Versie van 13 feb 2014 om 14:59

Dit artikel, over het Schuttershofcomplex in Middelburg, wijkt af van andere lemma's, omdat het betrekking heeft op een pand, en niet op een enkele horecagelegenheid. Het Schuttershof heeft een lange geschiedenis. In de loop van de jaren huisvestte het pand, dat is/was gelegen aan zowel de Beddewijkstraat, de Kromme Weele als het Schuttershofstraatje, vele etablissementen, zoals café's, discotheken, restaurants, een cinema, een bejaardencentrum, een sport- en danschool, de herensociëteit, tentoonstellingsruimtes, enz. De zaken die tegenwoordig nog bestaan hebben een eigen lemma op Middelburg Dronk: Café Schuttershof, De Spot en de Rooie Oortjes. Dit artikel gaat wat dieper in op het gehele complex.

Foto's

Meer afbeeldingen zijn te vinden op: Schuttershofcomplex/fotos.

• 

  De voorgevel en de tuin van het Schuttershof, omstreeks 1900

• 

  Kopergravure: Het schuttershof van Sint Sebastiaan buiten de Seispoort te Middelburg,omstreeks 1690

Geschiedenis

In De Beschryving van Zeeland van Isaak Tirion uit 1751 wordt al geschreven over het Schuttershof van den Edelen Handboog, het oudste van de stad. Er worden nog twee schuttershoven beschreven: het Schuttershof van den Voet- of Kruisboog (de huidige Sint Jorisdoelen op de Balans) en het Schuttershof van de Busse of der Kloveniers (de huidige Kloveniersdoelen Achter de Houttuinen. Het Schuttershof van den Edelen Handboog lag eerst buiten de Seispoort, maar werd in 1572 door de belegering van de stad verwoest. Eind zestiende- begin zeventiende eeuw werd het nieuwe gebouwd aan de toenmalige Vlasmarkt. Tiriot signaleert dat de burgerij in de schuttershoven spijzen en dranken kan genieten als in andere herbergen, men kan er alleen in sommige 'buitengewonen gevallen Huisvesting krygen'. Tenslotte merkt hij nog op dat de schuttershoven boven de gewonen tappers enige vrijheid van accijns genieten. In een advertentie in de Oprechte Haerlemsche Courant van 18 april 1715 meldt Herman Bisschop dat hij van het Schuttershof vertrekt naar herberg Het Schild van Vrankryk in de Bellinkstraat - hij is de eerste kastelein, althans die tot nu toe bekend is.

In de periode tussen 1880 en 1940 werden de zalen en de tuin van het Schuttershof vaak gebruikt voor onder meer tentoonstellingen, feesten en voor bijvoorbeeld de noodopvang van Belgische vluchtelingen. In de tuin was een kolfbaan aanwezig. Kolven was tot begin 20e eeuw een populaire sport, die vaak beoefend werd door leden van sociëteiten. Zo had sociëteit De Vergenoeging rond de eeuwwisseling een kolfbaan aan de Markt, in het pand waar nu Zanzibar is gevestigd. In het complex was tussen 1898 en 1907 (of misschien nog langer) ook café-restaurant St. Sebastiaan gevestigd.

Over de geschiedenis van het complex heeft P.J. Smallegange in 1997 een aardig boekje gepubliceerd: Aensien doet Gedencken. In dat boekje valt ook te lezen dat het complex in 1986 werd gekocht van Jac. de Bruijn, door Estrade B.V., eigendom van Cees Rijn en Kees Petiet, eigenaars van respectievelijk Seventy Seven en Bar American, onder andere. Uit de website rechtspraak.nl blijkt dat "de door aanvankelijk van Estrade B.V. gehuurde bedrijfsruimte sinds 8 augustus 2005 in eigendom is bij GSM (Gezamenlijke exploitanten verhuur Schuttershof Middelburg)".

De huidige indeling van het Schuttershofcomplex

• 

  Het Schuttershofcomplex in Middelburg, gezien vanuit de lucht. Het grote blok achter cafe de Rooie Oortjes is de huidige Spot, voorheen discotheken Nighttrain en Stadsdanszaal. Die ruimte telt twee verdiepingen. Het huidige café Schuttershof ligt deels onder De Spot, op de begane grond. Het langwerpige pand aan de overzijde van de tuin staat momenteel leeg, maar was jaren in gebruik als de sportschool en het fitnesscentrum van John Malawauw.

Etablissementen en bedrijven die deel uitmaakten van het Schuttershofcomplex

• 

  Artikel: Filmtheater Meccano lonkt naar Schuttershof, december 1985

• 

  Cees Rijn en Cees Petiet kopen het Schuttershofcomplex in Middelburg, februari 1986

Ingang Beddewijkstraat 15

Clubs, podia en discotheken

• Het Podium
• Myrael
• Cavern
• Stadsdanszaal
• The Nighttrain
• De Spot

Ingang Beddewijkstraat 17-21

• Café 't Sincken Tooghje
• Nachtclub De Fik
• Nachtclub Xenon
• Restaurant Sombrero

Ingang Kromme Weele 1-3

• Restaurant La Lupa
• Restaurant Eetcafé 2000
• De 'nieuwe' Rooie Oortjes

Ingang Kromme Weele 5

• Dit pand fungeerde lange tijd als ingang van het oude Schuttershofcomplex dat voor allerlei doeleinden in gebruik was bij de sociëteit
• Podium/discotheek Zippo. Kromme Weele 5 diende in 1986 als ingang van deze tijdelijke opvolger van de toen afgebrande Cavern aan Beddewijkstraat 15.
• De 'oude' Rooie Oortjes

Voordat dit pand een horecabestemming kreeg was het onder meer in gebruik bij een handelaar in antiek en stripverhalen en in de jaren 80 als amusementshal Silver Game.

Ingang Schuttershofstraat 1

• Café Schuttershof

Ingang Schuttershofstraat 1(a)

• Begin jaren 80 was op dit adres een dienstencentrum voor senioren gevestigd, van Stichting Welzijn Ouderen Middelburg. Dit centrum lag in het gedeelte tussen de ingang van het huidige café en de ingang van de oude sportschool van Malawauw.

• 

  Senioren biljarten in het Dienstencentrum, in 1981

• Stichting Cinema Middelburg (tot 2013, toen verhuisde de cinema naar Kloveniersdoelen).
• Sportschool Malawauw

• 

  De sportschool van John Malawauw in de PZC van april 1988

Naamgeving

Eigenaars/Kasteleins

• Herman Bisschop was kastelein voor 1715
• Pieter Berkol staat op 4 januari 1797 geregistreerd als kastelein op het adres (zeeuwengezocht [1]) - hij zit later in De Gouden Stoel.
• Daniel Rudell volgt Berkol op - hij staat op 12 januari geregistreerd als kastelein (zeeuwengezocht [2]) - hij woont dan in de Nieuwe Oostersestraat N 91. Rudell figureert als kastelein van het Schuttershof in een dagboekfragment van wijnkoper Hendrik Brouwer die er op vrijdag 21 april 1797 een heerlijk avondmaal geniet (bron: Journaal van een wijnkoper, belevenissen van Hendrik Brouwer (1769-1817) - Peter Sijnke; Slibreeks nr. 74, 1995). Rudell vetrekt in 1810 naar De Schouwburg.
• Omstreeks 1825-1830 Abraham Kraijesteijn - zie ook het Heeren Logement van Oranje
• Eigenaar in 1833-1840 Hendrik Jacobus Jeijskoot (zeeuwengezocht [3]) - een advertentie uit de Middelburgsche Courant van 1 augustus 1833 meldt Jeyskoot in het Schuttershof.
• Eigenaar 1851-1874 B.M. van Lodensteijn - zie zeeuwengezocht [4]; zijn zoon zat in De Vergenoeging
• Eigenaar 1878-1880: Pieter Oosthout - zie zeeuwengezocht [5]
  
• Eigenaar in de jaren '20: Johannes Brandenburg (in ieder geval 5 jaar); zie ook De Lange Jan
  
• 1893-1896: W. de Lange - zie zeeuwengezocht [6]
• J.D. Entink volgt de Lange op in 1897, als die laatste vertrekt naar Alkmaar. Zie ook St. Sebastiaan.
• Eigenaar L. Lagaaij: 1934-1940 - zie ook De Vergenoeging en Lagaaij
• Eigenaar in 1955: R. Vreeswijk
  
• Van 1979 tot circa 1982: Dick Roskam en Dick Boes
• 1991-1993: Cees Rijn (en Connie de Lange), tevens mede-eigenaar van het gehele Schutterhofcomplex.
• Sinds 1993: Paul Roodenburg, voorheen eigenaar Meneer Jansen. Het pand is eigendom van Estrade B.V.
  Aanvankelijk met Ger Langermans en Sylvia Moerings. Die vertrokken later met een concurrentiebeding en startten de Tapasbar Allez.

Bijzonderheden

Mooie verhalen

Externe links

Bronnen

• Foto's: Collectie Rijn/de Lange, Zeeland in Beeld, Zeeuws Archief, Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek, Google Maps
• Zeeuwen Gezocht
• Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek