.
 
De kracht van die Provadya's was dat ze gezamenlijk artiesten contracteerden. Ik herinner me uit Zeist legendarische concerten van Cuby & The Blizzards en de Instant Composers Pool (Willem Breuker, Mischa Mengelberg, Han Bennink). Ook De Beuk deed er in het begin aan mee. Er staan mij helaas geen concerten meer bij. Ik zal er wel te stoned voor zijn geweest."
 
* '''Harold Overwijk'''
 
Toen ik een jaar of 15 was zei mijn moeder dat ik overal naar toe mocht behalve naar De Beuk - dus meteen ongehoorzaam. Het was een prettige anarchie: het wilde café, de grote zaal en het theehuis waar Fred Ambachtsheer thee zette, boterhammen met pindakaas smeerde en vlaflips maakte om het thc-gehalte, waar mogelijk, wat te neutraliseren - er waren daar toen zelfs al sjanghai- of knoflooknootjes. Enfin, de revolutie was uitgeroepen en in De Beuk werd die enthousiast gepraktiseerd.
 
Er was ook een huisband die wisselende namen droeg als 'Rebel', 'Soft Ice' en 'De Pletters' (zie ook het hierboven gememoreerde 'Brommers, gitaren en spandoeken' van Jan Kuipers). Jan Kuipers (bas) hoorde met Harold Overwijk (drums) tot de harde kern van de band, zij waren de vlag die iedere lading dekte. Harold (bijgenaamd Gerritje) was een bekend figuur in Middelburg en als je hem al niet kende uit De Beuk, dan wel van zijn ietwat schokkerige motoriek wanneer hij door de stad stuikte.
 
Zoals Jan ook in zijn boek schrijft circuleerden er altijd prachtige anekdotes over Harold - wellicht zal hij er zelf wel op zijn  karakteristieke manier om gegrinnikt hebben. Uit eigen ervaring ken ik een ritueel van Harold dat zich na vrijwel elke repetitie van de band voltrok. Wanneer de repetitie was afgelopen werd er daarna altijd nog wat gedronken in het café en Harold sprak dan bijna steevast dezelfde woorden: "Het was weer klote", waarop hij, vrijwel direct aansluitend, de aanwezigen toegrinnikte. Harold overleed in 1985 op 36-jarige leeftijd aan te veel input. Hij was toen al bijna uit het stadsbeeld verdwenen en vereenzaamde in een non-descripte buitenwijk - dat was pas echt klote.
 
 
==Adres en contactgevens==
 
==Adres en contactgevens==
Koorkerkhof Middelburg, later Herengracht.
+
Koorkerkhof Middelburg (1969-1976)<br>
 +
Herengracht 52 Middelburg (1976-1979)<br>
 
==Externe links==
 
==Externe links==
 +
* [http://zeeuwsebabbelaar.weblog.nl/bericht/13560 Zeeuwse Babbelaar: Het bleef nog lang onrustig op die septemberavond in Middelburg in 1978]
 +
* [http://slikopdeweg.blogspot.nl/2012/02/kweekschool.html Over de Kweekschool aan de Herengracht op het blog 'Slik op de weg', 2012]
 +
* [https://middelburgdronk.nl/wiki/images/1/16/Kuipers_De_Beuk_in_Wete_april_2017.pdf Artikel: Paint it black. Open de Beuk 1969-1979. Hoe de revolutie in rook opging, door  Jan JB Kuipers.]
 +
 
==Bronnen==
 
==Bronnen==
[http://beeldbank.zeeuwsebibliotheek.nl/ Beeldbank Zeeland], (onder meer record 124468)<br>
+
* [http://beeldbank.zeeuwsebibliotheek.nl Beeldbank Zeeland]
Documenten uit de collectie van het [http://www.zeeuwsarchief.nl/ Zeeuws Archief]<br>
+
* Documenten uit de collectie van het [http://www.zeeuwsarchief.nl/ Zeeuws Archief]
Krantenknipsels: [http://zoeken.krantenbankzeeland.nl Krantenbank Zeeland]<br>
+
* Krantenknipsels: [http://zoeken.krantenbankzeeland.nl Krantenbank Zeeland]<br>
Mooi verhaal van oud-voorzitter Gerrit Schoenmakers: collectie Schoenmakers, gedeeltelijk eerder gepubliceerd in Zeeuws Tijdschrift, oktober 2008<br>
+
* Collectie Jan Simonse
[[Category: Cafe]]
+
* Mooi verhaal van oud-voorzitter Gerrit Schoenmakers: collectie Schoenmakers, gedeeltelijk eerder gepubliceerd in Zeeuws Tijdschrift, oktober 2008<br>
[[Category:Voormalig]]
 
[[Category:Koorkerkhof]]
 
[[Category:Herengracht]]
 
{{DEFAULTSORT:Beuk, De}}
 
[[Category:1960-1970]]
 
[[Category:1970-1980]]
 
[[Category:Burney Bos]]
 
[[Category:Kees Neeteson]]
 
[[Category:Rinus Roepman]]
 
[[Category:H. van Willemswaard]]
 

Huidige versie van 14 mei 2024 om 09:28

Een berucht jongerencentrum dat in 1969 werd geopend aan het Koorkerkhof in Middelburg, op de plaats waar nu kantoren van de Provincie Zeeland zijn gevestigd. In 1976 verhuisde het, na een brand, naar het gebouw van de voormalige Christelijke Kweekschool aan de Herengracht 52 in Middelburg. De Beuk werd in 1968 opgericht onder de naam Provadya, dat was een landelijke keten van jongerencentra. Je had er een in Breda, Leeuwarden, Amsterdam, Nijmegen en in nog meer steden. In 1969 werd het omgedoopt tot De Beuk, (eigenlijk was het "Open de Beuk", wat weer sloeg op het boezemgedeelte van de boerinnendracht en niets met bomen te maken had). Mogelijk kwam de Provadya voort uit de "jongereninstuif" zoals dat toen genoemd werd, van de kerk, dat heette in 1967 't Stuivertje en was gevestigd in de Korte Giststraat, waar eerder de bierhal van Van Aartsen zat. Op de plaats van de De Beuk stond vroeger herberg De Konijnenburg.

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op: De_Beuk/fotos.


Geschiedenis

Enkele citaten van pagina 65 van het boek Brommers, Gitaren en Spandoeken(een aanrader!), van Jan Kuipers: "De eerste projectleider van Open de Beuk was Burny Bos, en man die het na een paar jaar voor gezien hield en televisieprogramma's voor kinderen ging maken. De Beuk beschikte over een zaal voor optredens, filmvoorstellingen en manifestaties, een bovenverdieping waar na verloop van tijd een theehuis annex macrobiotisch restaurant was gevestigd en daarboven nog een verdieping waar werd gezeefdrukt, gestencild, enz. De bar beneden was het centrale verzamelpunt, vooral in de begintijd. Boven de bar was een zoldertje aangebracht, met lage banken langs de muur, kussens en vage verlichting. Waar was dit zoldertje voor? Wat de theorieën in de richting van de gemeente en andere subsidiënten ook waren, in de praktijk diende het voor 1 doel: blowen en stoned zitten wezen. Een vrijetijdsbesteding die veel aanhang vond; soms was het zoldertje barstensvol en zat er bijna niemand aan de bar. Hoewel Burny Bos eigenhandig aan de constructie had meegetimmerd, rezen bij hem al vrij spoedig bezwaren tegen deze al snel uitsluitend recreatieve beleving van de subcultuur in De Beuk. In een uit 1970 daterend beleidsstuk spuwde hij zijn gal en schimpte op de 'rokende proleten' die zijn centrum voor een groot deel bevolkten."

In januari 1972 werd H. van Willenswaard, uit Domburg, projectleider, hij werd later vervangen door respectievelijk Kees Neeteson en Rinus Roepman. Nadat er in 1976 een brand was geweest in het pand (vermoedelijk aangestoken) besloot de Gemeente dat de Beuk moest verhuizen. Roepman onderhandelde en kreeg het uiteindelijk voor elkaar dat de Beuk naar de Herengracht 74 mocht vertrekken, de in 1908 gebouwde (voormalige) Christelijke school voor MULO; omstreeks 1932/1933 ingericht voor Gereformeerd lager onderwijs. Ed van Beijnum (voormalig barman van Tognog ) werd er barman. Na Rinus Roepman kwam er een gedeeld projectleiderschap, dat werd vervuld door Willem de Kramer, die uit de Vlissingse scene van De Piek kwam en Raymond Jacobs, die uit het jongerenwerk in Breda kwam en al in de Beuk werkte en samen met Rinus het project leidde. Het idee achter dit grote pand was dat veel ruimte voor muziek was en er mogelijk gefuseerd kon worden met Midgard, dat toen nog op het Damplein zat. Dat ging echter niet door en op de Herengracht ging het langzaam bergafwaarts met de Beuk. Er lag te veel nadruk op muziek, de formule was te onduidelijk. De locatie was uiteindelijk toch niet zo'n succes als men gehoopt had en in 1979, tenslotte, ging De Beuk failliet. Het einde van De Beuk is tijdens het “bewind” van Willem en Raymond gekomen. Dit wegens belastingschulden die waren opgebouwd in voorgaande jaren, doordat er nooit voor groepen e.d. sociale premies waren betaald. Dit was meer onwetendheid dan wanbeheer door projectleiders. Het harde werken van goed bedoelende projectleiders wanbeheer noemen doet hen tekort. Een jaar later betrok Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen het pand, samen met Youth for Christ die er de koffiebar Shelter begon.

Naamgeving

"Open de Beuk" was op een gegeven moment een gevleugelde kreet onder Zeeuwse jongeren. Het was een knipoog naar mannen die een vrouw hadden veroverd, want geklederdrachte dames droegen een beuk oftewel een lijfje onder de omslagdoek.

Eigenaars

  • Gemeente Middelburg (panden)

Bijzonderheden

Mooie verhalen

Meer mooie verhalen zijn te vinden op De_Beuk/Mooieverhalen.

Open de Beuk: tien zwaarden en een nieuwe wereld - Het verhaal van oud-projectleider Hans van Willenswaard

In mei 2024 mailde oud-projectleider zijn verhaal, Open de Beuk: tien zwaarden en een nieuwe wereld. Het is een prachtige longread over Hans' tijd in Middelburg in het algemeen en bij de Beuk in het bijzonder. In het artikel legt Hans ook mooie dwarsverbanden tussen de idealistische aspecten van het jongerencentrum van toen en, bijvoorbeeld, het onderwijs en de milieubeweging in het Zeeland van nu. Van Willenswaard haalt de Beuk ook aan in een artikelenreeks voor Het Boeddhistisch Dagblad, getiteld 'Het Mysterie van de Zwarte Tulp'.


Aan de ether in De Beuk

Theo Richel vertelt:

"In de Beuk mocht ik meehelpen met de lichtshow. Met een gemodificeerde diaprojector projecteerde ik beelden van kokende vloeistoffen over de optredende artiesten. Dat was erg psychedelisch en ook ontzettend smerig. Ik kocht setjes kleurenbalpennen bij V&D, blies de inhoud van de vullingen leeg op een diaglaasje, spoot er wat haarlak overheen, een ander glaasje er overheen en in de diaprojector. Daar werd de substantie verhit en vormde allerlei kleurrijke bellen. Met ecoline en zeepsop zag het er weer wat anders uit. Ook met Ether en Trichloorethyleen kon je mooie dingen maken, en in die tijd kon je als 15-jarige nog gewoon bij de apotheek nog gewoon een liter van die spullen meekrijgen. Maar het duurde niet lang of het publiek begreep dat deze middelen ook bellen konden veroorzaken onder je hersenpan. Op een dag lagen mijn flessen tri en ether in de zaal en lag er een stel jongeren omheen te snurken.

De Beuk had ook een condoomautomaat, althans dat was de bedoeling. Hij hing er, maar was leeg, want in de gemeenteraad had ik neem aan de SGP vragen gesteld en gedreigd de subsidie in te trekken als dat ding niet verdween. Ze wonnen en toen moest de automaat weer verwijderd worden. Toen dat gebeurde rolden de guldens over de vloer, allemaal van jongens die een condoom hadden willen kopen maar merkten dat het apparaat wel nam maar niet gaf en durfden daar blijkbaar verder niet over te klagen. Hasj hoorde er ook bij. Ik ben destijds gaan roken om hasj te kunnen gebruiken. Ik vond er niet veel aan, maar het kan goed zijn dat de hoeveelheden die we opstookten te miniem waren, een half vingerhoedje in een groep van tien. Dan werd er wel hevig gegrinnikt en zuchtte iemand, ‘jee, bloemen, wauw’, maar erg diep zal die roes niet geweest zijn."

De Boomtown Rats in Middelburg

Gerard van der Hoeven schrijft:

"We zijn in Vlissingen trots dat we ooit Pink Floyd, The Simple Minds,The Cure, Bill Haley & His Comets en Dave Berry binnen onze stadsgrenzen mochten aanschouwen, maar Middelburg heeft ook een rijk verleden aan bekende popmusici binnen hun stadspoorten. Bijvoorbeeld in De Beuk, het jongerencentrum aan de Herengracht, gevestigd in een voormalig schoolgebouw.

Op 7 september 1978 zag ik daar The Boomtown Rats. Sterker nog, na het optreden heb ik zelfs nog gesproken met Bob Geldof, de zanger van het Ierse punkgezelschap en veel later organisator van Live Aid. In die dagen was de latere Sir Bob Geldof nog gewoon een straatschoffie van net iets in de twintig en had hij met zijn bandje redelijk wat succes in vooral het Verenigd Koninkrijk dat in die tijd overspoeld werd met punk. De groep had vier bescheiden hits gehad in Engeland en was in ons land niet of nauwelijks bekend. Saillant detail was dat ze een maand na het optreden in Middelburg hun eerste nummer één single in de UK zouden scoren met “Rat Trap” en weer een jaar later zou hun “II don’t Like Mondays” een wereldhit worden.

Het optreden in De Beuk verliep chaotisch. Dat kwam omdat er deining ontstond toen het voorprogramma, de punkgroep Monroe uit Oost-Souburg niet mochten spelen en de aanhang van die band uit woede het optreden van The Boomtown Rats wilden verstoren. Echt punk! Op een bepaald moment sprong Geldof zelfs van het podium om met de Monroe-achterban op de vuist te gaan. Het liep met een sisser af en The Boomtown Rats speelden hun set uit. Na afloop werd alles weer bijgelegd en heeft uw weblogger ook nog wat woorden gewisseld met de frontman die later zich zou ontpoppen als weldoener voor hongerend Afrika. Ach ja, dat waren nog eens tijden, een herinnering aan een heus punkconcert in een lang verdwenen jongerencentrum in het naburige Middelburg…"

Deserteurs in De Beuk

Bert Gerestein vertelt:

"Ik werkte zelf een tijdlang achter de bar in De Beuk aan het Koorkerkhof. Burny Bos was toen projectleider, later nog Hans van Willenswaard. Niek van Raaij (vandaag de dag Grandpa Nick) was Burny's rechterhand, vooral op het gebied van programmering, muziek en zo. Achter de bar werkte ik vaak samen met Yntze Zijlstra, Jaap Gesink, Jaap Gelok (nu burgemeester van Borsele) en Rinus Schuller, de befaamde streaker. Fred Ambachtsheer ('Fred Vlaflip') runde een tijdlang een soort milkbar op een zoldertje in De Beuk. Vanuit De Beuk werden in die jaren, 1970 tot medio 1972, deserteurs uit het Amerikaanse leger naar landen gesmokkeld die geen uitleveringsverdrag met de Verenigde Staten hadden. De oorlog in Vietnam woedde immers in alle hevigheid, en wij waren daar fel tegen. Er verbleven dus regelmatig Amerikanen in De Beuk. Die jongens waren vaak zeer opgefokt, en soms zelfs regelrecht gevaarlijk. Dat heeft een groep Molukkers eens ondervonden. Die kwamen naar De Beuk om verhaal te halen naar aanleiding van een onbenullig incident de dag daarvoor. Het was niet druk die avond. Aan de bar zat alleen de goedmoedig ogende Rick Arntz, die een paar dagen daarvoor was 'gevlucht' van de Amerikaanse luchtmachtbasis in Zaragoza. Hij zou met een paar dagen doorreizen naar Finland. Rick had een zware gevechtstraining achter de rug en was nog in puike conditie. Dat hebben die Molukkers geweten."

Rinus Schuler

In de beginjaren van De Beuk werkte Rinus Schuler achter de bar, zoals hierboven al beschreven wordt, en stond hij bekend als Rinus de Streaker omdat hij dat als eerste in Middelburg deed - maar er is meer. Rinus had een enigszins uitheemse uitstraling; hij leek op Raspoetin (wat vertaalt als 'de losbandige') en ook een beetje op Ben Turpin (zeker zijn ogen) van Comedy Capers, de stomme filmserie. Het verhaal ging dat Rinus' vader commissaris van politie van Vlissingen was, doch dat kan ook bezijden de waarheid zijn, want Rinus was een erkend grappenmaker. Het streakverhaal is gevoegelijk bekend met de aantekening dat ik hem die donderdagmiddag voorbij zien rennen heb bij Seventy Seven waar ik toevallig moest zijn. Rinus had toen al geproefd van de verboden bron en haalde zijn neus niet op voor een lijntje. Dat ging van kwaad tot erger en soms gepaard met een inbraakje zo links of rechts om in de benodigde fondsen voor deze levensstijl te kunnen voorzien. Rinus is nog eens aangehouden voor een dergelijk strafbaar feit dat hij in de Middelburgse schouwburg had gepleegd. Men kon hem identificeren aan de hand van een gebitsafdruk in een homp kaas - je kon tijdens het werk natuurlijk weleens worden overvallen door een 'vreetkick'. Eind jaren 70, begin jaren 80 verdwenen de notoire junks steeds meer uit het Middelburgse straatbeeld. In die tijd werd in Vlissingen het Huiskamerproject voor Drugsgebruikers (HKPD) opgericht wat een ware migratie teweeg bracht - sindsdien zag ik Rinus nog maar sporadisch in Middelburg. Het HKPD maakte middels een overlijdensadvertentie in de PZC bekend dat Rinus Schuler op 1 april 1983 overleden was - het was helaas geen grap.

Afbeeldingen Rinus Schuler


Adres en contactgevens

Koorkerkhof Middelburg (1969-1976)
Herengracht 52 Middelburg (1976-1979)

Externe links

Bronnen

  • Beeldbank Zeeland
  • Documenten uit de collectie van het Zeeuws Archief
  • Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland
  • Collectie Jan Simonse
  • Mooi verhaal van oud-voorzitter Gerrit Schoenmakers: collectie Schoenmakers, gedeeltelijk eerder gepubliceerd in Zeeuws Tijdschrift, oktober 2008