Middelburg Dronk

Versie van 27 jan 2012 om 02:48

Beschrijving

Café-restaurant Vriendschap is een drukke zaak in het hartje van Middelburg, te vinden op de hoek van de Markt en de Pottenmarkt. In het café wordt maar zelden een drankje aan de bar gedronken, maar in de zaak zelf (twee verdiepingen), en op het terras, is het des te drukker. Het onderscheid tussen het lunch- en dinerpubliek en de mensen die hier komen voor een drankje is klein.

Geschiedenis

De geschiedenis van dit café-restaurant gaat ver terug. In Krantenbank Zeeland wordt de zaak al genoemd in kranten van 1851, toen de zaak eigendom was (en nog decennia zou blijven) van Jan Groenewegen. De familie Groenewegen speelde een belangrijke rol in de Middelburgse horeca, de dochter van Jan Groenewegen, Leijntje trouwde met Pieter Geuze van St. Joris en Jacobus, een broer van Jan, trouwt in 1848 met de dochter van Willem van den Abeele van De Kersenboom - waarna Jacobus ook wordt aangemerkt als kastelein of logementhouder. De Zierikzeesche Bode bericht dat jaar op 6 januari: "In de Vriendschap te Middelburg is het met de Nieuwe Jaar zoo vriendschappelijk toegegaan, dat er een 26-jarig meisje van Ritthem dood is gebleven". Het gaat trouwens niet om de gelijknamige, maar veel oudere sociëteit De Vriendschap in de Lange Noordstraat (later opgegaan in sociëteit Sint Joris). Dat was, net als herensociëteit De Vergenoeging dat nu nog altijd is, een besloten gelegenheid met een eigen pand aan de Lange Noordstraat. Voor 1800 heette het pand van Vriendschap 'De Gouden Stoel' (zie de prent op de pagina met afbeelingen). Het pand had in die tijd de aanvullende benaming 'Lootsman'. Het is nog niet bekend wat de functie van het pand toen was. Het is evenmin duidelijk of Lootsman de naam van de eigenaar was.

Foto's

Een overzicht van alle foto's is te vinden op: Vriendschap/fotos.

• 

  Koffijhuis de Vriendschap, voorheen De Gouden Stoel, te koop, juni 1827

• 

  Jongen met handkar voor Koffiehuis De Vriendschap/Café Groenewegen

• 

  Boeren voor De Vriendschap en De Koophandel in 1895

Naamgeving

Eerst heette de zaak De Vriendschap. Nu luidt de naam eenvoudigweg Vriendschap. Tussen 1850 en 1920 werd het café ook vaak 'Groenewegen' genoemd. Een bord met deze naam sierde ook lange tijd de gevel.

Eigenaars

• Een advertentie uit de Middelburgsche Courant van 30 maart 1816 dat door F. Isensee zowel 's middags als 's avonds een Ordinaris of Open Tafel wordt gehouden met Wijn en Bier en verdere Dranken op de hoek van de Markt en de Pottenmarkt - in 1818 vertrekt Jan Frederik Wilhelm Isensee naar 't Logement van Middelburg aan de Lange Noordstraat.
• Wellicht kocht Job Butijn in 1827 het te koop staande koffiehuis de Vriendschap, aangezien een advertentie uit de Middelburgsche Courant van 17 mei 1828 aangeeft dat J. Butijn in de Vriendschap zit. Twee jaar later staat hij tevens geregistreerd als herbergier van De Drije Engelen aan de Kromme Weele K 107. In 1838 staat hij geregistreerd op het adres Markt K 170 (zeeuwengezocht [1]) Het is vooralsnog niet bekend tot wanneer Butijn in de Vriendschap zat - hij overleed in 1853, dus het zou kunnen dat de familie Groenewegen toen de zaak overnam.
• Tussen 1855 en 1959: Familie Groenewegen. In 1855 adverteerde de Vriendschap al in de Middelburgsche Courant, onder naam van J. Groenewegen. Vanaf de jaren '70 van de 19e eeuw naam weduwe J. Groenewegen het over. Volgens de website Zeeuwen Gezocht was haar meisjesnaam van den Abeele. Haar opvolger is Willem Marinus Groenewegen, wanneer deze in 1897 overlijdt wordt de zaak door zijn weduwe Sara Maria de Raadt voortgezet (zeeuwengezocht (http://www.zeeuwengezocht.nl/nl/zoeken?miview=ldt&mivast=1539&mizig=862&miadt=239&miq=225723146&miaet=54&micode=25.MDB-G-1897&minr=3157894&milang=nl&misort=last_mod%7Cdesc&mip3=raadt&mip5=middelburg]).
• Van 1959 tot 1964 Jaap van den Berge - zie ook De Schuur en De Schuur (2).
• Van 1964 tot 1972 Frans Spel
• Van 1972 tot 1998: Mientje Meeusen en Willem van Sorgen (Mientje woont tegenwoordig in Westkapelle. Bij goed weer is ze vaak op het bankje aan de zeedijk te vinden).
• Sinds 1998: Connie de Lange en Cees Rijn, ook eigenaar van Seventy Seven en voorheen van zaken als Meccano, Stadsdanszaal en Schuttershof.

Bijzonderheden

• Er hebben ook nog twee andere cafés met deze naam bestaan: PZC
• Van 1965 tot 1981 was Chinees-Indisch restaurant Hong Kong gevestigd op de bovenverdieping van de Vriendschap.

Mooie verhalen

• Uit de PZC van 22 mei 2008: "Binnen een half uur besloten ze dat de zaak wilden hebben. En daar heeft ze echt wel eens spijt van gehad, zegt Connie de Lange. "Dit is een bedrijf dat je opvreet. We zijn altijd open." Samen met Kees Rijn is ze dit jaar tien jaar uitbater van het cafe.[...]
  

Tien jaar geleden was Vriendschap 'een heel antiek bedrijf'. "Er zaten een zekere Willem en Mientje in. De Markt zou op de schop gaan, dat daar hadden ze geen zin in. Van de een op de andere dag besloten ze dat ze ermee stopten. Toen we besloten dat we het zouden doen, kregen we te horen dat we donderdag meteen weer open moesten omdat dan de boeren altijd kwamen. We hebben daarna tweeenhalve maand gedraaid zoals het toen was." Een grondige verbouwing volgde. "We wilden wel hetzelfde laagdrempelige bedrijf houden. Daarnaast hebben we ingezet op de keuken: dagvers, hoge kwaliteit en altijd open, van half twaalf 's ochtends tot 's avonds laat. Niets zo ergerlijk als wanneer je iets wilt eten en de lunch is net voorbij of als je om kwart over negen binnenstapt en de keuken is dicht."

• Uit de PZC van 11 februari 2010:
  

Als het wat later op de avond is, op een tijdstip waarop een heleboel andere restaurateurs je weg beginnen te kijken, kun je bij De Vriendschap in Middelburg vaak nog gewoon binnenvallen om te eten. Vooral in de zomer, als het druk is, blijft de keuken nog laat open; net of je in de grote stad bent.
En dat grootsteedse gevoel wordt nog eens versterkt door het interieur: binnen is het donker, met veel hout, glimmend staal en glas, grote glazen bollen als verlichting, metalen wijnkoelers op poten voor naast de tafels, personeel dat in stemmig zwart en in schorten tot aan de vloer rondloopt, en één of ander geinig kunstproject dat altijd wel aan de muur, aan het plafond of tegen het raam hangt. Vanaf de tafels aan het raam - met privéschemerlamp - heb je dan wel weer zicht op het hart van de provincie: de Markt in Middelburg.

• Frans Spel dreef de zaak samen met Francisca, bijgenaamd tante Frans, eind jaren 60 eind jaren 70. De handballers van E.M.M. kwamen daar weleens aanwaaien, want bij uitwedstrijden vertrok men vaak vanaf de Vriendschap. Als er bij terugkomst nog wat werd gedronken (in de periode voor 77 dus) speelde Tante Frans altijd een uitgenast spel: ze schoof onder tafel wat geld aan iemand die dan zogenaamd het eerste rondje gaf - de anderen volgden dan vanzelf. Tante Frans heeft later nog jaren pension Francisca in de Gortstraat uitgebaat.

(Oud-)medewerkers

Noortje, Annemarie van de Vreugde, Nicole van de Vreugde, Jeroen Sijbel,Coert van Loon, Chantalle te Loo,Danny,Justin,Remco van Schijndel, Michel Louws,Lars,
Onder Mientje werkten onder meer: Kees, Henny, Hans, Ingrid, Esther, Marion, Rene, Thijs, Ester, Jacuba, Lou, Vincent, Jeroen, Claudia en kat Rambo.

Adres en contactgevens

Markt 75
4331 LL Middelburg
0118 612257

Externe links

• Vriendschap Middelburg
• Vriendschap op Facebook
• Vriendschap in de PZC
• De oude Vriendschap in een filmopname uit 1925, op Geschiedenis 24

Bronnen

• Afbeeldingen afkomstig uit de Beeldbank Zeeland van de Zeeuwse Bibliotheek, onder andere records 119743 (Fotograaf B. v.d. Weel) en 119744. Foto 5 is gemaakt door Jan Simonse.
• Foto rechtsboven van fotoblog Herman Horsten.
• Afbeelding 1, Boer met juk: Zeeuws Archief.
• Suikerzakjes afbeelding 12 en 13: Collectie Jan Simonse.
• 14: Marion