Middelburg Dronk

Versie van 8 okt 2016 om 09:55

Kroegpraat: columns van Rob van Hese en Edwin Mijnsbergen in de Middelburgse en Veerse Bode

Vanaf juni 2015 schrijven redacteurs Rob van Hese en Edwin Mijnsbergen columns over de Walcherse horeca in de De Middelburgse & Veerse Bode, onder de naam Kroegpraat. Deze columns zijn ook terug te vinden op de columnpagina van De Bode. Columns die Rob en Edwin eerder onder de naam 'Barcodes' schreven voor de PZC (tussen 6 december 2013 en 20 mei 2015) zijn terug te vinden op de gelijknamige pagina op Middelburg Dronk. Oudere columns voor Kroegpraat zijn te vinden op de archiefpagina van Kroegpraat.

Augustus 2016

Het tympaan van de Roode Toren (Rob 24 augustus 2016)

In mijn kinderjaren liep ik meer dan een paar keer per week langs de Roode Toren aan de Markt 83 in Middelburg. Aangezien ik op Markt 63 woonde, was dat maar een kippeneindje. De heer Versluijs huisde in de Roode Toren en hij verkocht allerlei veevoerders, waaronder kippenvoer. Ik had echter weinig met kippen, tenzij ze gebakken waren. Versluijs had een aquarium in zijn etalage dat me aantrok. Het was een aquarium met bodem en wanden van witte tegeltjes waarin goudvissen en gupjes rondzwommen. Ik heb er nog wel eens gupjes gekocht, maar nadat ze zich vlug hadden vermenigvuldigd, begonnen ze elkaar op te vreten.

Het verhaal gaat dat de Roode Toren vroeger een herberg was waar Andries Matthieusz op woensdag 28 februari 1574 zijn bruiloftsmaal genoot. Aangezien Middelburg in dat jaar werd belegerd door de watergeuzen was er een gebrek aan voedsel. Het bruiloftsmaal bestond dan ook uit lijnzaadkoeken en paardenvlees, niet echt een culinair hoogstandje.

Enfin, een kleine vier eeuwen later opende Jurben Ubbink in mei 1991 café Tympaan in het pand. De zaak ontleent zijn naam aan het tympaan dat in de vorm van een driehoek de gevel aan de voorzijde siert. Toen Jurben in 1999 naar Duinlust in Dishoek vertrok, namen Rob de Koning en Yvo Smit de tent over. Martin Priem en Rob van Poepele namen hem vervolgens in 2002 over en doopten hem Studio 83, nomen est omen. In 2007 veranderde de naam in Dips. Martin Priem en Kees Kik waren de eigenaren.

Een jaar later keerde de Tympaan terug in het pand. De VOF Balico is eigenaar en dat zijn Marc Antheunisse, Ramon Gabriëlse en Arjan Leendertse. Het is opvallend dat er veel lijnen binnen de Middelburgse horeca bestaan. Zo werkten zowel Arjan en Marc bij de Mug en Arjan, Jurben en Ramon (bijgenaamd Kleine Gabbel) in Seventy Seven. Rob’s dochter Ottoline de Koning (Ot voor intimi) werkt nu trouwens in Sev. Arjan en Marc baatten eerder de Groene Pulk aan de Vlasmarkt uit en baten nog steeds de Rooie Oortjes aan de Kromme Weele uit.

Martine Smallegange werkte in de periode Jurben Ubbink in de Tympaan. Ze was een enorme gangmaker die de volop aanwezig voetballers stimuleerde tot grote daden. In de beginperiode was de Tympaan een echte voetbalkroeg waar zowel voetballers van Middelburg als Zeelandia bierden. Martine en Martin wonen al jaren op de eerste verdieping van de Tympaan. Het bloed kruipt nu eenmaal waar het niet gaan kan.

Arjan, Marc en Ramon hebben van hun Tympaan een succesverhaal gemaakt. Dit deel van de Markt, tussen Vriendschap en Tympaan, heet in de volksmond het Tympaanplein. Dat zegt genoeg. Er is vaak livemuziek in de Tympaan, zowel binnen als buiten en deze concerten worden druk bezocht. Thomas ‘Toeter’ van Raaij, werknemer in zowel Tympaan als Rooie Oortjes, blaast zijn partijtje weleens mee. Het is in ieder seizoen goed toeven in de Tympaan. Ik kom er eigenlijk te weinig, maar beloof bij deze beterschap.

Jan van Gent in Westkappel (Rob 17 augustus 2016)

Op woensdag 15 februari 1995 openen Lies en Wibo Lievense-van der Welle restaurant de Westkaap aan de Zeedijk in Westkapelle. Een aantal jaren eerder zaten ze nog in strandpaviljoen de Zeemeeuw in Dishoek. Westkapelle bleef echter trekken en nu zijn ze als Westkappellaars weer terug op het vertrouwde nest. De Lievense’s adverteren met gevoel voor poëzie, zoals bij voorbeeld: “Een visje in de storm daarvan geniet een mens enorm.” 
Architecten van het bureau De Putter en Laban uit Kapelle ontwierpen de Westkaap. Er was echter een conditie aan de bouw verbonden: de Westkaap moest demontabel zijn. Men wilde geen risico nemen in verband met de Westkappelse Engel die soms tot orkaankracht kon aanzwellen. De Westkaap staat echt op een uitgelezen plek om te mijmeren over de zee – uiteraard met een consumptie binnen handbereik.


In 1997 neemt Jaco Duvekot de Westkaap over en al snel komt Swen Buis bij hem in de bediening werken. Samen starten ze in 2005 een zusterrestaurant, namelijk Brasserie Panneke aan de Lammerensteeg in Middelburg. Op enig moment wordt Swen de enige eigenaar. Hij verlaat het Panneke in 2015 en nu zit Italiaans restaurant Il Senso in het pand, maar nu dwaal ik een beetje af.
Weer terug naar de Lievense’s, want zij vormen het hart van deze Kroegpraat. Lies en Wibo Lievense openen op 27 mei 2005 de Zeezot aan de Zuidstraat in Westkapelle. Dat doen ze echter niet alleen, want ook dochter Jolinde en Marijn Faasse komen in de zaak. Hiermee doet Jan van Gent zijn intrede in Westkappel. Zeezot is namelijk de Vlaamse benaming van de Jan van Gent, een vreemde vogel. 
In de loop der jaren trekken Lies en Wibo zich terug uit de Zeezot, maar ze houden wel degelijk de vinger aan de pols. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Dat gezegde zullen ze wel in gedachte hebben gehad. Jolinde en Marijn timmeren behoorlijk culinair aan de weg c.q. de Zuidstraat. Marijn is zot van de zee en hij vist al sinds hij een klein ventje was. Dat vissen zit hem, als bij zoveel Westkappellaars, in het bloed. Hij zal ongetwijfeld ook weleens met een fietswiel op zeekrabben gevist hebben bij ’t Grôôt ôôd. 


De Zeezot is een geliefd adres om te tafelen en niet alleen in Westkapelle. Walcheren ons eiland weet de weg naar de zaak te vinden. Evenals de toeristen voor wie de Zeezot een zich herhalende, vaste prik is. Met ingang van 1 april 2014 wordt de Zeezot overgedaan aan Sebastiaan Dekker en Linda Peene. Jolinde en Marijn zitten sinds 2012 al in zowel strandpaviljoen het Kustlicht als de Strandzot in Zoutelande, dus ze zullen zich zeker niet vervelen. 
De Lievense’s drukken niet langer hun stempel op Westkapelle, zo werden de Noormannen verruild voor de Meeuwen. Gelukkig is Jan van Gent nog steeds in Westkappel. Ik denk dat Lies en Wibo Lievense-van der Welle vaak een wandeling door Westkapelle maken. Ze zullen zeker trots langs de Zeezot of de Westkaap lopen en terecht, want zij zijn de stad ten voeten uit!

De Stad Goes, niet voor de poes (Rob 10 augustus 2016)

In 1810 opent Franz Gulitz herberg de Witte Leeuw aan de Varkensmarkt 1 in Middelburg. Hij vertrekt na 18 jaar. Gulitz opent op 1 mei 1828 herberg den Ouden Witten Leeuw in de Gravenstraat. Nu is de ene leeuw de andere niet, maar men moet zeker geen oude leeuwen uit de sloot halen. Willem Karels is in 1869 de herbergier van dienst, maar Karels blijft wat korter hangen. Hij vertrekt in 1877 naar het Bredasche Veerhuis aan de Turfkaai. 
Judocus Laurentius Smits volgt Karels op. Hij staat geregistreerd als tapper en koopman in galanterieën en kinderspeelgoed. De branchevervaging helpt hem van de regen in de drup, want hij gaat in 1878 failliet. Hij blijft wel in de herberg die hij in 1880 overdoet aan Pieter Abraham van de Peijl. Pieter bekent twee jaar later schoorvoetend dat hij een dochter heeft bij Johanna Stofregen. Johanna baatte in die tijd het bordeel de Graaf van Mansveld in de Zusterstraat uit.

Misschien was die dochter wel een bedrijfsongelukje. 
Johannes Gabriëlse heropent de Witte Leeuw op 5 mei 1887, maar vertrekt een jaar later naar café de Koophandel aan de Markt, nu Seventy Seven. Na Gabriëlse volgen achtereenvolgens Leendert Munter, Jacobus van Waardenburg en Johanna Goetgeluk. Johanna had weinig geluk, want ze kwam in 1898 om het leven bij een tramongeluk in Middelburg. 
Marinus Steinmetz wordt in 1898 de nieuwe eigenaar, maar hij verandert de naam van de zaak stante pede in de Stad Goes. Steinmetz gaat in 1902 failliet en sluit de zaak. Drie jaar later is Frans Cosijn – hij passeerde al eerder de revue – de nieuwe eigenaar. Op de foto bij deze Kroegpraat hangt onder het linkse raam op de eerste verdieping een vogelkooitje. Men zou dus zeker kunnen zeggen dat de Stad Goes niet voor de poes was.
Frans Cosijn was ook niet voor de poes. Frans was getrouwd met Mina Doeland en ze waren, zoals dat heet, goed op elkaar ingespeeld. Frans logeerde weleens op staatskosten aan de Kousteensedijk en dan stond Mina er alleen voor. Doch ze wisten van het tafellaken en het servet, van de hoed en de rand. Frans en Mina hebben samen in nogal wat zaken gezeten. 
Ze zaten eerst in de Reizende Koopman aan de Hoogstraat en verruilden in 1908 de Stad Goes voor het Melkboerinnetje in de Vlissingsestraat 6.

Frans en Mina hebben door de jaren heen ongetwijfeld veel zwarte sneeuw gezien, maar aan alles komt een eind. In 1923 nemen ze de Zwarte Ster over in de Vlissingsestraat 45. De naam refereert aan de zwarte ster in het beeldmerk van Heineken, dus dat zal er wel ruimschoots uit tap of fles gegutst zijn. 
Ome Henk Cosijn was vijf jaar mijn collega op het sportcomplex Nadorst-Nassaulaan. Hij kon prachtige verhalen vertellen over ome Frans en tante Mina. Helaas is ome Henk al jaren uit de tijd. Frans Cosijn overleed in 1944 op 82-jarige leeftijd – Mina Doeland in 1956 op 87-jarige leeftijd. Drinken is voor sommigen een gezonde zaak, vermits met mate(n) wordt genoten natuurlijk.

Miauwen in De Muizeval (Rob 3 augustus 2016)

Pinkster drie was, en is nog steeds, een hoogtijdag op Walcheren. Een oudere jongere als ik kan zich nog herinneren dat derde Pinksteren een vrije dag was. Er werd en wordt op die dag op veel plaatsen naar de ring gestoken. Ook wordt er dan door dorstige ringrijders menig biertje achterover geslagen. Het is natuurlijk altijd dorstig weer, zeker als Pasen en Pinksteren op één dag vallen. Men moet er niet licht over denken, over dorst die maar aanzwelt en aanzwelt. Afijn, ze namen nog een glas, deden nog een plas en alles bleef zoals het was.
In Oostkapelle was Pinkster drie ook vaste prik. Ringrijders lesten hun dorst voornamelijk bij Adrie Dagevos in café Dorpszicht aan de Dorpsstraat 7. Dagevos kreeg er in 1988 een concurrent bij in de Dorpsstraat.

In maart dat jaar opent Piet den Hollander namelijk bruin café de Muizeval aan de Dorpsstraat 3. Piet kocht de werkplaats van aannemer Franke die er kozijnen maakte. De provinciale courant meldt dat één en ander niet van een leien dakje ging. 
Piet moest nogal wat lobbywerk verrichten in de lokale politiek om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. De rode neus van locoburgemeester Lein Labruyere van de gemeente Domburg bleef echter halsstarrig de andere kant op staan. De zelf verklaarde socialist zou later wel vaker de pers halen en niet altijd in positieve zin, maar dit terzijde. Onverlaat Labruyere waarschuwde dat dit toch echt de laatste vestiging van een café in Oostkapelle was. 
Piet den Hollander was, slim als hij is, door de mazen van net en wet geglipt. Hij diende zijn aanvraag in net voor het nieuwe bestemmingsplan Kom Oostkapelle van kracht werd. Het college van burgemeester en wethouders wilde er niet aan, omdat gevreesd werd voor een ‘lawaaierige vorm van horeca.’ Er kwam echter een bijzondere constructie ter tafel en die werd , helaas pindakaas Lein Labber, door de gemeenteraad geaccordeerd. 
Ik denk dat Piet’s vak timmerman was, want hij timmerde eigenhandig bar en interieur van de Muizeval.

In januari 1998 biedt hij een schitterende ovale, Amerikaans grenen bar te koop aan, maar wellicht is die toch blijven staan. Twee jaar later verkoopt Piet de exploitatie van de zaak aan Jaap Sturm. Jaap Sturm (baas Jaap) is de voormalige eigenaar van sloopbedrijf Sturm en Dekker. Jaap’s dochter Miriam Sturm komt samen met Jeroen Roose in het pand. Ze starten er Italiaans restaurant La Piccola Mondo. 
Ricardo de Visser en Marieke Kilinc-Francke openen op 17 april 2014 La Vita Bella in het pand. Het leven is mooi in Oostkapelle en ik moet binnenkort toch eens gaan lunchen in La Vita Bella. Een minestrone als primo, saltimbocca a la Romana als secundo en een dolce als toetje – dat klinkt goed! 
Piet den Hollander is bij mijn weten nog steeds eigenaar van pand en interieur. Ik ben er zeker van dat men in zijn tijd niet moest miauwen in de Muizeval. Hoogmoed wordt in Oostkapelle verre van op prijs gesteld en komt dan ook altijd voor de val c.q. de Muizeval.

Juli 2016

De Middelburgse Mosselfeesten (Edwin 27 juli 2016)

Aanstaande donderdag is het weer zover: dan gaan in de Vlasmarkt in Middelburg de jaarlijkse Mosselfeesten van start. Dat is, wat mij betreft, een van de gezelligste festivals die de stad kent. Drie dagen lang lekker eten en drinken, muziek en een beetje theater. Zelfs als je niet van mossels houdt is dit feestje een bezoekje waard. Je treft er namelijk niet alleen veel bekenden uit Middelburg maar ook andere Walchenaren (ja, ook Vlissingers) en - want midden in het hoogseizoen - veel toeristen. Als je niet op vakantie bent moet je er gewoon even heen, al is het maar voor een avondje.

Proberen vast te stellen wanneer de Mosselfeesten voor de eerste keer werden gehouden valt nog niet mee. Tot anderhalf jaar geleden zocht je dat gewoon even online op in de Krantenbank Zeeland, maar sinds de Zeeuwse Bibliotheek in juridische touwtrekkerij met stichting Lira verzeild is geraakt mogen alle kranten van na 1945 alleen nog in de bibliotheek of in het Zeeuws Archief worden geraadpleegd. Nu is het een vrij kleine moeite om even met de laptop naar het Zeeuws Archief te wandelen, maar ik schrijf deze column op zondag, de dag waarop die instellingen gesloten zijn. En aan uitgebreide voorbereidingen doe ik natuurlijk niet, als moderne luiaard.

Maar uitgebreid rondvragen op sociale media en spitten in bronnen die 24/7 online beschikbaar zijn doe ik uiteraard wel. Op basis daarvan vermoed ik dat het eerste Mosselfeest in 1997 werd georganiseerd. Waarschijnlijk was Barend Midavaine van de Mug de initiatiefnemer toen. Des te grappiger is het dan dat zijn opvolgster Mikkie van Ossenbruggen, samen met collega Eef van Kampenhout, dit jaar verantwoordelijk is voor de organisatie. Tussen die eerste keer en deze editie liggen veel woelige jaren, met talloze betrokkenen. Dat heeft alles te maken met het feit dat de Gemeente Middelburg het festival nooit heeft gesponsord. Het wordt gezien als een horecafeestje. Dat is het in de kern natuurlijk ook wel, maar je zou toch denken dat heel de stad hier in meer of mindere mate van profiteert. Arie Leendertse van café de Rooie Oortjes, die in 2004 in de organisatie zat, zei daar toen over dat het mosselfeest een goede manier is om de stad te promoten, en het jammer te vinden dat de gemeente die gedachte niet deelt. "Het Jazzfestival gaat ook al niet door, de tattooconventie gaat naar Vlissingen. Op deze manier houd je weinig meer over."

Maar ook zonder die subsidie bestaat het feest gelukkig nog altijd. Er werd zo nu en dan een jaar overgeslagen, maar steeds stond er weer iemand op die het zonde vond dat het festival dreigde te verdwijnen. Er werden zo nu en dan ook andere dingen geprobeerd. Ik vond in de Beeldbank Zeeland een poster uit 2002 waarop het festival opeens, sjieke friemel, ‘Het Mossel Zeebanket Festival’ werd genoemd. In 2006 werd Mario Spetic ingehuurd met de bedoeling het festival te laten uitgroeien tot een stadsfeest dat zich ook elders zou afspelen, bijvoorbeeld op het Damplein. In 2012 was de strekking juist dat het festival weer terugwilde naar de roots; het oorspronkelijke Straatje van Verlangen. Daar is het Mosselfeest nu nog steeds. Ik zie er naar uit. De lokroep van de mossel is onweerstaanbaar!

http://www.mosselfeestmiddelburg.nl

De zegen van Nehalennia (Rob 20 juli 2016)

Kees Maas werd op 14 juni 1893 geboren in de Duinstraat tegenover het padje van Janus in Domburg. Dat heb ik niet van mezelf, maar het komt uit het boek Domburgse ver’aelen van Kees Maas. Hij trouwt in 1917 met Leuntje Dingemanse. Twee jaar later openen ze pension Westeinde aan de Weststraat in Domburg. In 1930 pakken ze hun biezen naar pension Bosch en Zee aan de huidige Nehalenniaweg. Voor zijn horecacarrière startte, was Kees timmerman bij baas Schout. In die functie bouwde hij mee aan Bosch en Zee. Hij werkte ook mee aan de bouw van het houten tentoonstellingsgebouwtje dat in 1912 tegenover het Badhotel verrees. Zijn kleinzoon Cees Maas heeft de bouwtekeningen nog, maar met Cees ben ik nog niet klaar.

Kees Maas is in zijn vrije tijd altijd een verwoed kunstschilder geweest en had wat je noemt een neus voor kunst. Leuntje Dingemanse koopt in 1958 bij het Middelburgs Notarishuis een map met oude tijdschriften en prenten voor een bedrag van acht gulden. Een van die prenten was een nogal slordig uit de lijst gesneden doek (60 x 40 cm), gesigneerd met Piet Mondriaan. Kees Maas kende Mondriaan en de andere kunstenaars persoonlijk omdat hij als timmerman lijsten voor hun doeken maakte.

In 1957 nemen zoon Jan Maas en schoondochter Lijntje Provoost Bosch en Zee over van Kees en Leuntje. Jan en Lijntje schrappen de ‘ch’, het is dus Bos en Zee te na en niet te voor. André en Wilma Hollestelle nemen de zaak in 2002 over en herstellen de ‘ch’. Robbert Vreeke is vanaf 2014 de eigenaar en het is gelukkig nog steeds Bosch en Zee dat de klok slaat. Teune, een andere zoon van Kees Maas, koopt in 1953 de oude burgemeesterswoning Nehalennia, waar tot dan zijn neef Jan Maas en echtgenote Willemina Brasser pension houden. Zo baten de twee zoons Jan en Teune in de jaren vijftig twee hotels uit aan de duinrand. De oude Kees Maas, inmiddels gepensioneerd, woont in een huis (Het Veer) naast Bos en Zee er tussenin. Kees Maas had een vruchtbaar leven en overleed op 4 januari 1985 op 91-jarige leeftijd - echtgenote Leuntje was hem op 82-jarige leeftijd voorgegaan op 9 augustus 1973.

Teune trouwt in 1952 met Martina van de Kreeke uit Wolphaarstdijk. Hun zoon Cees wordt in 1954 geboren in kamer tien van Nehalennia, inmiddels een hotel. Later neemt de derde zoon, Kees, het hotel over en laat het na aan zijn zoon Tom – een volle neef dus van Cees - die tot op de dag van vandaag hotel Nehalennia uitbaat. De zegen van de godin Nehalennia is een rijke en vruchtbare zegen. In eerste aanleg voor Tom Maas en in tweede voor Cees Maas. Sinds mijn oude RHBS-makker Cees Maas me vorig jaar een dagje meenam naar Domburg, lijkt die zegen ook mij aan te kleven. Het lijkt wel of Domburgs bloed mij door de aderen vloeit. Ik moet toch eens een keer een zoenoffer gaan brengen in de tempel van Nehalennia in Colijnsplaat.

Krijt altijd op tijd (Rob 13 juli 2016)

Op 7 april 1950 heropent Stoffel Gillissen café Het Wapen van Zeeland aan de Gravenstraat 5 in Middelburg. Het café stond eerder op Markt, maar wordt in 1940 verwoest. Stoffel zet in de oorlogsjaren zijn café voort in een houten barak aan de Rotterdamsekaai met als adres ‘aan de Beatrixbrug 34.’ In 1950 is het tabula rasa en wordt het Wapen van Zeeland feestelijk heropend. Gillissen laat via een advertentie in de provinciale courant weten dat zijn zaak over een aparte vergaderzaal beschikt. Ook meldt hij dat er prima consumpties kunnen worden geconsumeerd tegen billijke prijzen. Adverteren doet verkopen zal Stoffel wel gedacht hebben. 
Willem Rijn en zijn echtgenote Lydia Hundersmarck nemen in mei 1963 de zaak over van Stoffel Gillissen. Zij zaten eerder in een café-restaurant in Dinteloord en kennen het horecavak derhalve van haver tot gort. In 1966 heeft er een ingrijpende verbouwing in hun zaak plaats.

Het Wapen van Zeeland wordt op woensdag 21 december van dat jaar feestelijk heropend. De receptie is van 19 tot 21 uur geeft de familie Rijn aan middels een advertentie in de Faam. Na de receptie zullen de stamgasten vast wel zijn blijven hangen tot de laatste ronde.
Een aantal van die stamgasten was lid van de biljartvereniging Krijt Op Tijd. Nu moet men altijd op tijd krijten, anders loopt het groene laken schade op. Het café van Willem en Lydia Rijn-Hundersmarck fungeert als clubhuis. Op de foto uit de jaren ‘60 bij deze Kroegpraat zitten en staan bekende gezichten. Krijt Op Tijd viert feest en aan tafel zitten Willem en Lydia – achter hen, als het ware tussen hen in, staat zoon Gerard Rijn. Al wat oudere Middelburgers zoals ik zullen ongetwijfeld nog meer bekende gezichten zien zoals bijvoorbeeld Cor van den Berge en Tonnie Henderikse. 
Als Willem Rijn in 1969 overlijdt, zet zijn echtgenote de zaak voort. Twee jaar later houdt Lydia Rijn-Hundermarck het voor gezien. Ze draagt het Wapen van Zeeland over aan zoon Kees Rijn en zijn vrouw Evelyne. Kees en Evelyne geven de zaak een nieuw elan en er komen, naast oudere, ook jongere klanten. Een oudere klant is Louw Dekker die al sinds jaar en dag op donder- en zaterdag met zijn groentekraam op de Markt staat. Ik sprak hem vaak op de Markt en hij kon prachtig vertellen over zijn tijd in het café van de familie Rijn. Hij heeft gezondheidsproblemen, dus wens ik hem bij deze van harte beterschap toe.
De jongere garde bestond deels uit studenten aan de RHBS aan de Sint Pieterstraat zoals Henk Grool en Yntze Zijlstra. Yntze – met wie ik later nog in EMM 1 handbalde – reed een keer op een Kaptein Mobylette rond het biljart.

Het is maar goed dat Krijt op Tijd daar nooit lucht van heeft gekregen. Oudere jongere Bart Koster kwam ook vaak in de Gravenstraat. Ik heb in mijn Gouden Poortetijd met Bart en Louis Lebon gewerkt. Maar in die tijd was het Wapen van Zeeland al verleden tijd en tankten we terdege in Seventy Seven. 
De familie Rijn verkoopt de zaak in 1973 aan bakker Rotte die in het belendende pand zit. Het pand wordt vervolgens verhuurd aan de platenzaak Zeeland Sound. In 1980 verbouwt Rotte het pand en trekt het bij de bakkerij die zo verdubbelt in volume. Af en toe, maar veel te weinig, biljart ik nog weleens in Poolcafé The Roadhouse aan de Walensingel. Er staat een veelvoud aan pool- en snookertafels, maar gelukkig ook nog een paar biljarts. Ik krijt altijd op tijd, aangezien ik het groene laken, het groene laken wil laten en vanzelfsprekend geen geweld wil aandoen.

Baden in het Badmotel (Rob 6 juli 2016)

Op 4 november 1963 slaat gedeputeerde en geboren Westkapellaar Ad Kaland de eerste paal voor Badmotel Westkapelle. Kaland had in die tijd veel in de melk te brokken en had de bijnaam “Onderkoning van Zeeland’ niet voor niets gekregen. De bouw neemt enige tijd in beslag, maar het badmotel wordt 29 mei 1964 geopend op het adres Provincieweg E 28, nu Grindweg. 
Het badmotel is eigendom van de Exploitatie Maatschappij Scheveningen NV (E.M.S.) van Reinder Zwolsman. Naast een tennisbaan beschikt het badmotel ook over een zwembad. Gerard van der Veen is de eerste directeur – hij vertrekt later naar hotel Britannia in Vlissingen dat ook toebehoort aan E.M.S. van Zwolsman.
Midden jaren ’70 heeft er een wisseling van de wacht plaats. Willem en Adrie van den Tol-Munters worden de nieuwe eigenaren van Badmotel Westkapelle. Zij verhuren twee tennisbaan aan de in 1976 opgerichte Lawn Tennis Club (LTC) de Westkaap. Maar dat gaat niet van harte, want er zijn conflicten over het gebruik van de tennisbanen. Per april 1977 zegt Van den Tol LTC de Westkaap de huur op.

De Westkaap verkast naar tennisbanen aan de Joossesweg tot de gemeente in 1980 te hulp schiet. Er wordt een kantine gebouwd en twee betonnen tennisbanen aangelegd op sportpark de Prelaat aan de Domineeshofweg. Daar huist LTC de Westkaap tot op de dag van vandaag.
Het echtpaar Van den Tol leeft mee met Westkapelle en laat dat ook weten. Zo schrijven ze in oktober 1990 een protestbrief aan Commissaris der Koningin Cees Boertien over het Westkappelse oorlogsmonument achter de Kreek. Het monument wordt in de volksmond de pispaal genoemd, doch dit terzijde. 
Ze schrijven o.a.: “Omdat u de meest invloedrijke bestuurder bent van Zeeland en wij ons machteloos voelen tegenover burgemeester en wethouders van Westkapelle, vragen wij u om het monument van zijn voetstuk te krijgen.” en “Horizonvervuiling, een zwartgallige blikvanger die beter wat verscholen in de duinen had kunnen staan.” Je hebt, zoals ik, hart voor Westkapelle of je hebt het niet.
Hendrik Willem van den Tol volgt zijn ouders midden jaren ’90 op en hij brengt nieuw elan in het badmotel. Zo bedenkt hij in 2002 een ludieke en luxe manier om te dineren. Hendrik plaatst een schaftkeet aan de Grindweg die hij de naam het Keetje geeft.

Hij had het idee voor een exclusief minirestaurantje al twee jaar eerder en wilde het op een ponton in de Kreek plaatsen. Helaas ging de gemeente Veere daarmee niet akkoord. 
De schaftkeet werd omgebouwd tot een restaurantje en voorzien van o.a. een uitklapbare tafel, een koelkast en een televisie. Gasten die in het Keetje wilden eten konden vooraf reserveren van een speciale menukaart. Bestellingen konden via gsm worden doorgegeven.
In 2008 valt het doek voor zowel het Badmotel Westkapelle als voor het Keetje. Het erfgoed van de familie Van den Tol wordt afgebroken en op het terrein verrijst een appartementencomplex. Het valt natuurlijk wel te begrijpen, maar aan de andere kant was het een vorm van kapitaalvernietiging. Want nu kan ik nooit meer baden in het Badmotel.

Juni 2016

Schuilen bij Schuilwerve (Rob 29 juni 2016)

Café Dampoort aan de Nederstraat 24 in Middelburg was een café waar het door de jaren heen goed toeven was. Men kon er vanaf begin ’50 terecht voor een versnapering en in die tijd was het er vaak feest. De foto’s op www.middelburgdronk.nl getuigen van het feestelijke verleden van Dampoort. Het café ontleent zijn naam aan de gelijknamige poort. De resten hiervan zijn nog steeds zichtbaar wanneer je de Dampoorstraat in gaat. Er hebben diverse eigenaren in de zaak gezeten, maar ik wil me richten op één eigenaar, namelijk Jaap Schuilwerve. Jaap zat samen met echtgenote Lies in de jaren ’80 in Dampoort waar ik weleens schuilde en een pilsje nam.

In die zelfde jaren ’80 leerde ik in de Reutel de gebroeders Adrie en Willem Schuilwerve kennen. Ze keken eerst een beetje de kat uit de boom, want wat moest zo’n langharige, opgeschoten jongen in hun stamkroeg. Toen de nieren waren geproefd en mijn stamboom gelicht, lag er niets meer in de weg. Adrie, bijgenaamd Narre, had vaak een grap of een sterk verhaal paraat. Willem, bijgenaamd de Marremot, droeg altijd een pet; ’s zomers een witte.

De interactie tussen de twee broers was prachtig om naar te luisteren. Willem was de aangever en Adrie maakt het af. Beelden van Narre en de Marremot blijven voor altijd in mijn netvlies geëtst. Ik zie ze staand aan de toog voor me, biljartend of een kaartje leggend aan de stamtafel. Aan de muur achter de stamtafel hing het prachtige portret dat Guido Metsers schilderde van ome Jan ‘de Bootsman’ Blom – dit terzijde of beter gezegd erachter.

Willem’s zoon Daniël schreef het fantastische boekje ‘Verhalen rond de Lange Jan 1936-1940”. Er staat een mooi verhaal over zijn vader en oom Adrie in. De gebroeders kwamen vaak in café de Kleine Karsenboom van Arie Zegveld aan de Bree en bleven daar nogal eens hangen. Narre en de Marremot zijn al kroeglopend serieus oud geworden – Adrie werd 89 en Willem 90. Waaruit blijkt dat het helemaal niet ongezond is, om af en toe eens een biertje of borreltje te nemen. Jaap is ook een zoon van Willem en dochter Riet had tevens de horecagenen van haar vader meegekregen. Riet en echtgenoot Puck Brandes zaten eind jaren ’60 in cafetaria Brandes aan de Korte Noordstraat. Op 3 februari 1972 sloeg echter het noodlot toe en overleed Puck op 35-jarige leeftijd. Horecagenen vinden soms hun weg, want Karel’s dochter Kim Brandes werkte een periode bij mijn stamhut Seventy Seven.

Terug naar Jaap en Lies Schuilwerve. Zij vertrekken in 1999 uit Dampoort dat wordt overgenomen door Rene van Hilst. Rene zat eerder in het Hart van Middelburg in de Zusterstraat en later in de Groene Papagaay aan de Lange Viele. In 2001 nemen Davy en José de Gast-Tienpond de zaak over – zij zitten nu in (eet)café de Koning aan de Turfkaai. In 2006 komt pension ’t Zonnetje in het pand, gevolgd door Port de Plaisance en nu is eetcafé Lale er gevestigd. Je kunt er wel schuilen, maar niet meer bij Schuilwerve.

Horeca-inzicht in Oostkapelle (Rob 22 juni 2016)

In 1963 koopt Bram Rotte een pandje aan de Vroonweg 1 in Oostkapelle. Hij wil er een horecagelegenheid beginnen, maar de gemeente ligt dwars over de benodigde vergunningen. Daarom kunnen Bram en Suus Rotte-de Kam pas op 5 mei 1970 café-restaurant Boschhoek openen. De zaak, met een midgetgolfbaan, loopt vanaf het begin goed. Dat komt niet in de laatste plaats door Bram’s ‘flux de bouche’. Hij is namelijk tamelijk goed van de tongriem gesneden. Hij hecht enorm veel waarde aan zijn vak en probeert daar meerwaarde aan te geven door zijn gasten met alle egards te behandelen.

Bram heeft een bijzonder oog voor kansen die zich voordoen. Zo koopt hij in 1976 strandpaviljoen Lage Duintjes in Oostkapelle. Het is een fantastisch jaar, want de mussen vallen van het dak. Een jaar later verkoopt hij Lage Duintjes, want het kan alleen maar slechter gaan, denkt Bram. In 1983 schaft hij het pand aan de Duinweg 99 aan waarin zoon Aart Rotte Pannekoek- en Steakhouse het Rijkswijckse Huis opent.

Bram en Suus Rotte geven de horecagenen met verve door aan hun kinderen. Zo is er voor ieder kind op enig moment een zaak voorhanden. Aart komt in het Rijswijckse Huis en Eric wordt in 1982 mede-eigenaar van Boschhoek en in 1987 eigenaar. Dochter Ingeborg opent viswinkel Hamilton’s in Oostkapelle. ‘Rotte Vis’ had natuurlijk ook gekund, maar dat is om begrijpelijke redenen geen optie.

In 1994 stopt Eric Rotte in Boschhoek. De zaak wordt overgenomen door schoonzoon Robert Hamilton. Echtgenote Ingeborg zit dan nog in haar viswinkel, maar komt later ook in de zaak. Eric, met wie ik een tijdje geleden een zeer leerzaam gesprek heb gehad, beschikt over een bijna fotografisch geheugen. Ik sprak hem in zijn bloeiende bedrijf Warstaal in Grijpskerke en dank hem bij deze voor de waardevolle informatie. Enfin, Eric opent in 1996 brassery de Kluizenaer aan de Lammerensteeg in Middelburg, nu Italiaans restaurant Il Senso.

Aangezien ik over rijbewijs noch automobiel beschik, ben ik aangewezen op mijn rijwiel. Het gebeurt vaak dat ik mijn ochtendkoffie gebruik op het terras van de Boschhoek. Een prachtig terras waar ik me altijd in een wijngaard waan. Vorig voorjaar sprak ik daar kunstschilder Andries Minderhout uit Middelburg. We hadden een geanimeerd gesprek over het Middelburg dat hij op zijn duimpje kende en vaak heeft geschilderd. Hij overleed in het najaar van 2015 op 93-jarige leeftijd.

Boschhoek is in twintig jaar tijd vijftien keer verbouwd. Bram Rotte is blijven streven naar perfectie. Na de 15e verbouwing is die bijna bereikt. Bijna, want perfectie bestaat natuurlijk niet, maar daar gaat het niet om. Het streven naar is belangrijk, het altijd opmerken wat er nog aan de zaak kan worden verbeterd. Bram en Suus Rotte hebben met Boschhoek een monument voor zichzelf opgericht. Een monument dat, naar ik hoop, nog tot in lengte van dagen blijft bestaan.

Op stage in den Gespleten Arent (Rob 15 juni 2016)

In het gesprek dat ik enige tijd geleden had met Michel de Vaan kwam ook Ben Willemsen aan de orde. Michel tennist al jaren met Ben … vandaar. Ik ken Ben zelf ook al jaren, eigenlijk sinds 1979 toen hij samen met echtgenote Marjan restaurant De Gespleten Arent aan de Vlasmarkt in Middelburg opende. Met Astrid was ik er lange tijd vaste klant. Niet zo gek, want Ben kookte de sterren van de hemel.

Ben nodigde me eind jaren ’90 uit om mee te gaan naar de ISPC in Breda. Een fantastische ervaring, want in die tijd ging iedere, zichzelf respecterende chef naar de ISPC om primeurs te scoren. We hebben de lunch gebruikt in de ‘kantine’ waar ze heel goed wisten wat koken was. Ik kan me nog herinneren dat ik verse ganzenlever, nu allang niet meer politiek correct, heb gekocht. Ben legde me haarfijn uit hoe ik die moest bakken. Zonder vet in de pan, want dat had de gans genoeg.

Aangezien Ben ook leermeester was, liepen er nogal wat koks stage bij hem. Remco Elshout, nu kok bij Vriendschap, leerde er bijvoorbeeld de fijne kneepjes van het vak. Ook Richard Ekkebus, die nu al jaren furore maakt in Amber, het restaurant van The Landmark Oriental Hotel in Hong Kong, ging bij hem in de leer. Amber stond vorig jaar op nummer 38 van de beste 50 restaurants van de wereld. Ekkebus was daarmee de hoogst genoteerde Nederlandse chef.

De keuken van den Gespleten Arent was, zoals eerder vermeld, fantastisch. Dat vertaalde zich ook in de opdrachten van de gemeente Middelburg. Zo kan ik me nog een staande, aangeklede borrel in 1996 in de Burgerzaal van het stadhuis op de Markt herinneren. Het was ter gelegenheid van een voorstelling van Cirque Plume op het Molenwater en de gemeente had allerlei speciale mensen uitgenodigd. Na de voorstelling moesten captains of industry en dat soort volk worden gepaaid. Of dat gelukt is, weet ik niet meer, maar wel dat iedereen zich de chique hapjes van Ben liet smaken. Iedereen at haar of zijn bordje schoon leeg en likte de vingers af.

In 2005 stoppen Ben en Marjan met den Gespleten Arent. Ben heeft nog een tijdje als ambulant achter de kachel van Desafinado aan de Koorkerkstraat in Middelburg gestaan, maar geniet nu van zijn welverdiende rust. Zoals u eerder kon lezen, houdt hij zijn conditie op peil met een potje tennis.

Sinds 2005 bestieren de broers Bart en Paul Melis den Gespleten Arent. Paul staat, zoals men dat noemt, achter en Bart staat voor. Hij doet de bediening. Bart had ook wel iets met de keuken en wilde vroeger zelfs kok worden. Dat komt goed van pas, want nu kan hij zijn gasten uitleggen hoe de gerechten zijn gemaakt. Het zou mooi zijn als Bart of Paul Melis ook op stage zijn geweest bij Ben. Dat is natuurlijk wensdenken mijnerzijds, maar je weet het nooit. Ik zal het Ben eens vragen als ik hem binnenkort tegen het lijf loop. Dan kunnen we onze oude koeien weer eens uit de sloot halen.

Van de kaart (Edwin 8 juni 2016)

Het alcoholgebruik onder jongeren van rond de vijftien jaar neemt de laatste jaren af. Dat is bemoedigend, maar ik vraag me af of die ontwikkeling ook invloed heeft op het drinkgedrag vanaf het 18e levensjaar. Als ik kijk naar de stappende twintigers van nu zie ik niet veel verschillen met twintigers in de jaren ‘80 of ‘90. Misschien wordt er gemiddeld minder geld aan drinken uitgegeven, maar als er wordt gedronken ziet dat er nog steeds zo uit als toen. Er wordt gehesen bij het leven. Het verschil zit ‘m vooral in de drankjes die worden gedronken.

Bier en wijn zijn van alle tijden, maar je hebt daarnaast ook altijd sterke en zoete drankjes die slechts een paar jaar populair zijn. Wie hoor je nu bijvoorbeeld nog over Breezer? Dat drankje kwam eind jaren ‘90 op de markt en was rond 2001 niet aan te slepen. Het werd een begrip dat zelfs werd gekoppeld aan een bepaald slag dames. Vijftien jaar later bestaan de kleurige flesjes van Bacardi nog steeds, maar je ziet er nog maar zelden iemand mee zitten. Anno 2016 drinken twintigers liever peperdure gin-tonics. Die cocktail bestaat al sinds de 18e eeuw, maar is sinds een jaar of twee weer helemaal hip. Zolang het drankje maar in een mooi groot glas wordt geschonken, en dan niet met citroen, maar met komkommer en peper.

Ik vind zulke trendverschuivingen leuk om te volgen. Ik heb in 30 jaar uitgaan veel zoete rommel de revue zien passeren. Eind jaren ‘80 was het doodnormaal om drankjes die je nu bijna alleen nog terugziet in mixen puur te bestellen: Pisang Ambon, Malibu en Passoã bijvoorbeeld. In de jaren ‘90 zag ik zoetminnende jongeren juist wel de gekste cocktails bestellen. Eentje die ik nooit zal vergeten was de Embryo, een mixje van Apfelkorn, Flügel en een klein beetje Bailey’s. Dat drankje deed zijn naam eer aan en was gewoon goor om te zien. De ingrediënten waren als afzonderlijk drankjes ook niet aan te slepen trouwens. In die periode waren shooters (kleine flesjes van 20 millimeter) sterk in opkomst. Iedereen aan de Feigling en Flügel! Ze kostten toen al vier gulden per stuk, maar ze werden in cafés soms met dozen tegelijk verkocht. Liep de halve tent met die kleine rode draaidopjes van de flesjes op de neus. Lachen man!

Ronduit bizar was de populariteit van Goldstrike, een drankje van Lucas Bols, met een alcoholpercentage van vijftig procent, dat vol ‘goudschilfers’ zat. Het was zeer populair bij scholieren die op vrijdagmiddag het weekend inluidden. Omdat het spul zo sterk was werden de scholieren al dronken van een paar glaasjes, met alle rommelige gevolgen van dien. Dat kon geen kroegbaas uitleggen aan de verontruste ouders. In Middelburg spraken alle horecaexploitanten daarom vrijwillig af het drankje niet meer te zullen verkopen. Een unicum. Dat je drankjes na verloop van tijd minder ziet betekent overigens niet per se dat ze ook niet meer gedronken worden. Twee jaar terug zag ik in mijn stamcafé opeens de Paardenk*t op de nieuwe drankenkaart staan. Zo stond het er echt. Navraag leerde me dat het drankje zeer populair was onder studenten. Het bleek om een mixje van Apfelkorn en Spa Rood te gaan. Ah, Apfelkorn. Terug van nooit weggeweest.

Een vruchtbaar gesprek (Rob 01 juni 2016)

‘Ik dacht al dagen lang: vraag het vandaag’. Deze klassieke dichtregel van Martinus Nijhoff speelde al dagen door mijn hoofd. Wanneer zou ik Michel de Vaan eens aanspreken en uitnodigen voor een gesprek? Ik zie hem vrijwel dagelijks als hij zijn cappuccino nuttigt bij De Vriendschap. Daar is hij kind aan huis. Enfin, ik vroeg het hem vorige week en afgelopen dinsdag hadden we eindelijk een gesprek, een vruchtbaar gesprek.

Michel opende in mei 1975 een rôtisserie, die zijn voornaam droeg, aan de Korte Geere 19 in Middelburg. Hij was van 1970 tot 1974 adjunct-directeur van Hotel Britannia in Vlissingen en zag een eventueel directeurschap niet echt zitten. Michel en Trudy de Vaan hadden namelijk een dochter en wilden dat zij in een minder hectisch klimaat zou opgroeien. Dat kon in Michel. Tijdens de openingsdagen zat het gezin De Vaan er strijk en zet om 17.30 uur aan tafel.

Binnen no time liep de zaak als een trein. Veel klanten van Brit kwamen proeven en voelden zich meteen thuis en op hun gemak. Je zou kunnen zeggen dat het een zakenrestaurant was, want veel zakenlui uit de hele provincie prikten er een vorkje. Michel had in 1972 in Hotel Britannia de eerste Nederlandse kampioenschappen oesters openen georganiseerd. De tweede titelstrijd vond in 1975 in Michel plaats. Zo sneed het oestermes aan twee kanten.

In eerste instantie huurde Michel zijn pand van bouwbedrijf De Delta, maar binnen een jaar kon hij het pand Korte Geere 19 kopen. Hij vertelde me vorige week dat hij ooit een mooi compliment van een belastinginspecteur kreeg. De inspecteur controleerde drie dagen lang de boekhouding op de bovenverdieping. Hij wilde niet mee-eten, want dat riekte naar omkoping. Toch zei de man: “U kookt echt lekker.” Hij had uit de rekeningen geleerd dat er nooit pakjes soep of saus werden gekocht en alles echt vers was wat de pot schafte.

Ik heb een keer op genoemde bovenverdieping gedineerd, maar dat was een werkdiner. De kwestie van het Hofje onder de Toren speelde toen en met wethouder Van Dijk, de heer Onderdijk van Woningbouwvereniging Middelburg en projectontwikkelaar Van den Bos werd aan tafel de strategie uitgestippeld. Nadien was er een informatieavond voor de bewoners van het hofje in de Schakel waar bleek dat de strategie daadwerkelijk werkte.

Marco Haak kwam in 1995 in Michel, maar verliet de zaak twee jaar later. Michel gooide de zaak over een andere boeg en opende pannenkoekenhuis Fiederelsje in het pand. Hij verkocht zijn pand in 1999 aan Eef Habets, eerder in De Ploeg op de Markt, die er La Casserole opende. Hij stopte drie jaar later en de nieuwe eigenaren werden broer en zus Niels en Nienke de Paepe. Zij doopten de zaak om tot Deksels. In 2012 tenslotte kwamen Frank Goudt en Anja Mies in het pand en noemen hun zaak Mrs. Jones.

Het was een vruchtbaar gesprek met Michel. We doen het zeker nog een keer over op het terras van De Vriendschap.

Mei 2016

Weemoedigheid om de Gouwe Geit (Rob 25 mei 2016)

Als ik door Grijpskerke fiets, grijpt iets me bij de keel en dat maakt me weemoedig en tegelijkertijd boos. Het gaat me steeds meer aan het hart om het pand Kerkring 8 te zien verpieteren. In de Gouwe Geit is niet meer en zal wellicht ook nooit meer zijn of er moet een horecawonder gebeuren, een wonder dat ik van harte zou toejuichen. Laat de geschiedenis maar voor zich spreken.

In juli 1765 verschijnt er een advertentie in de Middelburgsche Courant waarin een korenmolen uit de hand wordt verkocht in het Parochiehuis in Grijpskerke. Het Parochiehuis was, u voelt het al aankomen, gevestigd aan de Kerkring 8. Over de eerste eigenaren van de herberg is weinig bekend, maar in 1839 koopt veearts Willem Heijt het Parochiehuis. Na Heijt volgt er een hele rij eigenaren die eindigt bij Martinus Verhage die het Parochiehuis in 1910 aanschaft. Hij blijft vier jaar in de zaak en daarna verdwijnt het Parochiehuis uit beeld.

Leendert van Dixhoorn wordt in 1914 de nieuwe eigenaar en hij doopt zijn herberg ’t Groenewoud. Zeven jaar later neemt Leonard Bimmel ’t Groenewoud over en hij wordt begin jaren ’50 opgevolgd door zoon Lourus. Lien Schroevers vertelde dat ome Louw en tante Mien Bimmel-Jakobsen naast het café, op de hoek van de Kerkring, ook een VéGéwinkel hadden. Ome Louw ging langs de deur met de boodschappen en alles werd genoteerd in het VéGéboodschappenboekje. Lourus Bimmel zet de zaak in 1982 te koop voor fl. 158.000 k.k.

Lenie en Mark de Pagter kopen het café en noemen het In de Gouwe Geit. Ze openen in 1986 bar-dancing Joy op Seroos en nemen op 17 november 1987 afscheid van de Gouwe Geit. Het zal wel feest en lang onrustig in Grijpskerke zijn geweest, want het was vrij drinken. A. Wisse neemt de zaak over en Mariska Kassander wordt bedrijfsleider. Het was maar een korte vreugde, want een jaar later breekt de periode Van de Gruiter aan. In eerste aanleg staat Cobie van de Gruiter-van den Bosse samen met Michel van Nielen in de Gouwe Geit, maar hij vertrekt in 1988 naar lunchroom La Reine in Vlissingen. Cobie’s echtgenoot Aart schuift nu ook aan in de zaak. Aart van de Gruiter had in de jaren ’70 Taxibedrijf de Gruiter aan de Noordstraat in Grijpskerke en in de bedrijfswoning was een tijdje een illegaal café gevestigd, maar dit terzijde. Aart en Cobie van de Gruiter zaten in 1980 trouwens in de Kreukel aan de Pottenmarkt in Middelburg – nu de Zaak van Cap en Grace van Dalen-Nanlohy.

In 1995 scheiden de wegen van Aart en Cobie en neemt kok Eddie Cevaal Aart’s ‘aandeel’ in de zaak over. Wanneer Eddie er in 2001 uitstapt, keert Aart noodgedwongen terug om Cobie te helpen. Met ingang van 1 januari 2015 sluit In de Gouwe Geit haar deuren en dat laat een grote leegte achter in Grijpskerke. Er kon in de gauwigheid geen koper worden gevonden en de langere termijn bood ook geen soelaas en mijn weemoedigheid blijft dus maar duren en duren.

De koetsier poetst de postkoets (Rob 18 mei 2016)

In mei 1957 openen Ko Wondergem en echtgenote Ria Welmers ijstaria De Noordpool aan de Lange Noordstraat 45 in Middelburg. Bijna exact een jaar later heropent de Noordpool. De zaak is grondig verbouwd en beschikt nu ook over Verlof A. Met Verlof A mag er zwakalcoholisch worden geschonken, dus dat scheelt een slok op een borrel. De Noordpool gaat in 1962 op de fles en E. van der Weide-Huijbregtse opent Bar Irene in het pand. De officiële opening vindt echter pas plaats op 14 april 1963, maar dat gebeurde, en gebeurt nog steeds, wel vaker. De zaak krijgt de naam van een dochter en die heet, hoe kan het ook anders, Irene. Zoon Harrie van der Weide komt op enig moment ook in de zaak.

Ik kan me Harrie nog goed herinneren. Hij had een vetkuif en reed natuurlijk op een buikschuiver, terwijl ik met mijn lange lokken een Puch had. Harrie en Bep vertrokken later naar de Sportland Inn aan de Nieuwedijk in Vlissingen waar ze als ome Har en tante Bep door het leven gingen. Ko Wondergem duikt in 1968 weer op in de Middelburgse horeca en wel in de Bonanzabar aan de Vlasmarkt. De zaak wordt geëxploiteerd door echtgenote Ria Welmers. In maart 1969 openen Rinus en Corrie van Hoepen café De Postkoets en is Bar Irene van de kaart. Zoals u in het verhaal over café Cambrinus al kon lezen, maakte Corrie de lekkerste snert die je in een Middelburgs café kon eten. Corrie en Rinus waren niet aan hun proefstuk toe, want ze zaten eerder in café Dijkzicht aan het Vlissings Wagenplein. Rinus van Hoepen poetst in juni 1985 de plaat en Ulrich en Ria Werlang zijn de nieuwe eigenaren. Ria is de dochter van Ria Welmers van de Noordpool; kat in ’t bakkie. De familie Werlang werkt met mannen, vrouw en macht in de zaak. Ook zonen Chris, Marco en Ronald steken de armen uit de mouwen in de Postkoets. Wanneer Ulrich in 1995 overlijdt wordt de bloeiende zaak te koop gezet – Ria Werlang overlijdt in 2014.

Zeljko Savic en vriendin Jeannette de Nooijer kopen de Postkoets. Ze vertrekken een jaar later naar café ’t Hoekje aan de Pottenmarkt- sinds 2014 café de Zaak. Battal Ertem is de nieuwe eigenaar van de Postkoets en hij noemt zijn zaak Lange Noord. Bij Middelburg Dronk weten we eigenlijk bijna niets van café Lange Noord, dus we houden ons aanbevolen voor nadere informatie. In 1998 wordt het pand verkocht en breekt er een horecaloos tijdperk aan. Daar komt op 6 juni 2015 een einde aan. Op die dag opent Jurgen Vos zijn koffiehuis Isings. Wellicht verwijst de naam naar Johan Herman Isings die historische schoolplaten maakte. Dat lijkt een plausibele verklaring, aangezien Jurgen Vos geschiedenisleraar is. Isings is een goed bezocht koffiehuis dat veel door studenten wordt gefrequenteerd. Een alternatief voor buurzaak espressobar Ko D’ oooooooor van Marijke en William Verstaeten-Smulders. De espressobar moest in augustus 2014 het veld ruimen – het pand werd letterlijk door de bank genomen.

De Dom in Domburg (Rob 11 mei 2016)

Een paar weken geleden stond er een interessant bericht op de Facebookpagina van Veere Dronk. Kerstin Berk en Mark de Looff zijn sinds februari van dit jaar de nieuwe eigenaren van Markt Zes in Domburg. Of Catherine en Klaas Pirson-Carlier nu op hun lauweren rusten weet ik niet. Ze verdienen het in ieder geval wel. Catherine heeft het horecavak bij haar vader, Eli Carlier, geleerd. Hij had in de jaren ’70 amusementshal [The Game] aan de Weverijstraat in Domburg. Daarnaast had hij een busonderneming. Ik heb Eli, een zeer beminnelijk mens, goed gekend, want ik werkte in de jaren ’70 als werkstudent bij zwembad Poelendaele in Middelburg als hokjesman. We maakten weleens een praatje als buschauffeur Eli aan de ochtendkoffie zat in de kantine bij Merijn Heestermans.

Eli kon prachtig vertellen over de reizen die hij gemaakt had en die er nog aan zaten te komen. Helaas overleed hij in 1996 plotseling op 73-jarige leeftijd. The Game was letterlijk over en twee jaar later kwam er sociale woningbouw aan de Weverijstraat. Ik denk dat Eli dat, als sociaal voelend mens, wel had kunnen waarderen. Catherine nam rond 1984 lunchroom Kootje van Jacqueline en Ko Labruyère over aan Markt 6. Ze noemde haar zaak, een lunchroom en coffeeshop, de Dom. Wellicht was dat een allusie op Domburg of een verwijzing naar de kerktoren die Mondriaan zo kleurrijk vereeuwigde. Klaas zat toen nog volop in de surfbusiness, maar kwam later ook in de zaak. In 2003 werd de Dom grondig verbouwd tot een ruime en meer open zaak. Een jaar later kozen Catherine en Klaas voor de naam Markt Zes en was de Dom in Domburg verleden tijd. In grand café Markt Zes swingde het vaak als een trein, want op vrijdagavond speelde er vaak een band.

Je kunt er ook goed eten, meldde de culinaire recensent van de provinciale courant. Markt Zes kreeg drie sterren en de recensent besloot met de woorden: “Markt Zes is een plek waar je naar toe gaat voor de gezelligheid en waar je een hapje kunt eten.” De zaak draait al jaren als een tierelier en tijdens Jazz by the Sea is er bijna geen doorkomen aan. Mensen komen en gaan, nemen een drankje en dansen op het ritme dat de muziek voorschrijft. Catherine en Klaas dansen een ongedanste dans, want er is te veel werk aan de winkel. In januari 2016 houden ze Markt Zes voor gezien en de rest is geschiedenis.

Mondriaan is nooit ver weg in Domburg. Zo zitten Kerstin Berk en Mark de Looff van 1997 tot 2010 in restaurant Mondriaan aan de Ooststraat. Sinds 2013 zit de Visbar in het pand. Kerstin en Mark vertrekken in 2010 naar strandpaviljoen de Oase dat ze samen met Jacco Duvekot uit Vrouwenpolder uitbaten. Nu gaan Kerstin en Mark een nieuw avontuur aan. Een avontuur dat alleen maar goed kan aflopen, want Markt Zes is een zaak die staat als een huis. Voor de goede orde toch veel succes en ik kom binnenkort eens buurten.

Caramboles in Cambrinus (Rob 4 mei 2016)

Het is een goed stel dat in de jaren ’60 van de vorige eeuw poseert voor een portret in café Cambrinus op de hoek van de Zusterstraat en Gravenstraat in Middelburg. Tweede van rechts zit eigenaar Huib Willemse. Naast hem zijn echtgenote Joke. Achter haar staat, met baard en bril, Hans den Exter, zoon van de eerdere eigenaar Cor den Exter. Links, met de rug naar het raam Piet Otto, die geweldig vis kan roken en een heerlijke boerenleverworst maakt. Verder Wout, Marie en zoon Jan Schonis, de heer Vinke, Maud Verbeek en kapper André Caljouw uit de nieuwe buurt.

Het begint in 1931 wanneer Cornelis Witte Café de Rape overneemt van Wilhelmina Geijp. De zaak is gevestigd op het adres Gravenstraat 48 en Witte kiest voor de naam Cambrinus. Hij heeft eerder in koffiehuis Stoombarge aan de Blauwedijk gezeten waar, u raadt het al, de stoombarge naar Vlissingen vertrekt. Het is een klein kroegje dat eigenlijk fungeert als wachtkamer voor dorstige reizigers. Mensen kunnen in die tijd op vijf manieren naar Vlissingen: per boot, bus, tram, trein of met de benenwagen.

In 1937 neemt Cor den Exter Cambrinus, schutspatroon van het bier, over van Witte. Vier jaar later wordt het pand verwoest, maar Cambrinus keert na de Tweede Wereldoorlog terug in een nieuw pand. Het eigenaardige is dat het nieuwe adres Zusterstraat 17 wordt. De ingang van het café is van de Gravenstraat naar de Zusterstraat verplaatst. Als Cor overlijdt, zet echtgenote Toos Cambrinus nog een tijdje voort tot het tijdperk Willemse. Huib Willemse wordt begin jaren ’60 de nieuwe eigenaar. Hij zit dan al eventjes in het horecavak. Hij is kelner in cafetaria De Krab van Wim Flipse aan het Plein 1940. Bar American volgt in 1968 De Krab op en over Bar Americain, mijn stamkroeg, moet ik, of Edwin Mijnsbergen die er nog heeft gewerkt, nog eens een verhaal schrijven.

Hans Rijkse heeft me in Seventy Seven, ook mijn stamkroeg, vertelt dat Joke Willemse elke vrijdag overheerlijke gehaktballen maakte in Cambrinus. Als je één of meer gehaktballen wilde, moest je er vroeg bij zijn, want ze waren in een mum van tijd op. Hetzelfde gold voor de snert van Corrie van Hoepen uit de Postkoets aan de Lange Noordstraat. Die was echter niet zo snel op, omdat snert nu eenmaal in grotere hoeveelheid wordt gemaakt. In café Cambrinus was een biljartvereniging met dezelfde naam actief . Ik heb er zelfs een speldje van. Ik denk dat de foto is genomen tijdens een jubileum van de vereniging. Enfin, in 1978 besloten Huib en Joke Willemse gebruik te maken van de zogenaamde saneringsregeling. Overbuurman Ronnie de Pree van Alassio nam de inventaris over voor 10.000 gulden. Hij vertelde me vorig jaar dat Huib tegen hem zei: “Breng af en toe maar een beetje, als ik alles maar voor mijn pensioen binnen heb.” Het afscheidsfeest in en van Cambrinus werd op zaterdagavond gevierd. Biljartvereniging Cambrinus stond niet op straat, maar stak gewoon over naar Alassio.

Archief Kroegpraat

Oudere columns zijn te vinden op de archiefpagina van Kroegpraat

Bronnen

• Foto's: Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek, Zeeland in Beeld Zeeuws Archief, diverse particuliere bronnen op Middelburg dronk