Een pension aan de Gortstraat 51 te Middelburg.
Inhoud
Geschiedenis
| 1969
|
F. Spel en Fransisca Spel-Eikemans Omstreeks 1969 beginnen Frans en Fransisca Spel-Eikemans pension Fransisca aan de Gortstraat 51 in Middelburg - zij zitten op dat moment ook in de Vriendschap op de Markt. Wanneer Frans in juli 1980 overlijdt zet Fransisca de zaak voort, wellicht tot ca. 1985 waarna de horecafunctie van het pand vervalt. |
Foto's
Gortstraat 51 in Middelburg in 1962
Gortstraat 51 is het derde pand van rechts, 1969
Een gelukkig 1971 gewenst door de familie Spel. Op dezelfde pagina een advertentie van 'Dineruitzending Glimmerveen', gevestigd aan Gortstraat 53.
Nog enige kamers vrij bij Huize Fransisca; melden Gortstraat 51 of de Vriendschap PZC september 1969
Burgemeester Middelburg (VS) te gast in pension Fransisca PZC juni 1977
Ad Hollaers over Frans Spel in zijn tijd bij Jachtclub Veere, in het boek 'Van zwartwit naar kleur : 50 jaar Jachtclub Veere', pagina 1.
Ad Hollaers over Frans Spel in zijn tijd bij Jachtclub Veere, in het boek 'Van zwartwit naar kleur : 50 jaar Jachtclub Veere', pagina 2
Ad Hollaers over Frans Spel in zijn tijd bij Jachtclub Veere, in het boek 'Van zwartwit naar kleur : 50 jaar Jachtclub Veere', pagina 3
Naamgeving
Vernoemd naar de eigenaar.
Bijzonderheden
- Frans Spel was ook een periode pachter in Sociteit Jachtclub Veere in Veere.
Mooie verhalen
Is er misschien ook een dokter in de zaal?
Ik kwam voor het eerst in contact met Fransisca Spel toen we eind jaren '60 als handballers van E.M.M. bij uitwedstrijden altijd vertrokken van de Vriendschap. Seventy Seven heette in die tijd nog De Koophandel waar Jeremias van den Berge achter de toog stond, maar die was niet zo vroeg open als Fransisca. Tante Frans, zoals de door intimi werd genoemd, hamerde er bij ons op na de wedstrijd toch nog wat te komen drinken om het af te leren. Wanneer, en wanneer eigenlijk niet, we dat deden speelde ze vaak een uitgenast spel: ze schoof onder tafel stiekem een joetje (meestal aan Fred van der Weel die het klappen van de zweep kende) die dan het eerste rondje gaf - de anderen volgden dan, om niet voor rooie panner uitgemaakt te worden, vanzelf. In 1972 stopten echtgenoot Frans en tante Frans met de Vriendschap en fungeerde pension Fransisca als een soort vrolijke oudedagsvoorziening. Want het was, zeker na het overlijden van Frans, altijd een vrolijke boel in het pension dat voornamelijk bevolkt werd door wat men toen nog jongedames noemde. Dat vrouwvolk, bestaande uit een mix van studentes en verpleegsters, trakteerde die lustige Witwe zo af en toe op een uitje wat vervolgens ontaarde in een hilarische Tante Frans Show die nog dagenlang nagalmde. Mijn laatst ontmoeting met Tante Frans was eigenlijk ook enigszins hilarisch. Het moet ergens midden jaren '90 geweest zijn toen ik haar zag bij de Open Tafel, de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van de gemeente Middelburg - waar ik toen als voorlichter werkte - in de Burgerzaal van het stadhuis. Robby van den IJssel van De Abdij (1) verzorgde zoals altijd met gulle hand de catering, iedereen at en dronk uit de hoorn des overvloeds en er leek geen vuiltje aan de lucht. Tot het moment dat er glasgerinkel klonk en iemand zei dat er een oudere dame was gevallen. De gevallen vrouw bleek Tante Frans te zijn en die gebeurtenis verschafte me het gedroomde genoegen om door de microfoon de onsterfelijke woorden "Is er misschien ook een dokter in de zaal?" uit te spreken. Er was een dokter en het bleek dat ze slechts haar pols had gebroken; al met al een geluk bij een ongeluk.
Over Ome Frans en tante Franske
Van alle oud-eigenaars van De Vriendschap weten we van Frans en Fransisca Spel, die tussen 1964 en 1972 in de zaak zaten, misschien wel het minste. Des te mooier om dit ingezonden verhaal van Kees Wesdorp te lezen.
Over Ome Frans en tante Franske. - koetsiersglaasje - Solex - Pension Franciska- Zanzibar
Ome Frans was telg uit een Rotterdamse schippersfamilie. Omdat het familieschip in de oorlogsjaren tijdens een bombardement op de Bovenrijn definitief verloren was gegaan, is Frans toen aan de Rotterdamse Maashaven een café begonnen, alwaar hij sterk onder de indruk kwam van de charmes van Franske - een dame van lichte zeden - oorspronkelijk afkomstig van een gehucht uit de buurt van Eindhoven die aldaar op Katendrecht haar metier uitoefende.
Frans wist zijn nieuwe geliefde over te halen uit 'het leven' te stappen, en verruilde zijn havencafé voor de anonimiteit van Café de Vriendschap te Middelburg. Ook een riant onderkomen in de Gortstraat ( het latere Pension Francisca) completeerde de frisse start, en hoop op de toekomst. Doordat die toekomst met Francisca voor Ome Frans steeds minder op rolletjes liep zocht hij steeds meer troost bij zijn koetsiersglaasje dat een prominente plaats had naast de jeneverfles. Quote Ome Frans: "Eens een hoer. Altijd een hoer!" Op het moment dat hij het met Franske helemaal had gehad, heeft ie het roer radicaal omgegooid. En, om na De Vriendschap verkocht te hebben, zijn laatste dagen als geheelonthouder te slijten achter de bar van de Jachtclub in Veere.
Franske heeft nog jarenlang haar pension uitgebaat in de Gortstraat. Ook was zij de huisbazin van de Zanzibar ('Moeilijk te vinden') aan Het Kerspel, dat met het huis aan Gortstraat één perceel vormde. Nadat de oorspronkelijke opzet van die instelling - een stiekeme rendezvous bar voor vreemdgaande welgestelden - geen overdadig succes bleek, werd de boel verhuurd aan het illuster Utrechtse duo Paul Scholten en Max Tosseram die de deftige clubfauteuils en salontafels er uitgooiden en een platenspeler met voor die tijd veel vermogen achter de bar installeerden.
Bron: ‘Ome’ Frans Spel (Vriendschap) Kees Wesdorp (Oud werknemer Zanzibar). Over ‘Paul’s Huisje’ in de Beddewijkstraat en de Zanzibar is ook veel boeiends uit een kleurrijke periode van de Middelburgse horeca geschiedenis te verhalen. Misschien een andere keer.
Aanvulling verhaal 'Over Ome Frans en tante Franske'
Jaren na het plaatsen van dit verhaal kregen we deze reactie binnen. We plaatsen het voor de volledigheid:
"Graag wil ik wat correcties en aanvullingen geven op deze link: https://middelburgdronk.nl/wiki/Fransisca#Over_Ome_Frans_en_tante_Franske . Francisca Eikemans (niet Fransisca) kwam uit Schijndel. Geboren in 1920. Schijndel is een dorp bij Den Bosch (en niet uit Eindhoven). Ze kwam uit een heel arm gezin. Ze had een Poolse moeder. Toen ze voor haar vader in de oorlog een worst (?) naar Rotterdam moest brengen, is ze in de trein verkracht door een Duitse soldaat. Ze moet toen 24 jaar zijn geweest. Haar ouders waren heel arm en hadden vele monden te voeden, dus toen uitkwam dat ze zwanger was, mocht ze niet meer thuis komen. Het zou heel goed kunnen dat ze daarna noodgedwongen als dame van lichte zeden gewerkt heeft. Wat moest ze anders? Ze had geen inkomen en een kind. Ze kreeg net na de bevrijding een zoon die ze een engelse naam gaf. Omdat hij nog leeft, ga ik daar niet meer over vertellen.
Dat ze tijdens de nieuwjaarsreceptie gevallen is, dat verhaal ken ik ook. Dat is correct. Ze brak echter niet alleen haar pols, maar ook haar bekken. Ze is toen bij haar neefje (zoon van haar zus) in Den Dungen gaan revalideren. Pas daar kwamen de beide zussen in gesprek over wat er gebeurd was. Haar zus had nooit geweten van die verkrachting en dat ze niet meer thuis mocht komen.
Tante Ciska, zoals wij haar noemden, was een zus van mijn oma. Ik herinner me haar als een flamboyante dame, wat op ons kinderen veel indruk maakte. Oom Frans ken ik alleen van naam. Mijn vader heeft hem wel gekend. Mijn ouders zeiden dat het een lieve man voor Ciska/Fransje was.
Ik zou het prettig vinden als de informatie uit de link gecorrigeerd wordt, omdat Ciska, denk ik, meer eer verdient dan hoe het er nu staat. Ik wil wel graag anoniem blijven. Het voelt toch een beetje als uit de school klappen en de vuile familie-was buitenhangen."